چکیده:
پیچیدگی و ماهیت خاص و متفاوت هر یک از فناوریها و شرایط نیاز صنعت به آنها، طراحی فرآیند توسعه و تجاری سازی فناوری را با مشکلات متعددی مواجه ساخته است. در این مطالعه یک رویکرد نظریه سازی قیاسی از چگونگی ادراک مدیران و دستاندرکاران توسعه فناوری از روش توسعه و تجاری سازی فناوریها انتخاب و بهکار گرفته شد تا الگوهای مختلف مورد استفاده برای توسعه و تجاری سازی فناوری در پژوهشگاه صنعت نفت استخراج و تشریح گردد. این مدلها براساس مطالعه موردی (چند موردی) فرایند توسعه و تجاری سازی بیست فناوری مختلف که در پژوهشگاه صنعت نفت اجرا شده با استفاده از روش شناسی تحقیق کیفی اکتشافی بهدست آمده است. در نتیجه شش مدل مختلف توسعه و تجاری سازی فناوری تدوین گردید. پس از طراحی مدلها با استفاده از نظرسنجی از خبرگان و مقایسه آنها با مدل سایر طرحهای توسعه فناوری در حال اجرا، به دریافت دیدگاههای خبرگان و مقایسه تطبیقی مدلها پرداخته شد و شواهدی برای پشتیبانی و تائید مدلهای توسعه یافته، گردآوری گردید. در نهایت با ارائه نتایج پژوهش به جمعبندی پرداخته میشود.
According to the mission of Research and Technology Organizations (RTOs), they are responsible for technology development and facilitating its commercialization. The complexity and specific nature of each technology and industry requirements, lead to numerous problems in defining technology development and commercialization process and also lack of integrity and compliance with the type and time of technological needs of industry and the defined model for technology development in RTOs make the problems more difficult for RTOs. In order to respond to these theoretical challenges, this study used a deductive approach to theory building from the perspective of those involved in technology development and commercialization to extract and explain the various models used for the technology development and commercialization in RIPI using exploratory qualitative research methodology. These models are based on case study (multiple-case study) of the technology development and commercialization process for twenty different technologies which are executed in RIPI and six different models of technology development and commercialization have been established. To validate the proposed model, it was checked by experts opinion and the result was compared with the models of the under developed technology projects to receive the views of experts and pattern matching of models. The evidence provides adequate support confirmation of the developed models. Finally, the results of the study along with an appropriate analysis were presented.
خلاصه ماشینی:
پيچيدگــي و ماهيــت خــاص و متفــاوت هــر يــک از فناوري هــا و شــرايط نيــاز صنعـت بـه آنهـا، طراحـي فرآينـد توسـعه و تجـاري سـازي فنـاوري را بـا مشـکلات متعـددي مواجــه ســاخته و فقــدان يکپارچگــي و تطابــق بيــن نــوع و زمــان نيازهــاي فناورانــه صنعــت و مــدل توســعه و تجــاري ســازي فنــاوري در ســازمان هاي پژوهــش و فنــاوري ايــن مســاله را دشــوارتر کــرده اســت .
در ايــن مطالعــه بــه منظــور پاســخگويي بــه ايــن چالش هــاي نظــري ، يــک رويکــرد نظريــه ســازي قياســي از چگونگــي ادراک مديــران و دســت اندرکاران توســعه فنـاوري از روش توسـعه و تجـاري سـازي فناوري هـا انتخـاب و بـه کار گرفتـه شـد تـا الگوهـاي مختلــف مــورد اســتفاده بــراي توســعه و تجــاري ســازي فنــاوري در پژوهشــگاه صنعــت نفــت اســتخراج و تشــريح گــردد.
اهميــت ايــن موضــوع باعــث شــده اســت تــا علاقه منــدي فراوانــي در مــورد الگــوي مناســب توســعه و تجـاري سـازي فنـاوري در سـازمان هاي پژوهـش و فنـاوري مختلـف ايجـاد شـود، چراکـه ايـن ســازمان ها بــراي اثبــات کارآمــدي و اثربخشــي خــود نيازمنــد ارائــه بــه موقــع فناوري هــاي مـورد نيـاز صنايـع مي باشـند.
هرچنـد کـه بـر طبـق مبانـي تفکـر نظـم يافته بـراي رسـيدن بـه اهـداف توسـعه و تجاري سـازي فنـاوري شـيوه هاي متعـددي وجـود دارد (اصـل همپايانـي )، و طبـق نظريـه اقتضائـي ارائـة يـک فراينــد خــاص بــراي انــواع مختلــف فنــاوري، تضميــن کننــده توســعه و تجاري ســازي موفــق در هــر شــرايطي نمي باشــد امــا مي تــوان الگوهايــي را توســعه داد کــه ســازمان هاي پژوهــش و فنــاوري را در جهــت ايفــاي رســالت خــود و اجــراي موثــر فراينــد توســعه و تجــاري ســازي فنـاوري يـاري نمايـد (بندريـان ، ١٣٨٦).