چکیده:
با بروز خشکسالیهای ممتد در ایران از یک سو و افزایش بهرهبرداری از منابع آب زیرسطحی از سوی دیگر، امروزه شاهد کاهش سطح آبهای زیرزمینی و بحرانی شدن بسیاری از دشت های ایران بوده و در کنار آن بروز بحرانهای زیست محیطی در دریاچهها و تالابهای کشور، بحران منابع آب را بیش از پیش نمایان ساخته است. در این بین قوانین مترتب بر بهرهبرداری از آب یکی از مهمترین ابزارهای کنترل و بهبود فضای استفاده از آب میباشد . این مطالعه به بررسی قوانین مصوب طی سال های گذشته پرداخته و کفایت آنها را در صیانت از منابع آب مورد ارزیابی قرار داده است. نتایج مطالعه ضرورت بازنگری در قوانین و ایجاد شرایط مناسب جهت اجرای آنها را مورد تاکید قرار داده است.
The incidence of prolonged droughts on the one hand and increasing the exploitation of underground water resources on the other hand, have caused that today in Iran, we see the decreasing of aquifers levels and crisis in a lot of plains. Moreover, environmental crisis in the country's lakes and wetlands has made more obvious water crisis than ever. Water rules are one of the important tools for control and improvement the exploitation of water resources. In the current study, the operation of laws enacted in the past and evaluated the adequacy of them for conservation of water resources investigated. The Results emphasis on the revision of laws and creation the suitable conditions for implementation.
خلاصه ماشینی:
روش تحقیق به منظور اجرای تحقیق ، اسناد و مدارک در دسترس مرتبط با قوانین و اقدامات انجام شده در حفظ و بهره برداری از آب ، از منابع مختلف و انتشارات نهادهای مرتبط ، شامل قوانین برنامه توسعه ، قوانین مصوب بصورت لایحه و طرح در مجلس ، اقدامات وزارتخانه های درگیر مانند وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی تهیه و بصورت توصیفی مورد بررسی و تحلیل قرارگرفت .
(4-13 ١٣-٤-تأکید بر اجرای طرح های افزایش نرخ بهره برداری از آبهای تأمین شده با تکمیل شبکه های آبیاری و زهکشی وانجام عملیات تجهیز و نوسازی اراضی و اجرای پوشش انهار ١٤-٤- سازماندهی و ایجاد تشکل های قانونی حقابه بران و مصرف کنندگان آب و جلب همکاری و مشارکت آنان در امر نگهداری و بهره برداری از تأسیسات آبی کشور ١٥-٤- تجدید نظر اساسی در سازماندهی و مدیریت اقتصادی بخش های آب و کشاورزی بالاخص در موارد تعیین قلمرو مسئولیت ها، ایجاد هماهنگیهای لازم بین ارگان های ذیربط و استفاده صحیح و معقول از منابع آب ٢٠-٤- کوشش جدی جهت بهره برداری از حقابه ایران از رودخانه های مرزی ٢١-٤- تنظیم سیاست های الگوی کشت براساس اولویت های برنامه و مزیت نسبی در قسمت سیاست های کلان برنامه اول نیز این بند مشاهده میشود.
هم چنین به منظور ایجاد تعادل بین تغذیه و برداشت سفره های آب زیرزمینی در دشت های با تراز منفی، دولت مکلف است با تجهیز منابع مالی مورد نیاز و تمهیدات سازه ای و مدیریتی، مجوزهای بهره برداری در این دشتها را بر اساس مصرف معقول (موضوع ماده (١٩) قانون توزیع عادلانه آب ) که با روش های نوین آبیاری قابل دسترس است ، اصلاح نماید به طوری که تا پایان برنامه چهارم تراز منفی سفره های آب زیرزمینی بیست و پنج درصد (٢٥%) بهبود یابد.