چکیده:
استفاده بیرویه ازسموم شیمیایی همواره آثار جبرانناپذیری بر محیطزیست وارد کرده است. چنین چالشهایی، اهمیت توسعه و اجرای برنامههای مدیریت تلفیقی آفات (IPM) را بیشترمیکند.در این راستا، بررسی عوامل مؤثر بر تعداد عملیات IPM به کارگرفته شده توسط زارعین، میتواند گام مؤثری در جهت کاربرد وسیع مدیریت تلفیقی آفات باشد. از طرفی، چنین مطالعاتی راهنمای مناسبی برای تصمیمگیران و برنامهریزان در انتخاب سیاستهای صحیح در زمینه عملیاتیکردن کشاورزی پایدار میباشد. برای این منظور، در مطالعه حاضر سعی شده است، عوامل مؤثر بر تعداد عملیات مدیریت تلفیقی آفات به کارگرفته شده توسط زارعین استان خوزستان برای کاهش اثرات زیستمحیطی مصرف سموم شیمیایی بررسی گردیدند. اطلاعات مورد نیاز با تکمیل پرسشنامه از 180 زارع در استان خوزستان در سال 1393 جمعآوری شد. با توجه به ماهیت شمارشی و گسسته متغیر وابسته از الگوهای رگرسیون ضربی استفاده گردید. پارامتر پراکندگی الگوهای توزیع دو جملهای منفی نوع اول، دوم و حالت تعمیم یافته آن تقریبا برابر صفر و در الگوی پوآسن تعمیم یافته برابر با 45/0- بود. آماره در آزمون LRنیز به ترتیب در انواع الگو دوجملهای منفی برابر صفر و در الگو پوآسن تعمیم یافته برابر 02/42 بود که نشان میدهدالگوی مورد بررسی پراکندگی کمتر از حد داشته و الگوی پوآسن تعمیم یافته برای بررسی عوامل مؤثر بر متغیر وابسته الگوی ارجحتری است. براساس نتایج ضرایب برآوردی میزان تجربه، تحصیلات، سطح آگاهی و میزان مواجه با خطرات سموم شیمیایی تاثیر مثبت معنیداری و شدت تراکم آفات تاثیر منفی معنیدار بر متغیر تعداد عملیات IPM دارد.براساس نتایج نسبت خطر، بیشترین اثر مربوط به سطح آگاهی با 115/1 و کمترین مربوط به شدت تراکم آفات 875/0 است.لذا تهیه پوستر و بازدید از مزارعی که اثرات سموم شمیمیایی را نشان میدهند، همچنین اتخاذ سیاستهایی برای تشویق زارعین در استفاده از مبارزه بیولوژیک و دیگر عملیات مدیریت تلفیقی آفات برای کشاورزان ضروری است.
The intensive use of pesticides has posed detrimental effects on the environment. Such challenges show that integrated pest management (IPM) plans should be extended and applied. In this regard, the investigation of effective factors on the number of applied IPM operations by farmers can help to extend IPM. Furthermore, these kinds of studies can be an appropriate guidance for programmers in administration of sustainable agriculture. For this, in present paper, we investigated the effective factors on the number of applied IPM operations in Khuzestan province to reduce pesticides environmental risk. The required data were collected from 180 farmers of Khuzestan province in 2014. According to dependent variable identity, i.e. it is discrete and count data, the multiplicative regression models were used. The dispersion parameters for negative binomial I, II and generalized negative binomial was about zero, while this parameter for generalized Poisson model was -0.45. In addition, the statistics in LR test for negative binomial models and generalized Poisson were zero and 42.02, respectively, that showed our model is under-dispersion. Consequently, the generalized Poisson model was most suitable. With attention to estimated coefficient, farmer’s experience, education, knowledge and confronting with pesticides environmental risk have positive and significant effects on IPM, while pest severity has negative impacts. The incident rate ratios results showed knowledge level with 1.115 and pest severity with 0.875 were most and least effective factors, respectively. Therefore, poster, visit of farms, which show the effect of chemical poisons, and adoption of persuasive policies to use biologic fight and other IPM operations are necessary.
خلاصه ماشینی:
مواد و روش ها عملیات IPM به کارگرفته شده در استان خوزستان ، شامل «به کارگیری واریته های مقاوم »، «تناوب زراعی»، «استفاده از حشرات مفید برای مبارزه بیولوژیک »، «مدیریت آبیاری»، 1 Multiplicative Regression Models 2 Poisson 3 Negative Binomial 4 Wang and Famoye 5 Ghitany et al 6 Ferlay 7 Famoye et al 8 Ismail and Jemain 9 Park 10 Mouatassim and Ezzahid 11 Frome et al 12 Mafijul Islam et al «بذرهای اصلاح شده » و «بهینه سازی مصرف کود» و « کاربرد درست سموم شیمیایی» هستند.
جدول (٣) تعیین عامل های مؤثر بر تعداد عملیات IPM با استفاده از الگوی پوآسن تعمیم یافته متغیرها ضرایب برآوردی آماره (Z) نسبت خطر تجربه کشاورز 1/007 2/88 0/007*** شمار سال های تحصیل 1/023 2/87 0/023*** شدت تراکم آفات 0/896 -2/28 -0/109** سطح آگاهی 1/099 4/00 0/094*** روبه رو شدن با خطرات زیست محیطی 1/003 2/37 0/003** سطح اهمیت قائل شدن به کاهش 0/997 -1/17 -0/002 خطرات زیست محیطی درآمد کشاورز 1 2/67 0/293*** عرض مبدا - 3/04 0/524*** (شاخص پراکندگی) ٠/٤٢٩- p-=0/000 log =-284/527 مقدار لگاریتم درست نمایی: LR=79/10) (value likelihod p-=0/000 (value chi2=44/71) بررسی معیارهای نیکویی برازش : ٠/٣٦٣= ٥٨٥٠٥٦=AIC ٦١٠٥٩٩=BIC *، ** و *** به ترتیب معنیداری در سطح ١، ٥ و ١٠ درصد میباشد.