چکیده:
رشد و توسعه جوامع اگرچه پیشرفتهای شگرفی را در عرصههای مختلف به همراه داشته است، اما رسیدن انسان به این دستاوردها به بهای شکستن پلهای پشت سرش تمام شد و جهان را به یکباره با رشد فزاینده تخریب محیط زیست روبرو نمود. بررسی گزارشهای مراجع معتبر ملی و بینالمللی نشان میدهد که در طول دورههای زمانی مختلف، شاخصهای رشد و توسعه در ایران روند صعودی داشته است. با این وجود، علیرغم رشد و توسعه اقتصادی در دورهها و زمانهای مختلف، آمارهای موجود حکایت از بروز و ظهور تخریبهای فزاینده زیستمحیطی در ایران دارد. در مطالعه حاضر از طریق برآورد تابع انتشار کربندیاکسید در بخشهای کشاورزی، صنعت و خدمات برای بازه زمانی 1391-1367 و با تأکید بر تمایزهای بین بخشی به تحلیل و بررسی فرایند توسعه زیستمحیطی در ایران در قالب آزمون فرضیه زیستمحیطی کوزنتس پرداخته شد. به این منظور، در این مطالعه از رویکرد میانگین گروهی تلفیقی پانل دیتا (PMG) استفاده شد. نتایج نشان داد که در بلندمدت فرضیه زیستمحیطی کوزنتس در ایران برقرار است. با این وجود، نتایج این مطالعه نشان داد که در کوتاهمدت تفاوتهای ساختاری در ماهیت بخشهای اقتصادی به عنوان یک عامل اثرگذار در فرایند توسعه زیستمحیطی ایران محسوب میشود. در پایان، با توجه به وجود تمایزهای بین بخشی در اقتصاد کشور، توصیههای سیاستی متناسب با خصوصیات مربوط به هر بخش مورد بررسی و پیشنهاد قرار گرفت.
Although the economic growth and development of societies have brought them dramatic improvements in various fields, but these achievements were at the expense of a growing environmental degradation. Investigating different national and international reports on the growth and development indicators of Iran reveals a growing trend, but at the expense of an accelerating environmental degradation. Given the importance of the environmental development process, this study investigated the environmental Kuznets curve (EKC) hypothesis considering intersectoral differences between the economic sectors of agriculture, industry and services in Iran during 1988-2012 and using panel mean group (PMG) approach to estimate the Co2 emission function. Results confirmed the existence of the EKC in long run period, though in the short run the structural differences between sectors played an effective roll on the environmental development process and on the existence of the EKC in Iran. Finally, due to the mentioned structural differences, some policy recommendations appropriate to each sector's special features were recommended.
خلاصه ماشینی:
همچنین ، به منظور آزمون فرضیه زیست محیطی کوزنتس در مورد کشور ایران نیز تاکنون بررسیهای چندی در داخل کشور انجام پذیرفته است که از آن جمله میتوان به بررسی پورکاظمی و ابراهیمی (١٣٨٧)، امیر تیموری و خلیلیان (١٣٨٨)، مولایی و همکاران (١٣٨٩)، فطرس و معبودی (١٣٩٠)، افقه و رئوفی (١٣٩١)، حری و همکاران (١٣٩٢)، بهبودی و همکاران (١٣٩٣)، مزینی و مرادحاصل (١٣٩٣) و نجفی علمدارلو و سفلایی شهربابک (١٣٩٤) اشاره کرد.
مرور و بازبینی پژوهش های انجام شده پیشین در کشور نشان میدهد که در بسیاری از آن ها آزمون فرضیه زیست محیطی کوزنتس با همگن در نظر گرفتن تکثیر و انتشار آلودگی در 1 Environmentally Kuznets Curve (EKC) بخش های اقتصادی مختلف در کشور و یا با همگن پنداشتن توسعه زیست محیطی ایران با دیگر کشورهای در حال توسعه انجام پذیرفته است .
روش تحقیق به منظور آزمون فرضیه زیست محیطی کوزنتس ، در این بررسی تابع انتشار آلودگی در بخش های اقتصادی ایران با تأکید بر تمایزهای بین بخشی در نظر گرفته شده است (در این بررسی از تولید کربن دیاکسید در بخش های اقتصادی به عنوان شاخص انتشار آلودگی استفاده شده است )؛ از این رو، تابع یادشده در رابطه (١) قابل مشاهده است : (1) که در آن ، ، ، ، ، و به ترتیب معرف میزان انتشار گاز کربن دیاکسید، تولید ناخالص داخلی، توان دوم تولید ناخالص داخلی، سهم اشتغال نیروی کار از کل اشتغال کشور، سهم موجودی سرمایه در کل اقتصاد و سهم از تولید ناخالص داخلی کل کشور میباشند که برای بخش های کشاورزی، صنعت و خدمات (i) که از جمله مهم ترین بخش های اقتصادی کشور به شمار میآیند برای دوره های زمانی مختلف (t) در نظر گرفته شده اند.