چکیده:
طی چندین دهه رشد سریع و خارقالعاده برخی اقتصادها در سرتاسر دنیا بهویژه در شرق آسیا، در
ادبیات توسعه اقتصادی مفهومی تحت عنوان همپایی شکل گرفت«همپایی فناورانه»عبارت است از کم
کردن فاصله در سطح قابلیتهای فناورانه میان کشورهای صنعتی و کشورهای درحال صنعتی شدن.
رسیدن به توسعه اقتصادی پایدار از همپایی فناورانه و بازار میگذرد و توسعه اقتصادی کشورهای موفق
در این عرصه مبتنیبر توسعه فناورانه و صادراتمحور بوده است، نه منابع زیرزمینی و طبیعی. اقتصادهای
نوظهور نظیر کره جنوبی که موفق به همپایی فناورانه با کشورهای پیشرو شده اند، توانسته اند از طریق
کسب قابلیتهای فناورانه به درآمدهای سرانه بسیار بالا دست پیدا کنند و مهدکمپانیهای بزرگی نظیر
سامسونگ، هیوندایی و ال جی باشند. این مثالها گواه آن است که مسیر توسعه فناورانه برای سایر
کشورهای درحال توسعه نظیر ایران بسته نیست.
اما نکته اساسی این است که همپایی فناورانه در سطح بنگاههای اقتصادی تحت تاثیر سه سطح از
عوامل یعنی عوامل سطح ملی )سیاستها، قوانین، مقررات، استانداردها و حتی کیفیت روابط و تعاملات
بین الملل(، عوامل سطح بخشی )ویژگیهای خاص صنایع از منظر دانش، فناوری، بازیگران و شبکه ها و
بازار و تقاضا( و عوامل سطح بنگاه )سطح قابلیتهای فناورانه، راهبردهای یادگیری و همپایی فناورانه و
سیستم های مدیریتی(است. مرور جامع تجربه کره جنوبی، بهترین نمونه، برای همپایی فناورانه نشان
میدهد که ترکیبی از برخی عوامل بوده است نظیر آیندهنگاری فناوری و پیشبینی تغییرات و
پیشرفتهای فناورانه در یک صنعت؛ حمایتها و مداخلات دولت نظیر سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه،
محافظت از بازارهای داخلی در صنایع نوپا، تشکیل کنسرسیومهای بخش دولتی و بخش خصوصی؛ اتخاذ
راهبردهای مناسب اکتساب فناوری توسط بنگاهها و همکاریها و تعاملات اثربخش و سازنده با بنگاههای
خارج از کشور به ویژه بنگاههای فعال در کشورهای توسعه یافته اروپایی و آمریکایی.