چکیده:
مدل کسب و کار به عنوان یک مفهوم نوین مدیریتى در دو دهه گذشته به شدت مورد علاقه پژوهشگران، مدیران اجرایى و تحلیلگران کسب و کار قرار گرفته است. پژوهشگران هنگامى از واژه مدل کسب و کار استفاده مى کنند که خواهان توصیف منطق خلق ارزش یک سازمان هستند. با توجه به گستردگى دیدگاه هاى مطرح شده درباره مفهوم و کارکرد مدل کسب و کار، پرسشهاى زیادى در مورد نسبت این مفهوم باراهبرد، مطرح شده است. مقاله حاضر نخست به بررسى عمیق ادبیات مدل کسب و کار پرداخته و سپس دیدگاه هاى پژوهشگران درباره نسبت راهبرد و مدل کسب و کار را مورد بررسى قرار داده است. در ادامه، با استخراج یک چارچوب مفهومى در قالب یک پژوهش میدانى، ارتباط آرایش اجزاى مدل کسب و کار با راهبردهاى ژنریک پورتر در سازمان هاى با فناورى پیشرفته مقایسه شده است. براى گروه بندى سازمانها بر اساس انواع راهبرد و مدل کسب و کار از تحلیل خوشه‌اى بهره گرفته شده و سپس به منظور سنجش میزان تناسب ماهیت راهبرد و مدل کسب و کار درآنها عملکرد سازمان ها مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج به دست آمده حاکى از آن است که آرایش مدل کسب و کار در سازمان هایى که راهبرد آن ها رهبرى هزینه است با آرایش مدل کسب و کار سازمان هایى که راهبردآن ها تمایز است، تفاوت معنى‌دارى دارد.
As a new management concept, business model has been highly emphasized by academics, practitioners and business analysts in the last two decades. Academics use the term "business model" when they want to describe the rationale of value creation and value capture in an organization. Since perspectives on defining business model concept and function is highly diverse, many ambiguities have been arisen regarding the relationship between business model and strategy. To shed light on this issue, the present paper first investigates the business model literature and then reviews different views regarding business model and strategy relationship. After that, a research framework is developed to address business model elements arrangement fit to Porter`s generic strategies in high-tech firms. Also, clustering analysis is used to group firms based on their business models and strategies, and then the performance of the firms is compared to investigate the fit between business model elements and each of the Porter's generic strategies. Finally, the results reveal that the arrangement of business model in firms which follow cost leadership strategy is different from the arrangement of business model in firms which follow differentiation strategy.
(
, 
, 
)
