چکیده:
امروزه صنعت گردشگری در دنیا، یکی از عوامل موثر در تبادلات بین فرهنگی محسوب می شود و به عنوان گسترده ترین صنعت خدماتی جهان جایگاه ویژه ای دارد. گونه های متفاوتی از گردشگری با استقبال فراونی از سوی گردشگران روبرو شده است.گردشگری روستایی، یکی از گونه های گردشگری فرهنگی است.در خصوص مفهوم گردشگری روستایی می توان آن را شامل هر نوع فعالیت تفریحی و گذران فراغت یا دریافت خدماتی از قبیل غذا، محل اقامت و محصولات ساکنین محلی ، در مکانی که از نظر قوانین و مقررات جاری کشور روستا است در نظر گرفت (افتخاری و قادری،1381: 28) این نوع از گردشگری، همانند سایر انواع گردشگری با آثار مختلف اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی روبرو بوده است.آثار زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی گرشگری نقش به سزایی را در جامعه ی میزبان و گردشگر دارند.از سوی دیگر درک افراد از آثار گردشگری در جامعه محلی نقش به سزایی را در توسعه گردشگری دارد.پژوهش حاضر با هدف مطالعه آثار اجتماعی و فرهنگی گردشگری روستایی از منظر جامعه محلی در روستای طایقان و چشمه علی استان قم، با روش کیفی صورت گرفته است.پژوهشگر با حضور در میادین تحقیق به مصاحبه و سپس ثبت و تحلیل مشاهدات خود پرداخته است.روش تحلیل مضمون نیز روش تحلیل داده های پژوهش حاضر است. مصاحبه ی نیمه ساختار یافته ی فردی و مشاهده از فنون گرداوری داده اند.همچنین در این پژوهش از تحلیل زمینه ای برای تحلیل داده های پژوهشی استفاده شده است. جامعه ی پژوهش شامل ساکنین روستای چشمه علی و طایقان -واقع در قم- هستند که از این میان پژوهشگر 30 نفر را به عنوان نمونه ی هدف انتخاب نموده است .نمونه به صورت هدفمند انتخاب شده و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافته است.نتایج تحقیق در قالب مفاهیم متعدد و 6 مقوله ارائه شده است.
Today, tourism industry reckoned as the effective factors in cross-cultural alternation and has a great rank as the most extensive service industry in the world. diverse kind of tourism is welcomed by the tourists.rural tourism is a kind of cultural tourism,that include any recreational activity, leisure or receive services like food,residence or local products.this kind of tourism like all kind of tourism has diverse impact like:social,cultural and environmental.these kind if impact are effective in tourism society and local society.this research is done by the goal of study social and cultural impact of rural tourism from the perspective of the local community. In this qualitative research,researcher recorded interview and observation data also thematic analysis is the method of data analyzing and the population of interest is the residents of Tayeghan and Cheshmeali villages. Statistical sampling is chosen by purposeful sampling to get to theorical saturation.the result of research collected in 6 categories.
خلاصه ماشینی:
در خصوع مفهوم گردشگري روستايي مي توان آن را شامل هر نوع فعاليت تفريحي و گذران فراغت يا دريافت خدماتي از قبيل غذا، محل اقامت و محصولات ساکنين محلي ، در مکاني که از نظر قوانين و مقررات جاري کشور روستا است در نظر گرفت (افتخاري و قادري،١٣٨١: ٢٨) اين نوع از گردشگري، همانند ساير انواع گردشگري با آثار مختلف اجتماعي ، فرهنگي و زيست محيطي روبرو بوده است .
پضوهش حاضر با هدف مطالعه آثار اجتماعي و فرهنگي گردشگري روستايي از منظر جامعه محلي در روستاي طايقان و چشمه علي استان قم ، با روش کيفي صورت گرفته است .
مقاصد در حال توسعه نسبت به تاثيرات اجتماعي و فرهنگي گردشگري حساس اند و ممکن است ورود گردشگران به اين مناطق زندگي اجتماعي اين افراد را با تنش روبرو کند(ولا و بيرچيل ،١٣٨٤: ١٤٥) جامعه ي ميزبان همانند گردشگر مي تواند متشکل از ساکنان بومي ، بوميان تازه وارد و يا مهاجران باشد با اين حال در بسياري از تعاريف ، جامعه ي ميزبان را با منطقه ي جغرافيايي خاع تعيين مي کنند(ميسون، ١٣٨٧: ١٤١) جامعه ي ميزبان مي تواند تاثير بسزايي در توسعه ي گردشگري و ورود گردشگران داشته باشد اطلاع از آثار مثبت و منفي گردشگري اين امکان را به سياستگذاران و برنامه ريزان حوزه ي گردشگري مي دهد تا با اگاهي بيشتري به برنامه ريزي و سياستگذاري در اين حوزه بپردازند (زاهدي، ١٣٨٥: ٣١) استان قم علاوه بر آن که پذيراي گردشگران مذهبي است به دليل دارا بودن روستا هاي خوش آب و هوا با جاذبه هاي فرهنگي و طبيعي مقصد گردشگران فرهنگي و روستايي است .
" مشارکت کنندگان اذعان داشته اند توسعه ي گردشگري در مناطق مورد مطالعه سبب شده است بسياري از آداب و رسوم و فعاليت هاي همگاني که پيش از اين به گونه اي معمول در روستا برگزار مي شده ، در حال حاضر به گونه اي نمايشي براي جذب گردشگران اجرا شود .