چکیده:
آموزههای دین مبین اسلام که مشتمل بر بایدها و نبایدها در زمینه عمل و فعل فردی و اجتماعی انسان است، اصطلاحاً به احکام تعبیر میشوند. خمس و سایر پرداختهای واجب شرعی، در زمره احکام دین اسلام قرار میگیرند. در نظام اقتصادی اسلام، منابع و امکانات بسیاری تشریع گردیده است که پرداختهای شرعی و مذهبی از قبیل خمس، زکات، خراج، جزیه، انفال، صدقات، هبه، وقف و ... در چارچوب آموزههای اسلامی، از آن شمارند. خمس به عنوان یکی از منابع مهم مالی در نظام اقتصادی اسلام و به ویژه در فقه شیعه محسوب می شود که حکم آن در آیه 41 سوره مبارکه انفال تشریع گردیده است.مشکلات ناشی از تورم و رکود از مهمترین چالش های اقتصاد ایران شناخته می شوند. اساس تحقیق حاضر مبتنی بر تاثیر دو عامل مذکور در پرداخت خمس مردم استان همدان میباشد که به دلیل عدم انجام آن تا کنون دارای نوآوری می باشد. یافته های این پژوهش نتیجه تحلیل منابع کتابخانه ای و پرسشنامه جامعه نمونه طی سالهای 1390 تا 1392 می باشد و حاکی از آن است که از دیدگاه پرداخت کنندگان خمس، عوامل اقتصادی تورم و رکود موجب کاهش خمس پرداختی ایشان نشده است. یکی از دلایل این مدعا انجام فریضه دینی مردم استان که از انسجام اجتماعی قوی برخوردار هستند، شناخته می شود.
Abstract
The economic growth is a main economic goal, which requires increasing investment. The personal savings provide resources for investment. In this paper, we aim to compare saving theories among Moslem scholars, according to the Islamic ethics, with saving theories of classical and neo- classical schools. To do this, we use documentary method and apply “content analysis” to analyze related texts. According to the theoretical basics of saving and comparing them with viewpoints of Moslem scholars, the results indicate that saving in the context of Islamic economics contrary to orthodox economics, is compatible with Islamic ethics framework. Hence, new methods are introduced to save more according to the Islamic teachings.
خلاصه ماشینی:
يافته هاي اين پژوهش نتيجـه تحليـل منـابع کتابخانه اي و پرسشنامه جامعه نمونه طي سالهاي ١٣٩٠ تا ١٣٩٢ مي باشد و حاکي از آن است که از ديدگاه پرداخت کنندگان خمس ، عوامل اقتصادي تورم و رکود موجب کاهش خمس پرداختي ايشـان نشده است .
ir مقدمه نقش پرداخت هاي شرعي در نظام اسلامي براي تحقق عدالت استحقاقي و فرصت يکسان براي اسـتفاده از نعمـات الهـي و برابري در کسب رفاه اجتماعي ، منابع و امکانات بسياري تشريع گرديده است کـه پرداخـت هـاي شرعي و مذهبي از قبيل خمس ١، زکات ٢، خراج ٣، جزيه ٤، صدقات ٥، هبه ٦، وقف ٧ و ...
u پژوهش هاي انجام شده در زمينه هزينه هاي مذهبي ، خمس و زکات و ساير وجوهات شـرعي ، عموما بر جنبه مالياتي بودن خمس و زکات و جايگزيني آنها با ماليات يا قسـمتي از ماليـات، تاکيد ورزيدهاند و اين در حالي است که اولا اينگونه پرداخت ها در نقاط کشور متفاوت بوده و از يک رويه خاصي پيروي نمي کنند، لذا تعميم يکسان يافته هايـاين دسـته از پـژوهش هـا در سطح کشور، عاري از ايراد و اشکال نيست .
از آثار اين گروه مي توان به کتاب الخمس تحرير الوسيله ، (امام خميني (ره)، ١٣٤١)، ولي امر و مالکيت اموال عمومي (مؤمن قمي ، ١٣٨٩)، فلسفه خمس و ابعاد آن (مکارم شـيرازي، ١٣٦١)، کاوشي در احاديث خمس صحيح بخاري (علمي اردبيلي ، سجادي زاده، بي تا)، مـديريت خمـس در عصر غيبت (فياض، ١٣٩٠)، موارد وجوب خمس و زکات (اسماعيلي ، ١٣٧٤) اشاره نمود.