چکیده:
بانکها به عنوان نهادهای مالی که در نقش واسط اقدام به تجهیز و تخصیص منابع مالی میکنند، در انجام فعالیتهای خود با ریسکهای متعددی از جمله ریسک عملیاتی، اعتباری، بازار و غیره مواجه هستند. از
آنجا که حذف ریسک از فعالیتهای اقتصادی تا حدودی غیر ممکن است. بانکها در صدد مدیریت و کاهش آنها برخواهند آمد. بانکها برای مدیریت و کاهش ریسکهای متعدد روشهای مختلفی را در پیش
میگیرند. به عنوان مثال در ارتباط با ریسک اعتباری اقدام به دریافت وثیقه از مشتریان میکنند. از جمله ریسکهایی که بانکها در بانکداری اسلامی با آن مواجه هستند ریسک قیمت کالاهای موضوع تسهیلات سلف میباشد. بانکها جهت مدیریت و کاهش ریسک قیمت کالاهای موضوع این تسهیلات میتوانند از ظرفیتهای ایجاد شده در بازار سرمایه استفاده کنند. از جمله این ظرفیتها وجود اوراق اختیار میباشد که قابلیت کاربرد در بانکداری اسلامی جهت مدیریت و کاهش ریسک قیمت کالا را دارد. در مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانهای معتبر به بررسی این فرضیه پرداخته میشود که «ابزارهای مشتقهای چون اوراق اختیار میتواند بانکداری اسلامی را در مدیریت و کاهش ریسک قیمت کالای موضوع تسهیلات سلف را یاری نماید». در واقع استفاده از ظرفیتهای ایجاد شده در بازار سرمایه توسط بانکداری اسلامی، علاوه بر کمک به مدیریت و کاهش ریسک بانکداری اسلامی منجر به افزایش عمق بازار سرمایه از طریق ورود بانکها به این بازار میشود
As financial institutions which act as intermediaries to finance and allocate financial resources, banks have to deal with various risks, including operational risk, credit risk, market risk, and some other types of risks. Since annihilating risk from economic activities is almost impossible, banks aim at managing and reducing risk. Banks exploit various methods to manage and reduce various types of risks involved. For instance, in order to manage credit risk, banks require clients to provide collateral.
One of the risks that Islamic banks encounter is the price risk of commodities involved in salaf facilities. In order to manage and reduce the price risk of the commodities involved in such facilities, banks can exploit the potentials resulting from the capital market. One of the potentials of options is that they can be used in Islamic banking for managing and reducing commodity price risk.
This descriptive-analytical study was carried out using library resources. It aimed at verifying this hypothesis: “Financial derivatives such as options can assist Islamic banking in managing and reducing the commodity price risk involved in salaf facilities.” In fact, exploiting the capacities made possible through Islamic banking in the capital market not only helps in managing and decreasing the risk of Islamic banking, but also increases the depth of capital market. This increase is resulted from banks participation in this market.
خلاصه ماشینی:
در مقالـه حاضـر بـا روش توصيفي- تحليلي با استفاده از منابع کتابخانه اي معتبر به بررسي ايـن فرضـيه پرداختـه مـيشـود کـه «ابزارهاي مشتقه اي چون اوراق اختيار ميتواند بانک داري اسـلامي را در مـديريت و کـاهش ريسـک قيمـت کالاي موضوع تسهيلات سلف را ياري نمايد».
در مقالـه حاضـر بـا روش توصـيفي- تحليلـي بـا اسـتفاده از منـابع کتابخانه اي معتبر اين فرضيه بررسي ميشود که « ابزارهاي مشتقه اي چون اوراق اختيـار مـيتوانـد بانک داري اسلامي را در مديريت و کاهش ريسک قيمت کالاي موضوع تسهيلات سلف ياري نمايد».
بنابراين در ادامه ضمن بيـان مبـاني مـديريت ريسـک در بانک داري اسلامي و هم چنين معرفي ابزارهاي مشتقه به معرفي روش مديريت ريسک قيمت کالاي موضوع تسهيلات سلف از طريق اوراق اختيار پرداخته خواهد شد.
پس از معرفي ابزارهاي مشتقه خصوصا اوراق اختيار، در ادامـه بـه روش هـاي مـديريت ريسـک قيمت کالاهاي موضوع تسهيلات سلف در بانک داري اسلامي از طريق اوراق اختيار معاملـه شـده در بورس اوراق بهادار و فرابورس پرداخته خواهد شد.
٥. مديريت ريسک قيمت کالاي موضوع تسهيلات سلف به موجب بند ب از ماده ١٣ قانون عمليات بانک داري بدون ربا (بهره ) بانـک هـا مجازنـد بـه منظـور تأمين قسمتي از سرمايه در گردش واحدهاي توليدي، بخشي از محصولات آن ها را کـه سـهل البيـع ميباشند بنا به تقاضاي کتبي اين گونه واحدها پيش خريد نمايند (جمشـيدي،١٣٩٠) کـه سـاختار اعطاي تسهيلات مذکور در قانون عمليات بانکي بدون ربا به صورت ذيل ميباشد.
ايجاد تعامل بين بازار سرمايه و بانک داري اسـلامي: بـه کـارگيري اوراق اختيـار فـروش جهـت مديريت ريسک قيمت کالاي موضوع تسهيلات سلف زمينه ايجاد نوعي از تعامل بـين بـازار سـرمايه با بانک داري اسلامي را فراهم ميکند.