چکیده:
در معماری بومی ایران، عناصر صوری متعددی به‌چشم می‌خورد که با مطالعۀ جنبه‌های دیگر نشان می‌دهد تنها جهت یک کارکرد خاص بنا نشده‌اند.سقاخانه‌ها از جملۀ این عناصر هستند. سقاخانه‌ها در ایران و در شهرهای این سرزمین، به تعداد بسیار دیده می‌شوند و بعضی از آنها، اثری بسیار زیبا هستند و از لحاظ معماری منحصربه‌فردشان، بسیار مورد توجه قرار می‌گیرند. نمادها، آداب و رسوم، اعتقادات و باورهای مربوط به سقاخانه‌ها در برگیرندۀ فرهنگ ویژۀ سقاخانه‌ای است. از طرفی این بنا تحت تأثیر فرهنگ و اعتقادات مردم جامعه، دارای کارکردهای مختلفی در سطح جامعه شده‌اند. روایت منظرین سقاخانه‌ها با هدف بازتعریف هویت و معنای عمیق این عناصر در سطح جامعه انجام شده است. به این منظور، مطالعات اسنادی با استفاده از منابع عملی صورت پذیرفته و علاوه بر بررسی ریشه‌های پیدایش سقاخانه، به کارکردهای مختلف آن در جامعۀ ایرانی نیز توجه شده است. چهار دسته کارکردهای مذهبی، فرهنگی، اجتماعی، هنری از جمله کارکردهایی هستند که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته و از جنبه‌های مختلف به آنها نگریسته شده است. این کارکردها خود به دسته‌های جزئی‌تر تقسیم می‌شوند که معرف هویت سقاخانه در طول تاریخ و بیانگر نحوۀ تعامل جامعه با این عنصر مهم معماری در شهر ایرانی-اسلامی هستند. با توجه به این هویت‌ها، این مکان خاص با توجه به تمایز و انحصاری که به لحاظ معنایی داراست، می‌تواند به‌عنوان جاذبه‌ای منحصربه‌فرد در گردشگری فرهنگی مذهبی مورد توجه قرار گیرد.
n the vernacular architecture of Iran, there are numerous formal elements by studying other aspects show how they were not constructed only for a particular function. Saqqakhaneh are considered as many in Iran and in the cities of this land.Some of them are very beautiful works and very unique in terms of their architecture and it is significant to be noted. Symbols, customs, beliefs and faiths are related to Saqqakhaneh including the special culture of Saqqakhaneh. In contrast, under the influence of the culture and beliefs of the community, this building has various functions at the community level. The narrative of the Saqakhane’s landscapes is aimed at redefining the identity and deep meaning of these elements at the community level. For this purpose, the method used in this research is documentary studies using practical sources. In this study, in addition to examining the origins of Saqqakhaneh, its various functions in Iranian community have been regarded. Four categories of religious, cultural, social and artistic functions are among the functions that have been studied in this study and have been viewed from different perspectives. These functions are divided into more detailed categories that represent the identity of Saqqakhaneh throughout history and express how community interacts with this significant element of architecture in the Islamic Iranian city. Due to these identities, this particular place can be regarded as a unique attraction in religious cultural tourism because of its semantic distinction and exclusivity.
(
, 
, 
)
