چکیده:
ضرورت و لزوم توجه به زیستپذیری کلانشهرها در دهههای اخیر جای خود را در ادبیات علمی کشور باز کرده و تلاشهای بسیاری در عرصههای پژوهشی در قالب رساله، پایاننامه، مقالات پژوهشی و همایشی انجام شده است. این پژوهش نیز با در نظر گرفتن مطالعات با هدف طراحی مدل عوامل مؤثر بر زیستپذیری کلانشهرهای ایران با استفاده از روش متاترکیب به این موضوع پرداخته است که ازلحاظ هدفگذاری کاربردی و ازلحاظ ماهیت اطلاعات و شیوه تحلیل آنها کیفی است و در زمره پژوهشهای اسنادی و درنهایت برمبنای روش تحقیقات تحلیلی ـ توصیفی است. جامعه آماری پژوهش، همه پژوهشهای داخلی صورت گرفته طی سالهای 1398-1393 در مقیاس زیستپذیری کلانشهرهای کشور است که در بانک اطلاعات نشریات کشور (Magiran) یا پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) نمایه شده است. با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند 26 پژوهش مرتبط انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. براساس یافتههای بهدست آمده، مدل مفهومی استراخ شده، شامل پنج مقوله (اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، زیست محیطی و مدیریت شهری)، 13 مفهوم، 44 کد (شاخص) است. همچنین از بین 13 مفهوم بررسی شده، مفاهیم اشتغال و درآمد (17)، دسترسی به امکانات و زیرساختها (16)، آلودگی (16) و مسکن عادلانه و استطاعتپذیر (14) بیشترین فراوانی و تکرار را دارد که نشاندهنده اهمیت و اولویت این مفاهیم است و باید مدیران و تصمیمگیران حوزه شهری، توجه ویژهای به آنها داشته باشند و همواره این موارد در چارچوب برنامهها و سیاستهای برنامهریزی شهری قرار گیرد.