چکیده:
برآیند عملکرد توسعهای وابسته و پیدایش شکاف طبقاتی میان شهر و روستا، نتیجه ظهور گروههای حاشیه نشین شهری است. زندگی حاشیه نشینی و کنش متقابل اعضای آنها نیز با یکدیگر عامل به وجود آورندهی فرهنگ خاصی است که با فرهنگ طبقه متوسط جامعه تفاوت دارد. این پژوهش به بررسی جامعه شناختی آسیبها و انحرافات حاشیه نشینی در استان چهارمحال و بختیاری پرداخته است. در این پژوهش سعی شده با رویکردی تلفیقی و با کمک نظریههای فرهنگ،فقر و تله محرومیت مختصات اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی را رصد کرده و سپس با استفاده از نظریه فشار به ریشهیابی آسیبهای اجتماعی جامعهی آماری مورد نظر دست پیدا کنیم. بر این اساس، با روش پیمایشی و تکنیک پرسشنامه و روش نمونهگیری تصادفی، یک نمونهی 369 نفری انتخاب شد. به منظور افزایش اعتبار، تعداد380 پرسشنامه توزیع شد که در پایان 370 پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. یافتههای پژوهش نشان میدهد که فرهنگ فقر و تله محرومیت (و همچنین ابعاد آن) با متغیر وابسته (فشار) رابطهی معنادار قوی دارند و فرضیههای پژوهش اثبات شدهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در میان ابعاد فرهنگ فقر به ترتیب تقدیرگرایی، بیگانگی اجتماعی، عدم سرزنش فقر، مصرف گرایی و عدم آینده نگری بیشترین رابطه را با مفهوم فشار دارند. در میان ابعاد تله محرومیت نیز به ترتیب ضعف جسمانی، آسیب پذیری، بی قدرتی، فقر و انزوا بیشترین رابطه را با متغیر وابستهی پژوهش دارند.
The result of the dependent development function is the emergence of a class divide between the city and the countryside and consequently the emergence of urban suburbs. Marginalization and the interactions of their members also contribute to the creation of a particular culture that differs from that of the middle class. This study investigates the sociological damages and deviations of marginalization in Chaharmahal va Bakhtiari province. In this study, we tried to observe the socioeconomic and cultural co-ordinates of poverty and trap deprivation through a combined approach based on theories of poverty culture and then by applying pressure theory to the rooting of social socio-economic damage. Let us reach the target. Accordingly, a sample of 369 people were selected through survey and questionnaire survey and random sampling technique and 380 questionnaires were distributed to increase the validity of which 370 questionnaires were evaluated. Findings show that poverty and deprivation cultures (as well as their dimensions) have a strong significant relationship with the dependent variable (pressure) and the research hypotheses have been substantiated. Findings show that among the dimensions of poverty culture, respectively, socialism, social alienation, non-blame, poverty and consumerism have the most relationship with the concept of pressure. Among the dimensions of deprivation trap, physical weakness, vulnerability, powerlessness, poverty and isolation have the highest relationship with the dependent variable of research, respectively.
خلاصه ماشینی:
مطالعات و تحقيقات جامعه شناسي شهري نشان داده است که زندگي حاشيه نشيني با افزايش جرم زايي رابطه مستقيم و نزديک دارد؛ همچنين از بعد اقتصادي، افزايش مهاجرين غيرماهر و غير متخصص موجب پيدايش بيکاري پنهان و توسعه غالبا غير ضروري خدمات ميشود (تودارو، ١٣٦٧: ٢٩).
جدول ٧-توزيع درصدي و آماره هاي توصيفي پاسخگويان بر حسب بعد عدم سرزنش فقر (به تصوير صفحه مراجعه شود) توزيع درصدي و آماره هاي توصيفي پاسخگويان برحسب مفهوم فرهنگ فقر بر اساس داده هايجدول ، مفهوم فرهنگ فقر در ميان جامعه ي آماري داراي ميانگين ٢/٢١ است ؛ در نتيجه ميتوان چنين برداشت کرد که توزيع پراکندگي مفهوم فرهنگ فقر در ميان پاسخ گويان تا اندازه اي داراي چولگي مثبت است .
جدول ٨-توزيع درصدي و آماره هاي توصيفي پاسخگويان بر حسب مفهوم فرهنگ فقر خيلي زياد زياد کم اصلا (به تصوير صفحه مراجعه شود) توصيف متغير تله ي محروميت توزيع درصدي و آماره هاي توصيفي پاسخگويان بر حسب شاخص بيقدرتي داده هاي جدول ٩ نشان ميدهد که بيشتر پاسخگويان در بعد بيقدرتي نمره ي بالاي را کسب کرده اند؛ به گونه اي که ميانگين اين بعد ٢/٨٩ است .
جدول ٢٩- نتايج آزمون همبستگي پيرسون بين بيگانگي اجتماعي و فشار (به تصوير صفحه مراجعه شود) به نظر ميرسد ميان عدم آينده نگري و فشار رابطه ي معنادار و مثبتي وجود داشته باشد.
جدول ٣٠- نتايج آزمون همبستگي پيرسون بين عدم آينده نگري و فشار (به تصوير صفحه مراجعه شود) به نظر ميرسد ميان عدم سرزنش فقر و فشار رابطه ي معنادار و مثبتي وجود داشته باشد.