چکیده:
پژوهش حاضر با هدف سنجش سطح آسیبپذیری بافتهای مسکونی به عنوان مهمترین بخش از سامانههای شهری در کلانشهر ساری در برابر مخاطره طبیعی زلزله شکلگرفتهاست. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی در بستر پیمایشی میباشد. ابتدا با بررسیهای میدانی و ارزیابی طرح جامع شهر ساری، اطلاعات مربوط به به قدمت، نوع سازه و تعداد طبقات بناهای مسکونی در مناطق چهارگانه شهر ساری استخراج گردیدهاست. سپس کلاسبندی ساختمانهای مسکونی و گزینش منحنیهای آسیبپذیری متناسب هر کلاس ساختمانی بههمراه نتایج حاصل از تحلیل خطر لرزهای برای تعیین درصد و درجه خرابی ساختمانهای مسکونی شهر ساری مورد استفاده قرار گرفتهاست. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که در مناطق 1، 2، 3 و4 شهر ساری به ترتیب، 63%، 66%، 72% و 67% ساختمانهای مسکونی که از نوع کلاس خشتی و مصالح بنایی از نوع بلوک سیمانی میباشند، به هنگام وقوع زلزله کاملاً تخریب میگردند. از سوی دیگر، کمترین میزان خرابی در کلیه ساختمانهای فولادی و همچنین ساختمانهای بتنی دارای 6 طبقه و بالاتر پیشبینی شدهاست.
Earthquake damage assessment of residential buildings of Sari is the main goal of the present research. Through a descriptive-analytic method, first, building information such as structure type, year of construction, and number of stories are taken from the Urban Comprehensive Plan of Sari. Using these data, damage degree of each building class is computed for all zones of Sari’s regions using results obtained by the seismic hazard analysis of Sari along with taking into account the proper vulnerability curves. The obtained results showed that the percentages of the adobe and cinder block types of Sari residential buildings were 63, 66, 72, and 67 percent for Sari districts 1, 2, 3, and 4, respectively, which would be totally destroyed. Moreover, the least damage degrees were predicted for steel structures along with concrete ones with more than five stories.
خلاصه ماشینی:
سپس کلاسبندی ساختمانهای مسکونی و گزینش منحنی های آسیب پذیری متناسب هر کلاس ساختمانی به همراه نتایج حاصل از تحلیل خطر لرزه ای برای تعیین درصد و درجه خرابی ساختمانهای مسکونی شهر ساری مورد استفاده قرار گرفته است .
از این رو پژوهش حاضر در جهت تخمین خسارات لرزه ای ساختمانهای مسکونی کلانشهر ساری با توجه به میزان تعداد طبقات، قدمت ابنیه و نوع سازه شکل گرفته است تا با تخمین شدت حرکت ناشی از زلزله های محتمل آینده در محدوده مورد مطالعاتی، میزان خسارات مشخص گردد و چگونگی مدیریت و برنامه ریزی صحیح در زمینه کاهش خسارات ناشی از این سانحه طبیعی در قالب راهکارهای طراحی ارایه گردد.
باید توجه داشت که در کشورهای توسعه یافته در برنامه ریزی شهری، به منظور کاهش تأثیرات بلند مدت ناشی از مخاطرات طبیعی شناخته شده، طرح های پیشگیری از مخاطرات طبیعی تهیه می شود (بمانیان و همکاران، ١٣٩١: ١٠) نکته حائز اهمیت این است که واحدهای مسکونی در زمره حساسترین و آسیب پذیرترین کاربری ها به هنگام وقوع سوانح طبیعی قرار دارد (پاپلی یزدی و وثوقی، ١٣٧٥: ٣٠) و برای مقابله با آسیب پذیری آن در برابر خطرات طبیعی همچون زلزله مدیریت و برنامه ریزی صحیح صورت پذیرد.
سپس جهت تخمین میزان آسیب پذیری بافت مسکونی شهر ساری در مخاطره زلزله ، کلاسبندی ساختمانها بر اساس روش پیشنهادی آژانس همکارهای بین المللی ژاپن ارائه شده در گزارش ریزپهنه بندی تهران بزرگ (جایکا، ١٣٨١) انجام گرفته است تا از این رهگذر میزان خرابی ساختمان های مسکونی شهر ساری به هنگام وقوع زلزله مشخص گردد.