چکیده:
هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخصهای معماری بومی شهر گرگان مبتنی بر خصوصیات اقلیمی و پایداری است. این تحقیق از نوع کاربردی میباشد که به صورت توصیفی - تحلیلی و با بررسی نمونههای متعدد صورت گرفته است. جمعآوری دادهها به شکل اسنادی، میدانی، کتابخانهای و مشاهده میباشد. نتایج نشان داد که چهار مولفه اصلی نفوذپذیری، همبستگی، تفاوت و یگانگی و نیز هشت مولفه فرعی را میتوان برای بافت معماری و شهرسازی بومی شهر گرگان تعیین نمود. همچنین؛ شاخصهای معماری بومی گرگان نیز در پنج دسته خلاصه میشوند که عبارتند از: دسترسی، فضاها و حریمها؛ تنظیم دما و مصرف بهینه انرژی؛ تهویه هوا؛ حفاظت در برابر رطوبت و بارندگی؛ مواد و مصالح. بیشترین مولفه بکار گرفته شده در نمونههای مورد مطالعه، خودبسندگی (90 درصد) و کمترین میزان مربوط به مولفه درونگرایی (18 درصد) بوده است. در مجموع، میتوان نتیجه گرفت که با وجود فرهنگ غنی وارزشمند تاریخی و اصولی در زمینه ی معماری و شهرسازی در منطقه، شرایط امروزی بیانگر ضعف، ناکارامدی و فقدان هویت است. عدم وجود یک الگوی مناسب ومنطبق با رویکردهای شهرسازی ایرانی- اسلامی از مهمترین مسائل امروزین شهر گرگان است.
The aim of this study is to identify the indigenous architectural features of Gorgan
based on climatic characteristics and sustainability. This research is an applied type
that has been described descriptively-analytically and by examining several examples.
Data collection is in the form of documents, field, library and observation. The results
showed that the four main components of permeability, cohesiveness, difference and
unity, as well as eight sub-components can be determined for the context of native
architecture and urban planning of Gorgan city. Also; The indigenous architectural
features of Gorgan are also summarized in five categories, which are: Access, spaces
and spaces; Temperature regulation and optimal energy consumption; air conditioning;
Moisture and rain protection; material. The highest component used in the studied
samples was self-sufficiency (90%) and the lowest was related to the Introversion
(18%). Overall, it can be concluded that despite the rich cultural, historical and
technological foundations in the architecture and urban planning of the region, today's
conditions indicate weakness, inefficiency, alienation and identity crisis. The lack of a
suitable model for implementing compassionate demands on Iranian-Islamic urban
planning approaches is one of the most important issues in Gorgan today.
خلاصه ماشینی:
Downton et al)، به همان نسبت نيز مصرف منابع در شهر و انتشار آلودگي از آنها افزايش يافته که امروزه نه تنها تعادل اقتصادي و اجتماعي ٦٢٣ درون شهرها را برهم زده است ، بلکه موجب عدم تعادل اکولوژيک منطقه اي که در آن قرار گرفته اند نيز شده و عرصه هاي طبيعي را براي زيست مندان آن روزبه روز بيشتر تنگ کرده است (٢٠١٥ ,Robinson).
شکل ١: موقعيت استان گلستان برروي نقشه ٢٠٢٠ ,Source:DOE (به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ٢: محلات قديمي گرگان برروي نقشه شهر Source: Research findings نتايج تحقيق نتايج تحقيق در چند بخش جداگانه ارايه مي شوند: ـ ريخت شناسي بافت بومي شهر گرگان يافته هاي تحقيق بيانگر آن است که چهار مولفه اصلي و هشت مولفه فرعي را مي توان براي بافت معماري و شهرسازي بومي شهر گرگان تعيين نمود (شکل ٣).
٦٢٧ (به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ٣: مولفه هاي اصلي و فرعي بافت معماري و شهرسازي بومي شهر گرگان Source: Research findings&Behzadfar and Rezvani,2015 ساخت وسازهاي ناهمگون در بافت تاريخي شهر منجر به عدم ارتباط وپيوستگي بناها در آن شده است که اين امر چهره نازيباي شهري را به همراه دارد.
The application of the harmless rule in the protection of the environment and architecture in order to provide A model for Islamic and Iranian urban planning, Scientific Research Quarterly- New attitudes in human geography, Vol. 12 (1), No. 45, 251-276 pp.