چکیده:
یکی از کلیدیترین مناطق ژئوپلیتیکی همجوار با ایران منطقه قفقاز جنوبی است. این منطقه به دلیل همجواری جغرافیایی و تبادلات و ریشههای تاریخی، فرهنگی و.. با ایران و روسیه از دیرباز تا به امروز برای ایران و روسیه بااهمیت بوده است . منطقه قفقاز جنوبی به دلیل موقعیت ژئواستراتژیکی که دارد جذبکننده بازیگران منطقهای و کروی است. ریشه تاریخی و همجواری این منطقه با ایران و روسیه باعث شده است که سرنوشت و اتفاقات این منطقه تاثیر مستقیمی بر امنیت و منافع ملی ایران و روسیه داشته باشد که باعث ایجاد موانعی در مسیر منطقه گرایی ایران توسط روسیه و دیگر بازیگران داشته است. پژوهش حاضر درصدد مطالعه بر تاثیر سیاست همسایگی جمهوری فدراسیون روسیه بر رویکرد منطقهگرایی ایران در قفقاز است.پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و اکتشافی است که در آن برای جمعآوری دادههای تحقیق بهصورت توامان از روشهای کتابخانهای و میدانی شامل پرسشنامه استفادهشده است. در این پژوهش جامعهی آماری، شامل مجموعهای متشکل از متخصصان جغرافیای سیاسی، مسئولین سازمانهای مرتبط و نهادهای ذیربط بودهاند که علاوه بر بخش گردآوری اطلاعات، در دیگر بخشها مانند (مصاحبه و پرسشنامه) یاری رساندهاند. در این پژوهش سعی شده تمامی ابعاد سیاسی ،دفاعی ، امنیتی و... کشورهای منطقه قفقاز جنوبی و بازیگران حاضر در این منطقه پرداخته شود . سپس نتایج حاصل از روش میدانی در قالب تحلیل آماری T به اجرا گذاشتهشده است. بنابراین ایران باید برای کسب جایگاهی برتر از رقبای خود و تامین امنیت و منافع ملی خود به دور از برخورد های قهر آمیز روسیه ،راهبردهایی مبتنی بر پیوند منافع خود با کشورهای قفقاز را مدنظر قرار دهد و به مرحله عملیاتی شدن برساند
One of the key geopolitical regions adjacent to Iran is the South Caucasus region. This region has been important for Iran and Russia for a long time due to its geographical proximity and exchanges and historical, cultural and other roots with Iran and Russia. Due to its geostrategic position, the South Caucasus region attracts regional and spherical actors. The historical roots and proximity of this region to Iran and Russia have caused the fate and events of this region to have a direct impact on the security and national interests of Iran and Russia, which has created obstacles to the path of regionalism in Iran by Russia and other actors. The present study seeks to study the effect of the neighborhood policy of the Russian Federation on Iran's regionalist approach in the Caucasus. The present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical and exploratory in nature. Is. In this study, the statistical population included a collection of political geography experts, officials of related organizations and relevant institutions who, in addition to collecting information, helped in other areas such as (interviews and questionnaires). In this research, we have tried to address all the political, defense, security, etc. countries of the South Caucasus region and the actors present in this region. Then the results of the field method are performed in the form of statistical analysis T. Therefore, in order to gain a superior position over its rivals and ensure its security and national interests, far from Russia's violent confrontations, Iran must consider strategies based on linking its interests with the Caucasus countries and bring them to the operational stage.
خلاصه ماشینی:
تأثير سياست همسايگي جمهوري فدراسيون روسيه بر رويکرد منطقهگرايي ايران در قفقاز مصطفي هاشمي دانشجوي دکتري جغرافياي سياسي، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلمي، تهران، ايران 1 ريباز قرباني نژاد استاديار جغرافياي سياسي، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلمي، تهران، ايران کيومرث يزدان پناه درو استاديار جغرافياي سياسي دانشگاه تهران محمدحسن نامي استاديار دانشگاه علوم و فنون فارابي تاريخ دريافت: ٢٩١١/٢١/٢٠ تاريخ پذيرش: ٢٩١١/٢٣/٢٩ چکيده يکي از کليدي ترين مناطق ژئوپليتيکي همجوار با ايران منطقه قفقاز جنوبي است.
مقدمه قفقاز جنوبي به دليل شرايط خاص جغرافياي سياسي و ژئوپليتيک ، از نقاط بحرانخيز و مهم جهان محسوب ميشود و موضوع امنيت در منطقه، حـائز اهميـت فراوانـي اسـت)١١ :٢٠٠٥ ,Kazemi( منطقه قفقاز بسيار حساس، شکننده و بحراني است و با توجه به اينکه مکمـل ژئوپليتيـک و جغرافيـاي سياسـي کشـورهاي ايران و روسيه است داراي ابعاد امنيتي پيچيدهاي است(٧٦ :١٣٨٩ ,Kolaei(.
در اين مرحله از پژوهش پرسشنامه نخبگان روش تحليل سلسهمراتبي براي وزن دهي عوامل مؤثر ٠٠١١ بر تأثير سياست همسايگي جمهوري فدراسيون روسيه بر رويکرد منطقهگرايي ايران در قفقاز تکميل گرديد.
)١٤ :١٩٩٧ ,Amir Ahmadian( طي قرنهاي گذشتهاين منطقه به دليل موقعيت منطقهاي و اهميت ژئوپليتيک و ژئواستراتژيک که داشته و دارد، محلي براي رقابتها و منازعات ميان قدرتهاي بزرگ منطقهاي و فرا منطقهاي از جمله روسيه، بريتانيا، ايران، عثماني )ترکيه( و امروزه ايالت متحده آمريکا بوده است)١٣-١٢ :٢٠١٤ Kiss٠(.
در اين ارتباط براي ارزيابي تأثير سياست همسايگي جمهوري فدراسيون روسيه بر رويکرد منطقهگرايي ايران در قفقاز که موارد زير مد نظر است: ٢.