چکیده:
از جمله اقدامات اساسی جهت دستیابی به راهکارهای کنترل و مدیریت حرکتهای تودهای، شناسایی عوامل موثر در وقوع این پدیده است. از این رو تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر در ایجاد پدیدهی حرکت تودهای در حوزهی آبخیز پارک جنگلی آبیدر به وسعت 2/8 کیلومترمربع صورت گرفته است. با استفاده از بازدیدهای میدانی تفسیر عکسهای هوایی، نقشههای توپوگرافی و زمینشناسی، سیستم موقعیت یاب جهانی و سیستم اطلاعات جغرافیایی، لایههای اطلاعاتی مورد نیاز نظیر نقشه پراکنش زمین لغزشها و ریزشها و نقشههای زمینشناسی، خاکشناسی، کاربری اراضی، فاصله از آبراههها، فاصله از جادهها و فاصله از گسلها، طبقات ارتفاعی، زاویه شیب، جهت شیب و همچنین با استفاده از آمار بارندگی و تهیهی گرادیان بارش و بارندگی متوسط سالیانه حوضه تهیه شده است. از آنجایی که پدیدههای طبیعی نظیر حرکت تودهای، ناشی از عملکرد همزمان با اثر متفاوت چند متغیره هستند؛ با استفاده از روش رگرسیون چند متغیرهی خطی، با در نظر گرفتن پارامترهای درصد حرکتهای تودهای در هر واحد کاری به عنوان متغیر وابسته و پارامترهای مختلف محاسبه شده، به عنوان متغیر مستقل، بهترین مدل آماری رگرسیون خطی جهت پیش بینی وقوع حرکتهای تودهای در هر واحد کاری از روی سطح معنیداری و ضریب همبستگی مدل انتخاب شد. نتایج حاکی از این است که مناطق نزدیک به جادهها، گسلها و آبراههها، مناطق دارای خاکهای راندزین فرسایش یافته و مناطق دارای سازند زمینشناسی محتوی سیلت سنگ، شیل، ماسه سنگ، کنگلومرا، مستعدترین مناطق جهت وقوع پدیده لغزش، و مناطق نزدیک به جادهها، گسلها و آبراههها، مناطق دارای خاکهای قهوهای آهکی و مناطق دارای سازندهای زمینشناسی محتوی لایههای سنگ آهکی، مستعدترین مناطق برای وقوع ریزش هستند. در حالی که مناطق دارای کاربری جنگل با پوشش 25 تا 50 درصد، مناطق پایدار در مقابل هردو نوع حرکت تودهای میباشند.
Investigating the factors affecting the occurrence of mass movements, help to identify sensitive areas and providing solutions and ways to control and proper management, partly to prevent the occurrence of mass movements. This research tried to recognize the factor affecting the occurrence of mass movements in the Forest Park Abidar watershed. In this research, information layers including lithology, elevation, slope gradient, aspect, rainfall, land use, rivers, faults, roads, soil and landslides distribution, is prepared by use of geographical information system (GIS), topographic maps, aerial photographs and field study. Then, factors affecting the occurrence of mass movements are recognized by using the method of multivariate linear regression. The use of multivariate linear regression is to find the best fitting function to describe the relationship between the mass movements (dependent variable) and a set of environmental parameters (independent variables). The effect of each parameter on mass movements occurrence is assessed from the corresponding coefficient that appears in the regression function. The interpretations of the coefficients showed that lithology, soil, land use, distance from road, distance from faults, distance from rivers, play a major role in determining landslide occurrence and distribution in study area.