چکیده:
فرسایشپذیری ذرات رسوبی موجود در رودخانه علاوه بر این که باعث افزایش بار رسوبی رودخانه میشود یکی از عوامل مهم تغییرات مورفولوژیک به شمار میرود. در رودخانههایی که میزان فرسایشپذیری زیاد باشد روند تغییرات مورفولوژیک با شدت زیادی عمل خواهد کرد و رودخانه اصطلاحاً ناپایدار خواهد بود و برعکس این فرایند باعث پایداری و تغییرات بسیار اندک خواهد شد. منطقه مورد مطالعه این تحقیق قسمتی از رودخانه سراسکندچای واقع در شهرستان هشترود میباشد. این تحقیق در پی آن است که با تحلیل ویژگیهای رسوبی رودخانه، مقاومت ذرات رسوبی نسبت به فرسایش را بررسی نماید. جهت رسیدن به این هدف، در این تحقیق نمونهبرداری از مسیر مورد مطالعه انجام شد. سپس با استفاده از روشهای تنش برشی و شاخص مقاومت نسبی بستر، میزان فرسایشپذیری تعیین شد. تحلیل دانهبندی رسوبات نشان داد که هیچگونه رابطه معنیداری بین اندازه قطر دانههای رسوبی وجود ندارد و علت آن دخالت عوامل انسانی در تغییر ترکیب طبیعی قطر دانههای رسوبی میباشد. نتایج بررسیها نشان داد که در اکثر نقاط رودخانه میزان تنش برشی بحرانی بیشتر از تنش برشی کل میباشد که نشاندهنده این است که ذرات رسوبی موجود در بستر رودخانه نسبت به فرسایش در بستر رودخانه مقاوم میباشند بنابراین رودخانه حالت پایداری دارد و میزان تغییرات رودخانه در آینده بسیار کم و به صورت مقطعی خواهد بود.
In addition to Erodibility of sediment particles in river increase river sediment load, they are important factors in morphological changes. In the rivers that erodibility is high, trend of morphological changes are intensive that in this case, river is unstable. On the contrary, it will lead stability and low changes of the river. Study area of this research is Saraskanchay that has been located in the Hashtrood. The aim of this paper is investigation resistance of sediment particle to erosion by analysis of the river sediments characteristics. For this purpose, Sampling performed from studied Course and then Erodibility calculated by Bed Shear Stress and the Relative Strength Index. Grain size sediments indicated that is not significant correlation between Grain diameters of sedimentary. Cause of this is Human factors in the natural composition of the sediment grain diameter. Results indicated the critical shear stress is more from total shear stress in most parts of the river. This is indicator of Resistance of deposited particles on the river bed rather than erosion. Therefore, the river is stability and its changes are low in future.