چکیده:
در فرهنگ ناب اسلام مهدویت جایگاهی مهم دارد. از مباحث اساسی میان اندیشمندان اسلامی، نسبت میان مهدویت و تمدن اسلامی است. در این میان واکاوی دیدگاه امام خمینی رحمه الله به عنوان بنیانگذار انقلاب اسلامی اهمیت بسیاری دارد. مسئله پژوهش حاضر این است که امام خمینی رحمه الله چه نسبتی میان مهدویت و انتظار با تمدن اسلامی قائل بود؟ این نوشتار، با استفاده از روش توصیفی و تحلیل بیانات امام خمینی رحمه الله در پی بررسی دیدگاه و اندیشه ایشان در اینباره میباشد. یافتههای تحقیق نشان میدهد که حضرت امام رحمه الله به پیوند وثیق و مستحکمی میان انتظار و مهدویت با تمدن اسلامی قائل بود. امام خمینی; بر مبنای همین رویکرد، اقداماتی را در این زمینه انجام داده است که عبارتند از: نهادینه کردن مفهوم مهدویت در ابعاد مختلف جامعه؛ زدودن انگارههای غلط درباره این مفهوم بهویژه در بعد سیاسی اجتماعی؛ طرح تشکیل حکومت و تاسیس تمدن در سایه این آموزه دینی؛ و تبیین تفاوت تمدن اسلامی و مهدوی با تمدن غرب.
Mahdaviat has an important place in the pure culture of Islam. One of the main issues among Islamic thinkers is the relationship between Mahdism and Islamic civilization. In the meantime, analyzing the views of Imam Khomeini as the founder of the Islamic Revolution is very important. The problem of the present study is that what were Imam Khomeini’s opinions about the relationship between Mahdaviat and anticipation with Islamic civilization? Using a descriptive method and analyzing the statements of Imam Khomeini, this paper seeks to examine his views and thoughts in this regard. The research findings show that Imam Khomeini believed in a strong and firm connection between anticipation and Mahdaviat with Islamic civilization. Based on this approach, Imam Khomeini has taken measures in this field, which include: institutionalizing the concept of Mahdaviat in various dimensions of society; Elimination of misconceptions about this concept, especially in the socio-political dimension; The plan to form a government and establish a civilization in the shadow of this religious teaching; And explanation of the difference between Islamic civilization and Mahdaviat with Western civilization.
خلاصه ماشینی:
امام خمینی( بر مبنای همین رویکرد، اقداماتی را در این زمینه انجام داده است که عبارتند از: نهادینه کردن مفهوم مهدویت در ابعاد مختلف جامعه؛ زدودن انگارههای غلط درباره این مفهوم بهویژه در بعد سیاسی اجتماعی؛ طرح تشکیل حکومت و تأسیس تمدن در سایه این آموزه دینی؛ و تبیین تفاوت تمدن اسلامی و مهدوی با تمدن غرب.
مجموعه مقالات «مهدویت و رهیافت تمدنی: کاوشهایی نظری و راهبردی در تمدن نوین اسلامی(1395)» حاوی مقالات برگزیده یازدهمین همایش بینالمللی دکترین مهدویت است که در آن راهبردها و راهکارهای فرهنگ و تمدن زمینهساز ظهور بحث و بررسی شده است، لکن مقالهای این موضوع را از دیدگاه حضرت امام( بررسی نکرده است.
امام خمینی( بر مبنای همین رویکرد، اقداماتی را در این زمینه انجام داده است که میتوان آن را در چهار مرحله تقسیمبندی کرد: مرحله اول: نهادینه کردن مفهوم مهدویت در ابعاد مختلف جامعه؛ مرحله دوم: زدودن انگارههای غلط درباره این مفهوم بهویژه در بعد سیاسی _ اجتماعی؛ مرحله سوم: طرح تشکیل حکومت و تأسیس تمدن در سایه این آموزه دینی؛ مرحله چهارم: تبیین تفاوت تمدن مهدوی با تمدن غرب.
تفاوت اساسی دیگر تعریف از مفهوم عدالت است؛ آنچه برای تمدنهای مادی همچون غرب مهم است، ایجاد عدالت ظاهری است اما عدالت باطنی در منظومه فکری آنان وجود ندارد؛ اما از مؤلفههای اساسی تمدن اسلامی موردنظر امام خمینی( عدالت است که یکی از ریشههای سترگ آن را باید در اندیشه مهدویت جستوجو کرد.