چکیده:
هدف از این تحقیق روش نشدن چگونگی اجرای مرحله انکار یدی در فریضه امر به معروف و نهی از منکر است. بر اساس نظر اکثر فقیهان، مرحله یدی به معنای برخورد عملی در راستای تحقق معروف و جلوگیری از منکر است. مرحله یدی به سه صورت قابلیت اجرا دارد. اول به صورت فردی و همگانی؛ دوم به صورت گروهی و سازمان یافته، البته مردمی؛و سوم به وسیله حکومت و نهادهای حاکمیتی. یافته این پژوهش آن است که اجرای این مرحله در جامع های که حکومت اسامی در راس آن قرار دارد، بر عهده حکومت است که در چارچوب قانون و به وسیله کارگزاران خود یا با تاسیس نهادی به اجرای آن مبادرت ورزد. اگر حکومت مرحله یدی را در چارچوب قانون اجرا کند، نه تنها از عوارض روش های دیگر مانند: هرج و مرج و اختال نظام در امان خواهد بود، بلکه این دو فریضه به گونه صحیح در جامعه اعمال می شود. افزون بر آن، افراد و گروه های
مشخص و شناخته شده و آموزش دیده نیز می توانند با اخذ مجوز از حکومت در این امر یار یگر حکومت باشند. در یک جمله، انجام مرتبه عملی این فریضه در جامعه اسلامی از اختیارات حکومت است تا با برنامه ریزی صحیح هدف از تشریع این فریضه را برآورده سازد. این مسئله هر چند جسته و گریخته در آثاری مطرح شده، اما در این مقاله بر این بحث تمرکز نموده و دیدگاه های مختلف همراه با مستندات هر کدام را بررسی کرده و در پایان را ه حل هایی در رفع تعارض ظاهری میان دلایل نقلی مورد بحث قرار داده ایم.
خلاصه ماشینی:
اهمیت بررسی این موضوع که مرحله یدی امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر بر عهده افراد است یا گروه‌ها یا حکومت، ازآن‌روست که این مرحله نیازمند اعمال زور و در صورت لزوم خشونت و اجبار و تحمیل است و عوارض منفی مثل هرج‌ومرج، بی‌نظمی و اختلال در نظام اجتماعی در پی دارد؛ وگرنه در دو مرتبه قلبی و زبانی که چنین پیامدهایی وجود ندارد یا در برخی از موارد نادر عوارضی دارد، اختلاف جدّی وجود ندارد و چندان مهم نیست تا با حساسیت به دنبال ـ مثلاً ـ نفی این تکلیف از افراد و گروه‌ها بوده و فقط وظیفه حکومت شمرده شود.
بنابراین پرسش اصلی مقاله آن است که مرتبه یدی (عملی) امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر به معنای اعمال زور، اجبار و در صورت لزوم خشونت بر عهده آحاد جامعه است، یا گروه‌های سازمان‌یافته مردمی، یا حکومت است؟ فرضیه نویسندگان آن است که این تکلیف در زمان استقرار حکومت اسلامی بر عهده حکومت است تا با سیاست‌گذاری، قانون‌گذاری و برنامه‌ریزی دقیق، نهادها و سازمان‌های مشخصی را با آموزش‌های لازم برای این منظور در نظر بگیرد تا ضمن کنترل عوارض و پیامدهای احتمالی امر و نهی عملی که در چارچوب قانون از سوی نهادهای قانونی تعریف شده صورت می‌گیرد، از برخوردهای غیرقانونی، سلیقه‌ای، فردی و گروهی شهروندان با یکدیگر جلوگیری کند و هدف از فریضه مهم امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر که در قالب مراتب مختلف قلبی، زبانی و عملی تشریع شده، برآورده شود.
(
, 
, 
)
