خلاصه ماشینی:
بحث ما سؤال این است: آیا در زمان رسول خدا(ص) بحث ایمان و کفر میان مسلمانها مطرح شد؛ آن هم به این معنا که مسلمانان با هم اختلاف نظر پیدا کنند، و یک گروه گروه دیگر را متهم به کفرگویی کند، یا کافر بشمارد، در حالی که او خود مدعی باشد که مؤمن است؟ این بحث را در مرحله اول، لازم است با توجه به نزول قرآن در آن دوره، قرآنی دنبال شده، و مواردی که در این باره در قرآن آمده، به بحث گذاشته شود.
ظاهر امر این است که این آیات، به اختلافات داخلی مسلمانان کاری ندارد، اما به هر حال، اگر کسی به نوعی در مسائلی تردید کرد، ولو خودش مدعی باشد مسلمان است، دیگران بر اساس این آیات، او را از جمع خود خارج خواهند دانست «مرتد»، و خواهند گفت که اینها، دنبال چیزی غیر از اسلام هستند.
اما از نظر فقهی، چنان که اشاره شد، بحث این است که بگوییم اگر کسی متهم به کفر شد، از مزایا و امتیازاتی که یک شهروند مسلمان دارد برخوردار خواهد بود یا نه، مثل این که گفته شود، حکمش قتل است؟ آیا در قرآن نشانی از بروز این مسأله در عهد نزول هست؟ به نظر میرسد، یک مورد آشکار آن، درباره حکم بن ابی العاص ـ پدر مروان حکم و جدّ سلسله مروانی از اموی ـ است.