چکیده:
در این مطالعه به بررسی تاثیر تحریمهای اقتصادی و تجاری بر روابط تجاری ایران و کشورهای عمده شریک تجاری در چارچوب یک الگوی جاذبه تعمیم یافته، با استفاده از مدلهای اقتصادسنجی پانل دیتا پرداخته میشود. الگوسازی مدل تحقیق بر اساس دادههای آماری سالانه طی سالهای 1375 تا 1394 صورت گرفته است. یافتههای این پژوهش حاکی از این است که تحریمهای ضعیف تاثیر منفی کمتری بر ارزش صادرات و واردات ایران طی دوره مورد بررسی داشته است. اما تحریمهای شدید و گسترده تاثیر منفی قابل ملاحظهای بر میزان صادرات و واردات کالاهای تجاری ایران داشته است. بنابراین اقدامات انجام شده در جهت کاهش یا لغو تحریمهای شدید علیه ایران نظیر توافق نامه هسته ای(برجام)، می تواند منجر به رونق روابط تجاری ایران و شرکای عمده تجاری گردد.
خلاصه ماشینی:
يافته هاي اين پژوهش حاکي است که تحريم هاي ضعيف تأثير منفي کمتري بر ارزش صادرات و واردات ايران طي دورة مورد بررسي داشته است اما تحريم هاي شديد و گسترده ، تأثير منفي قابل ملاحظه اي بر ميزان صادرات و واردات کالاهاي تجاري ايران داشته است ؛ بنابراين اقدامات انجام شده براي کاهش يا لغو تحريم هاي شديد عليه ايران نظير توافقنامۀ هسته اي (برجام )، مي تواند به رونق روابط تجاري ايران و شرکاي عمدة تجاري منجر شود.
Hafbauer & Oegg / 121314 (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع : گردآوري نويسندگان بانگاهي به مطالعات پيشين ،مي توان دريافت تاکنون هيچ پژوهشي درزمينۀتأثيرتحريم هاي اقتصادي وضع شده عليه ايران به تفکيک تحريم هاي شديد و ضعيف بر روابط تجاري ايران و کشورهاي شريک (صادرات و واردات ) در قالب الگوي جاذبۀ تعميم يافته و الگوهاي اقتصادسنجي صورت نگرفته است .
LnFij LnG LnY i Ln j LnDij (2) با درنظر گرفتن معادلۀ (٢) و باتوجه به مطالعات قبلي ، به منظور بررسي تأثير تحريم هاي اقتصادي بر روابط تجاري ايران و شرکاي عمدة تجاري ، از الگوي جاذبۀ تعميم يافتۀ زير استفاده شده است : LnEXPi C0 C1Ln)GDPi ( C2 Ln)GDPj ( C3 Ln)Popj( (3) C4 LnDisij C5 Landij C6 Low C7 Extijt LnEXPj C0 C1Ln)GDPi ( C2 Ln)GDPj ( C3 Ln)Popi( C4 LnDisij C5 Landij C6 Low C7 Extijt (4) در اين رابطه EXPi و EXPj به ترتيب نشان دهندة ارزش کل صادرات ايران به شرکاي تجاري و ارزش کل واردات ايران از شرکاي تجاري برحسب دلار آمريکا به قيمت ثابت سال ٢٠١٠ م است که از مرکز اطلاع رساني الکترونيکي سازمان گمرک گردآوري شده است .