چکیده:
شورای همکاری خلیج فارس پس از تأسیس در 25 می 1981 همواره دچار تنشها و اختلافهای درونی بوده و دولت قطر کموبیش در بطن این تنشها قرار داشته است. این کشور هیچگاه بهطورکامل سیاست قیممآبانه و تحمیلی عربستان سعودی را نپذیرفته است. در تنش اخیر (5 ژوئن 2017) عربستان سعودی همراه با سه کشور امارات متحدۀ عربی، بحرین و مصر با این ادعا که دوحه به مأمن و پناهگاه گروههای تروریستی تبدیل شده است روابط سیاسی و اقتصادی خود را با قطر قطع کردند. همسو با سیاستهای عربستان، تعداد زیادی از کشورهای عربی نیز روابط خود را با قطر قطع کردند یا به حالت تلیق درآوردند. هدف این پژوهش بررسی اثرات این منازعه بر آیندۀ شورای همکاری خلیج فارس است. مدعا این است که قطر از حیث محدودیتهای جغرافیایی و ژئوپلیتیکی در ردیف کشورهای ذرهبینی (میکرو) قرار دارد اما بهواسطۀ توان ملی و وزن ژئوپلیتیکی بالا کشوری تأثیرگذار در سازۀ ژئوپلیتیکی شورای همکاری خلیج فارس است. بهنظر میرسد ایجاد این منازعه از طرف عربستان و شرکا بیشتر جنبۀ تنبیهی دارد و تلاشی است برای محدودسازی و کسب امتیاز بیشتر از قطر. بااینحال فرض خروج قطر از شورای همکاری خلیج فارس یا اخراج آن زمینهساز فروپاشی این سازمان ژئوپلیتیکی خواهد بود. پژوهش حاضر براساس ماهیت و روشْ توصیفی- تحلیلی محسوب میشود و اطلاعات آن به شیوۀ اسنادی و با مراجعه به منابع معتبر گردآوری شده است.
خلاصه ماشینی:
در تنش اخير (٥ ژوئن ٢٠١٧) عربستان سعودي همراه با سه کشور امارات متحدة عربي ، بحرين و مصر با اين ادعا که دوحه به مأمن و پناهگاه گروه هاي تروريستي تبديل شده است روابط سياسي و اقتصادي خود را با قطر قطع کردند.
مقدمه شوراي همکاري خليج فارس (GCC) سازماني منطقه اي و بلوکي سياسي - تجاري است که شش کشور امارات متحدة عربي ، بحرين ، عربستان سعودي ، عمان ، قطر و کويت آن را تشکيل داده اند.
درصد رشد توليد ناخالص داخلي کشورهاي عضو شوراي همکاري خليج فارس (بهار ٢٠١٦) (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع : ٢٠١٦ ,The World Bank در گزارش توسعۀ انساني سازمان ملل متحد در سال ٢٠١٦ ميلادي ، ميزان توسعۀ انساني قطر ٠/٨٥٦ اعلام شده و اين کشور جزء کشورهايي با توسعۀ انساني بالا به شمار آمده است .
رتبه بندي کشورهاي عضو شوراي همکاري خليج فارس براساس ارزيابي شاخص هاي رقابت پذيري (GCI) (٢٠١٦-٢٠١٧) (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع : ٢٢ :٢٠١٧ ,World Economic Forum به طورکلي ، قطر در زيرساخت ها، مکان هاي گردشگري ، اجلاس ها، کنفرانس ها و نمايشگاه ها سرمايه گذاري هاي زيادي انجام داده است .
تنش ٥ ژوئن ٢٠١٧ ميان قطر و عربستان نشان داد که در شوراي همکاري خليج فارس انسجام سياسي وجود ندارد و اين شورا به دو قطب «عربستان ، امارات و بحرين » و «قطر، عمان و کويت » تقسيم شده است .