چکیده:
هدف پژوهش حاضر، بررسی روش تدریس نقشه مفهومی بهعنوان راهبردی نوین در یاددهی ـ یادگیری درس زیستشناسی میباشد. روش به کار رفته در این پژوهش شبه آزمایشی (طرح دوگروهی مستقل) است. برای جمعآوری مبانی نظری و ادبیات تحقیق، از روش اسنادی و برای ارزیابی فرضیههای تحقیق و سنجش میزان یادگیری از پرسشنامه (امتحان کتبی محقق ساخته) استفاده شده است. جامعهی آماری این پژوهش، شامل تمامی دانشآموزان پسر سال سوم رشتهی علوم تجربی شهرکرمان در سال تحصیلی 1395ـ1396 به تعداد 385 نفر میباشد. با نمونه گیری خوشهای از میان آن ها حجم نمونه انتخاب شد و به دو گروه کنترل و مورد آزمایش تقسیم شد. برای گروه کنترل روش تدریس سخنرانی و برای گروه مورد آزمایش روش تدریس با استفاده از نقشههای مفهومی محقق ساخته استفاده شد. به منظور تجزیهو تحلیل دادهها در این تحقیق از روشهای آماری و از نرمافزار SPSSاستفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری بین گروههای کنترل و آزمایش در پیشرفت تحصیلی وجود دارد و گروه آزمایش میانگین نمرات بالاتری در پس آزمون نشان دادند. همچنین در دو خرده مقیاس یعنی سطوح پایین و سطوح بالای بلوم، دانشآموزان گروه آزمایش پیشرفت محسوس و بهتری نشان دادند. به نظر میرسد که دبیران زیستشناسی با استفاده از این روش به یادگیری عمیق و سریع و نیز دستیابی به سطوح بالاتر شناختی و تفکر انتزاعی در دانش آموزان برسند.
The purpose of this study is to investigate the method of teaching concept map as a new strategy in teaching-learning biology course. The method used in this research is quasi-experimental (independent two-group design). A documentary method has been used to collect the theoretical foundations and research literature, and a questionnaire (researcher-made written exam) has been used to evaluate research hypotheses and assess the amount of learning. The statistical population of this study includes all male students of the third year of experimental sciences in Kerman in the academic year 2017-2018, in the number of 385 people. By cluster sampling, the sample size was selected and divided into control and experimental groups. Lectures were used for the control group and teaching methods were used for the experimental group using researcher-made concept maps. In order to analyze the data in this research, statistical methods and SPSS software have been used. The results showed that there is a significant difference between the control and experimental groups in academic achievement. Also, in two subscales, namely low levels and high levels of Bloom, the students in the experimental group showed a noticeable and better progress. It seems that Biology teachers use this method to achieve deep and fast learning as well as achieving higher levels of cognition and abstract thinking in students.
خلاصه ماشینی:
پیشی ش تاکنون تحقیقات متعددی در زمینه تاثیر نقشه های مفهومی در آموزش و یادگیری صورت پذیرفته است، که میتوان به برخی از آنها اشا : 3 eiska"/>eiska"/>(2008) در پژوهشی با موضوع استفاده از نقشه مفهومی به عنوان ابزار ارزیابی در مدرسه زیست شناسی، نشان دادند که نقشههای مفهومی تا حد زیادی توانسته است به افزایش درک مطلب و نیز پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه در مبحث "ساختار بدن انس کند.
نظری و شیخی(1395) درپژوهشی با عنوان "تاثیر راهبرد نقشه مفهومی بر بهبود یادگیري دانش آموزان" نشان دادند که به کارگیري راهبرد نقشه مفهومی در بهبود یادگیري اهداف شناختی سطوح بالاي طبقه بندي بلوم در درس زیست شناسی بین دانش آموزان متوسطه در شهر آبدان Gul & Boman Jin &Wong Henno & Reiska حاتمی و همکاران (1388) بیان داشتهاند که در آموزش علوم حوزههای مختلف تحصیلی مانند زیستشناسی، شیمی، فیزیک و زمین شناسی از نقشه های مفهومی استفاده میشود و این امر در بهبود کیفیت آموزش مفاهیم نقش بسزایی میتواند داشته باشد.
چنانکه در جدول بالا ملاحظه میشود، مقدار F میزان یادگیری درس زیستشناسی، مبحث هورمونها و غدد درونریز (دستیابی فراگیران به سطوح پایین بلوم) پایه سوم متوسطه دانشآموزان پسر شهر کرمان دو گروه روش تدریس با استفاده از نقشهی مفهومی و روش تدریس سنتی مربوط به ردیف اثر پیشآزمون برابر با 278/4 است، که ازلحاظ آماری در سطح 05/0 معنیدار است.
چنانکه در جدول بالا ملاحظه میشود، مقدار F میزان یادگیری درس زیستشناسی، مبحث هورمونها و غدد درونریز (دستیابی فراگیران به سطوح بالا بلوم) پایه سوم متوسطه دانشآموزان پسر شهر کرمان دو گروه روش تدریس با استفاده از نقشهی مفهومی و روش تدریس سنتی مربوط به ردیف اثر پیشآزمون برابر با 387/21 است که ازلحاظ آماری در سطح 05/0 معنیدار است.