چکیده:
افزودههای وجهی بهکاررفته در نوشتار فارسیآموزان سطح پیشرفته زن و مرد در چارچوب دستور نقشگرای نظاممند، استخراج و بررسی گردیدند. دستور نقشگرای نظاممند، روشی نظاممند برای تحلیل متن در اختیار میگذارد. افزودههای وجهی که بیانگر میزان قطعیت و دیدگاه گوینده یا نویسنده هستند؛ در مبحث فرانقش بینفردی در دستور نقشگرای نظاممند، بررسی میشوند. پژوهشهایی برای یافتن رابطهی زبان و جنسیت انجام شده است؛ ولی تاکنون هیچ پژوهشی در چارچوب دستور نقشگرا، تاثیر جنسیت در کاربرد افزودههای وجهی در نوشتار فارسیآموزان خارجی را بررسی نکرده است. نمونه آماری و پیکره مورداستفاده در این پژوهش نوشتار 248 نفر از فارسیآموزان خارجی سطح پیشرفته زن و مرد مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد است. روش نمونهگیری این پژوهش از نوع نمونهگیری تصادفی ساده است. روش کار بدینصورت انجام شد که نوشتار 248 نفر از فارسیآموزان بر اساس جنسیت تفکیک شد (124 نفر زن و 124 نفر مرد). سپس تمام افزودههای وجهی بهکاررفته در نوشتار فارسیآموزان مرد و زن براساس تقسیمبندی هلیدی تعیین شدند. سپس تعداد و درصد توزیع انواع افزودههای وجهی محاسبه و نتایج با هم مقایسه شد. برای بررسی معنادار بودن تفاوتها میان زنان و مردان، از آزمون آماری خی دو استفاده شد. سرانجام، این نتایج حاصل شد که افزوده وجهی وجهنما، پربسامدترین افزودهی وجهی در نوشتار فارسیآموزان سطح پیشرفته است؛ مردان از افزودههای وجهی وجهنما که قطعیت و یقین را نشان میدهند (واژههایی ازقبیل: مطمئنا، حتما و...) بیش از زنان استفاده کردهاند و زنان از افزودههای وجهی وجهنما که عدم قطعیت و تردید را نشان میدهند (واژههایی ازقبیل: احتمالا، شاید و...) بیش از مردان استفاده کردهاند؛ این نتیجه دیدگاه لیکاف (1975: 52-54) درباره تفاوتهای زبانی مردان و زنان را تایید میکند. همچنین، زنان بیش از مردان از افزودههای اظهاری استفاده کردهاند. افزودههای مطلوبیت (واژههایی ازقبیل: خوشبختانه، متاسفانه و...)، بیشترین افزودههای اظهاری بهکاررفته در نوشتار فارسیآموزان زن است. این نتیجه، دیدگاه جیمز و دراکیچ (1993) را تایید میکند.
This research investigated modal adjuncts usage in the writings of the foreign female and male learners of Persian language. This research has been done based on Halliday's systemic functional grammar approach, because, this theoretical framework provides a systemic method for text analysis. About investigating the impact of gender on the writings of Persian language speakers, valuable studies have been done so far, But any research has not investigated the impact of gender on the modal adjuncts usage in the writings of foreign learners of Persian language. In fact, this research has been done to investigate the impact of gender on different modal adjuncts usage in the writings of the foreign learners of Persian language based on Halliday's systemic functional grammar approach. The method of this research is descriptive-analytic method. in this research, the population of this study included Advanced Foreign learners of Persian language which studied at Persian Language Center of Ferdowsi University. This field study used random sampling for participant selection. data were collected through tests and writing assignments. The sample and the corpus of this research was the writing of 248 advanced female and male foreign learners of Persian language of the center for teaching Persian language in Ferdowsi university of Mashhad. Sampling method is done in this order: first, the writing of 248 advanced female and male foreign learners of Persian language was separated based on gender (124 men and 124 women); Then, the modal adjuncts in the texts was determined based on the segmentation of Halliday; after that, the distribution of all modal adjuncts, was determined and shown by charts and compared. The chi - square statistical test was used to study the significance of differences between men and women. The results indicated that the modality adjuncts were the most frequent modal adjuncts in the writings of advanced female and male foreign learners of Persian language.
خلاصه ماشینی:
تاريخ دريافت مقاله : ٠٩/٩/ ٩٩؛ تاريخ پذيرش مقاله ١٤٠٠/٠٣/٠٣ علمي - پژوهشي چکيده در اين پژوهش ، افزوده هاي وجهي به کاررفته در نوشتار فارسي آموزان سطح پيشرفته زن و مرد در چارچوب دستور نقش گراي نظام مند، استخراج و بررسي گرديدند.
پژوهش هاي زيادي براي يافتن رابطه ي زبان و جنسيت انجام شده است ؛ ولي تاکنون هيچ پژوهشي در چارچوب دستور نقش گرا، تأثير جنسيت در کاربرد افزوده هاي وجهي در نوشتار فارسي آموزان خارجي را بررسي نکرده است .
موضوع اين پژوهش ، بررسي تأثير جنسيت بر استفاده فارسي آموزان سطح پيشرفته از افزوده هاي وجهي در چارچوب دستور نقش گراي نظام مند هليدي است .
پژوهش هايي در زبان فارسي ، ميزان استفاده از واژه هاي مختلف را در نوشتار زنان و مردان بررسي کرده اند که از آن جمله مي توان به پژوهش هاي طهماسبي بلداجي (١٣٨٨)، درودي مقدم (٢٠١٠)، انصاريان و بهايي (٢٠١١) و محمودي بختياري و دهقاني (١٣٩٢) اشاره کرد؛ ولي تاکنون هيچ پژوهشي در چارچوب دستور نقش گرا، تأثير جنسيت در کاربرد افزوده هاي وجهي در نوشتار فارسي آموزان خارجي را بررسي نکرده است .
٢. پيشينۀ پژوهش در ايران ، در حوزه دستور نقش گراي نظام مند، پژوهش هايي به بررسي ميزان استفاده از افزوده هاي وجهي پرداخته اند که از آن جمله مي توان به مقاله جعفري (١٣٨٨) با عنوان «بررسي افزوده ها در زبان فارسي : بر اساس رويکردهاي نقشي و صوري »، اشاره کرد.
The study of adjuncts in Persian language: Based on formal and functional approaches.