چکیده:
حدود یک دهه از توجه به تجارت اجتماعی، بهعنوان پارادایمی نوین در حوزه تجارت و کسبوکار میگذرد. نخستین تلاش برای کاربرد این پارادایم، بررسی فرایند پذیرش آن است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی فرایند پذیرش تجارت اجتماعی از دیدگاههای مختلف و تحلیل شکاف تحقیقاتی است. دیدگاههای بررسی شده عبارتاند از: تمرکز بر مراحل پذیرش، تئوریهای پایهای استفاده شده، همآفرینی ارزش، نوع و میزان مشارکت مشتری، توجه به فضای نوآوری، نوع رسانه استفادهشده، تمرکز جغرافیایی مطالعات، نوع تراکنشهای کسبوکار، عوامل تأثیرگذار و تأثیرپذیر و نوع تأثیر آنها، حوزههای تمرکز موضوعی و کاربردی، انواع روشهای اجرای پژوهش، ابزارهای تحلیل داده و تمرکز بر نمونههای آماری. بر این اساس، 203 مقاله که بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم بر پذیرش تجارت اجتماعی تأثیرگذار بودند، شناسایی و بررسی شدند. بازۀ زمانی برای انتخاب مقالهها، از سال 2010 تا 2020 در نظر گرفته شد. مرور نظاممند، بر اساس خطمشی ایبیاسای انجام گرفت. مقالههای نهایی، پس از جستوجو و غربال در 11 پایگاه علمی انتخاب و با دو رویکرد تحلیل کمّی و تحلیل شکاف، بررسی شدند. تحلیل کمّی نشان داد که تئوریهای حوزه پذیرش و کاربرد تکنولوژی در پژوهشها بیشترین تعداد بودند؛ از بین پلتفرمها، شبکههای اجتماعی بیشترین کاربرد را داشتند و مهمترین عامل تأثیرگذار بر پذیرش، عامل اعتماد بود. از نظر تفکیک جغرافیایی، قاره آسیا و بر اساس کشورها، چین و آمریکا بیشترین تعداد پژوهشها را داشتند. بر اساس نتایج تحلیل شکاف در بخش کمّی پژوهش، تمرکز بر پذیرش تجارت اجتماعی در کسبوکارهای خدماتمحور، بهکارگیری روشهای کیفی و ارائه مدل، تمرکز بر پلتفرمهای تجارت الکترونیک و مجهز کردن آنها به سازههای تجارت اجتماعی و تمرکز بر تراکنشهای کسبوکار با کسبوکار، خلأهای پژوهشی شناسایی شدند.
Social commerce as a new paradigm of commerce has been considered for about a decade. The first attempt to apply this paradigm is to examine its acceptance process. In this research, social commerce acceptance studies have been reviewed with primary and secondary search strategies. The main purpose of this research is to examine the acceptance process from different perspectives and to analyze the research gap that paves the way for future research in this field. Survey perspectives include focus on acceptance steps, basic theories used, focus on value creation, extent of customer engagement, focus on innovation, type of media used, geographical focus, type of business transactions concerned, their influential factors, thematic focus and applied focus area, research methods used, data analysis tools and statistical samples. Accordingly, 203 articles were reviewed with two approaches: quantitative analysis and gap analysis. Quantitative analysis of studies showed that acceptance technology as the highest theories, social networks as most platforms, trust as the most widely used factor, Asia as most continental geographical focus, China and the United States as the most geographical focus of the country. Based on the gap analysis, service-oriented businesses, qualitative methods and modeling, focusing on e-commerce platforms and equipping them with social commerce constructs, and focusing on business-to-business transactions were identified as research gaps.
خلاصه ماشینی:
بر اساس نتايج تحليل شکاف در بخش کمّـي پـژوهش ، تمرکـز بـر پـذيرش تجـارت اجتمـاعي در کسـب وکارهـاي خـدمات محـور، به کارگيري روش هاي کيفي و ارائه مدل ، تمرکز بر پلتفرم هاي تجارت الکترونيک و مجهز کردن آنهـا بـه سـازه هـاي تجارت اجتماعي و تمرکز بر تراکنش هاي کسب وکار با کسب وکار، خلأهاي پژوهشي شناسايي شدند.
Business To Customer (B2C) حمايت اجتماعي (٢٠١٥ ,Sims &Hajli & ٢٠١٩ ,Zaki and Shoheib)، خشنودي و کـاربرد ( & Osatuyi ٢٠١٨ ,Qin)، مدل انگيزه ، فرصت و توانايي (٢٠١١ ,Chen) و بسياري از تئوري هـاي ديگـر نيـز بـه فراوانـي به کار گرفته شده اند.
گسترة جغرافيايي پژوهش ها، گسترة عامل هاي تأثيرگذار، فراواني رسانه هاي اجتماعي استفاده شده (٢٠١٩ ,Husam &Al-Adwan ) و سـاير ابعـاد شـايان توجـه در پـذيرش تجـارت اجتمـاعي ، مسائلي هستند که يک کسب وکار و تجارت هنگام مواجهه با اين پارادايم نوين بـا آنهـا روبـه رو مـي شـود.
پـذيرش تجـارت اجتماعي داراي ابعاد متعددي است که براي درک اين حوزه بايد بررسي شوند، از قبيل عوامل تأثيرگذار و تأثيرپذير، نوع رسانه ، نوع کسب وکار، تئوري هايي بـراي بررسـي موضـوع از ديـدگاه هـاي مختلـف و سـاير موضوعاتي که در پژوهش هاي مختلف به آنها توجه شده اسـت (٢٠١٥ ,Hajli & ٢٠١٨ ,Lin et al).
A research framework for social commerce adoption, Information Management & Computer Security, 21(3), 144-154.
A Systematic Review of Social Commerce Adoption by Customers 1 Nasibeh Pouti Instructor, Department of Information Technology Management, Faculty of Engineering, Sayyed Jamaleddine Asadabadi University, Hamedan, Iran Mohammad Taghi Taghavifard Associate Prof.