چکیده:
وجه تمایز انسان نسبت به سایر مخلوقات عقل اوست. یکی از راههایی که موجب تعالی پرورش عقل انسان میشود پرسش مناسب و به تبع آن دریافت پاسخ مناسب است، و این مقولهای است که در دستان خودش نهفته است. آیات و روایات عموما انسانها را به تفکر و پرسشگری دعوت کردهاند و علمای اسلام نیز در طول تاریخ، این مهم را سیره خود قرار دادهاند. این جستار ضمن بررسی اهمیت و کاربست پرسش و پاسخ نزد علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، نشان میدهد که این مفسر جهت تفسیر و تبیین آیات از شیوههای مختلف پرسش و پاسخ همچون پاسخ به سوال مستقیم مخاطب، پاسخ به سوال مقدّر مخاطب، طرح سوال در ذهن مخاطب یا جهش به سمت سوال و پاسخ به آن، بهره برده است.
خلاصه ماشینی:
این جستار ضمن بررسی اهمیت و کاربست پرسش و پاسخ نزد علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، نشان میدهد که این مفسر جهت تفسیر و تبیین آیات از شیوههای مختلف پرسش و پاسخ همچون پاسخ به سؤال مستقیم مخاطب، پاسخ به سؤال مقدّر مخاطب، طرح سؤال در ذهن مخاطب یا جهش به سمت سؤال و پاسخ به آن، بهره برده است.
علامه طباطبایی نیز در المیزان، جهت تفسیر و تبیین آیات از شیوه پرسش و پاسخ بهره برده است.
پژوهش حاضر نشان داده است، پاسخ به سؤال مستقیم مخاطب، پاسخ به سؤال مقدّر مخاطب، طرح سؤال در ذهن مخاطب یا جهش به سمت سؤال و پاسخ به آن، شیوههای کاربست پرسش و پاسخ نزد علامه در المیزان است.
علامه نیز به فراخور بحث، آیات الهی را با پاسخ به پرسشهای مستقیم افراد تبیین کرده است، هر چند این شیوه از پرسش و پاسخ، در مقایسه با دو شیوه بعدی که به آنها خواهیم پرداخت، کمتر در تفسیر المیزان به چشم میخورد، اما میتوان به نمونه ذیل بهعنوان مصداقی از این شیوه اشاره کرد.
نتیجهگیری این پژوهش ضمن بررسی اهمیت و کاربست پرسش و پاسخ توسط علامه طباطبایی در المیزان، با ارائه نمونههای عینی نشان داد که علامه در جهت تفسیر و تبیین آیات از شیوههای مختلف پرسش و پاسخ همچون: پاسخ به سؤال مستقیم مخاطب، پاسخ به سؤال مقدّر مخاطب، طرح سؤال در ذهن مخاطب یا جهش به سمت سؤال و پاسخ به آن، بهره برده است.