چکیده:
بحران شناسی و شناخت بحران و ریشههای شکلگیری آن را بخش مهمی از وظایف روابط عمومی در هر سازمانی میداند. دراینبین یکی از سازمانهای مهم اداری، آموزشی در کشور، وزارت آموزش و پرورش میباشد. این اهمیت آنجا ظهور و بروز مییابد که آموزش و پرورش به دلیل گستردگی، فراوانی، حساسیت و ظرافت بالای جامعه هدف، همیشه بهصورت بالقوه مستعد آسیب، خطر و بحران بهخصوص بحرانهای خبری و نحوه مدیریت چالشهای موجود در این مسیر میباشد. این پژوهش به روش دلفی رتبهبندی انجام پذیرفت. دلفی رتبهبندی در سه فاز مرتبط و متوالی با عناوین طوفان مغزی (هدف: دستیابی به ویژگیهای حداکثری)، کاهش دادهها (هدف: دستیابی به ویژگیهای کلیدی) و رتبهبندی (هدف: رتبهبندی ویژگیهای کلیدی) انجام میشود. ابتدا محور چالشهای فراگیر شامل 27 ویژگی در فاز اول، از طریق مطالعه کتابخانهای و مصاحبۀ عمیق با 7 نفر از کارگزاران و کارمندان حوزه روابط عمومی آموزش و پرورش به دست آمد. در فاز دوم به کمک ابزار پرسشنامه ویژگیهای کلیدی در 2 دستۀ پنجتایی انتخاب شد. در فاز سوم ویژگیهای کلیدی منتخب در یک مرحله، اولویتبندی شد. برای اولویتبندی نیز از ابزار پرسشنامه استفاده و میزان اجماع نظر مشارکتکنندگان در پنل سنجیده شد. ویژگیهای W به کمک ضریب کندال کلیدی شناسایی و رتبهبندی شده برای محور چالشهای فراگیر در مدیریت اخبار بحران سازمانی به ترتیب: 1- بروکراسی در تهیه و انتشار خبر 2- مدیریت سلیقهای در بحران 3- عدم آشنایی با سواد رسانهای 4- عدم آشنایی مخاطبین و کارمندان با شرح وظایف روابط عمومی 5- نبود نیروی انسانی توانمند و برای محور چالشهای غیر فراگیر در مدیریت اخبار بحران سازمانی 5 ویژگی به ترتیب: 1- آرشیو سازی نامناسب 2- عدم انعکاس تمام سازمان بهجای یک قسمت آن 3- عدم مدیریت فضای مجازی 4- موازی کاری در مواقع بحران 5- انعکاس فعالیتها و سخنان مدیران بهجای توجه به ذائقه مخاطب احصاء شد.
خلاصه ماشینی:
ضرورت بحران شناسی در روابط عمومی: یک بررسی اجمالی نشان می دهد در شرایط عادی و معمولی با سازو کار مدیریتی و بینش و دانش عمومی در هر جامعه ای و حتی در هر خانواده ای و برای هر فردی نوعی انطباق بین نیاز ها و منابع موجود وجود دارد، که ممکن است ایده آل هم نباشد، اما از ویژگی بین انطباق و نیاز برخوردار باشد اگر شرایط تغییر کند به نوعی که این تعادل نسبی و نه ایده آل را به هم بزند بحران بوجود می آید (مطهری نژاد، 1386، ص 22) به همین دلیل می توان گفت یکی از نشانه های مهم در شناخت بحرانهای سازمانی و عوامل آن عدم انطباق بین نیاز ها و منابع موجود همچون عدم به کار گیری صحیح درست نيروهاي كارآمد و اثربخش، عدم ارايه آموزش های اثربخش ضمن خدمت در بین کارکنان، نبود نظام عدالت محور ومبتنی بر شایسته سالاری حقوق و دستمزد، عدم ثبات شرايط و ساختار مديريتي در سطوح کلان و میانی در سازمان ها واداراتی همچون آموزش و پرورش کشور میباشد، و باعث میشود سازمان ها در مواقع بحران در معرض افکار عمومی و رسانه ها قرار بگیرند و یکایک اعضای سازمان با دقتی بالا کنترل، تجزیه و نقد بشوند.