چکیده:
امروزه یکی از مسائل مهم شهرداریها در سراسر جهان ایجاد منابع کافی درآمد و تامین هزینه از منابع پایدار است. اما این امر در کشورهایی با سیستم اقتصادی ناکارآمد، نظام مالیاتی ضعیف و نبود مشارکت شهروندان؛ به ناچار به سوی منابع ناپایدار درآمدی از سوی شهرداریها هدایت می‌گردد. در تحقیق حاضر نیز به تحلیل منابع تامین درآمد پایدار شهرداریها در جهت توسعه شهری پرداخته شده است. روش انجام تحقیق توصیفی – تحلیلی از نوع پیمایشی می‌باشد؛ پژوهش حاضر در 4 بخش اصلی انجام گرفت در بخش اول درآمدهای پایدار و ناپایدار شهر تهران در دوره ده ساله به تفکیک مناطق شهری مورد ارزیابی قرار گرفته نتایج این بخش از تحقیق گواهی بر ناپایداری شدید درآمدهای شهرداری تهران می‌باشد. در بخش دوم به بررسی نقش عوامل تامین مالی پرداخته شد نتایج نشان داد که اصل کفایت با عدد وزنی 155/0 و اصل استقلال با میانگین وزنی 1506/0 مهمترین معیارهای تامین مالی شهرداری تهران بحساب می‌آیند و اصل صرفه جویی و پایداری کمترین وزن را به خود اختصاص دادهاند و در رده‌های آخر قرار می‌گیرند. در بخش سوم به ارزیابی مهمترین معیارهای تامین مالی شهرداری تهران پرداخته شد براساس نظرات کارشناسان معیار عوارض بر ساختمان و اراضی (2101/0) و عوارض بر دارایی‌های غیرمنقول (1845/0) مهمترین معیارهای تامین مالی شهرداری بحساب می‌آیند و معیارهای عوارض بر اسناد رسمی و عوارض ارتباطات و حمل و نقل در مرتبه آخر تامین مالی قرار گرفتند. در بخش چهارم پژوهش تاثیر ســاختار درآمدی شهرداری بر روند توسعه پایدار شهری سنجیده شده است. نتایج به دست آمده در این بخش نشان دهنده الگوی مطلوب تـامین مـالی شـهردای مـی باشـد.
Today, one of the most important issues for municipalities around the world is to create sufficient sources of revenue and finance from sustainable sources. But this is in countries with inefficient economic systems, weak tax systems and lack of citizen participation; Inevitably, it is directed to unsustainable sources of revenue by municipalities. In the present study, the sources of sustainable income sources of municipalities for urban development have been analyzed. The research method is descriptive-analytical survey; The present study was conducted in 4 main parts. In the first part, stable and unstable revenues of Tehran in the ten-year period have been evaluated separately in urban areas. The results of this part of the research are evidence of severe instability of Tehran Municipality revenues. In the second part, the role of financing factors was examined. The results showed that the principle of adequacy with a weight number of 0.155 and the principle of independence with an average weight of 0.506 are the most important financing criteria of Tehran Municipality and the principle of saving and sustainability is the least weight. They are dedicated to themselves and are in the last ranks. In the third section, the most important criteria for financing the municipality of Tehran were evaluated. Based on the opinions of experts, the criteria for tolls on buildings and lands (0.2101) and tolls on real estate (0.1845) are the most important criteria for municipal financing. Official documents and tolls for communications and transportation were the last to be financed.
خلاصه ماشینی:
جدول ١- دیدگاه های مختلف در رابطه با تامین مالی شهرها از سوی صاحب نظران کارشناسان داخلی , کارشناسان خارجی مهمترین مشکلات شهرداریهای کشور: -مبتنی نبودن ساختار درآمدی شهرداری بـر ظرفیـت اقتصـادی شهر -اتکای ساختار درآمدی شهرداری بر درآمدهای رانتی -عدم تعریف منابع درآمـدی و جایگـاه مـدیریتی شـهرداریها در کشور -طراحی نظام درآمدی شهرداری ها در ایران بدون توجه به مبانی , مشکلات تأمین مالی شهرها: -وجود گروه های رانت جو و تأثیر آنها بر انحراف سیاسـت های عمومی شهر -عدم استقلال و کاهش اختیارات محلی مهمترین مانع در دستیابی به نظام مناسب تأمین مالی -عدم توجه مدیران سیاسی و اداری به ادبیات نظری تأمین مالی، مشکلی اساسی در ناپایداری درآمدهای محلی نظری مالیه محلی -اتکای شهرداریهای کشور بر منابع مالی ناپایدار , راهکارها: -تعریف جایگاه مدیریت شهری و منابع درآمدی پایدار -ضرورت مشارکت دولت در قالب سیستم هـای غیرمتمرکـز در تأمین مالی شهرداریها -نحوه ساخت درآمدها و اعتبارات شهر بـرای خـدمات رسـانی و ساختن امکانات برای جمعیت شـهری متناسـب بـا آهنـگ رشـد شهری -افزایش پاسخگویی به اولویت های محلی، ارتقـای بهـره وری و کـارایی نهادهـای محلـی و همچنـین ایجـاد رقابـت سـالم بـین قلمروهای مدیریتی برای بروز نوآوری و خلاقیت از طریق اتخـاذ سیاست عدم تمرکز مالی -تأمین مالی شهرها از طریق دریافت مالیات جهت انجام وظـایف تخصیصی، توزیعی و تثبیتی دولت ها -دریافت منابع لازم برای سرمایه گذاریهـای شـهری از طریـق دریافت مالیات از شهروندان به دلیل عمومی بـودن دارایـی هـا و بدهی های نهاد شهرداری -تخصیص منافع خصوصی و اجتماعی حاصل از سرمایه گذاریهای شهری به تأمینکنندگان مالی آن (مالیات دهندگان ) -اخذ عوارض یا مالیات با کمترین تأثیر بر کارایی، هزینـه هـای اداری دریافت آن کم و مقبول از نظر عدالت اجتماعی -مالیاتهای محلی بهترین شیوه تأمین مالی برای مدیریت شهری -تعیین نرخ و پایه مالیات محلی توسط مقام محلی -اختصاص عواید حاصل از مالیات محلی به مقامات محلی , راهکارها: -تحقق نظام مالیه شهری مطلـوب در گـرو شـکل گیـری ساختاری از نهادهـای سیاسـی شـهر و قـوانین حکمروایـی محلی -برخورداری از مالیه مناسب در شـهرداری نیازمنـد وجـود شهرداری با تحصیلات متناسب و کاردانی لازم -رشد اقتصاد شهر عامل مهم در افزایش دریافت مالیاتهای محلی -افزایش کارایی و عملکرد شاخص های مالی در شهرداری به دلیل افزایش اختیارات مقامات محلی در دریافت مالیـات محلی و استفاده از پایه های مالیاتی با توجیه اقتصادی -مالیات بر دارایی مهمترین نوع مالیات های محلی در بیش از ١٣٠ کشور جهان و ضرورت برقراری آن در کشورهای در حال توسعه -لزوم وضع مالیات با پایه مالیـاتی نسـبتاً ثابـت ، آشـکار و شفاف ، عادلانه ، با هزینه اجرایی کم و آسان ، عاملی مهم در افزایش درآمدهای شهری -افزایش تدریجی درآمد های مالیاتی متناسـب بـا افـزایش مخارج جهت تأمین نیازهای روزافزون شهروندان پیشینۀ عملی از مهمترین تحقیقاتی که در زمینه موضوع مورد پژوهش در ایران و جهان انجام شده ، میتوان به موارد زیر اشاره نمود: ادهمی و همکاران (١٣٨٩) به بررسی نقش شهرداری در مدیریت توسعه پایدار شهری: چالش ها و موانع پیش روی آن در ایران پرداختند.
(
, 
, 
)
