چکیده:
اسلام در طی چهارده قرن از عمر با ارزش خودش، تمدنی باشکوه را آفرید و به بشریت تحویل داد. یکی از مظاهر تمدن با عظمت اسلامی در برههای خاص از تاریخ (92/897ه.ق.) با حضور مسلمانان در کشور اسپانیا رقم خورد که به آندلس اسلامی معروف گردید. این تمدن، اروپا را (به اعتراف خود اروپائیها) از گردونه توحش خارج ساخت و به سوی پیشرفت و ترقی رهنمون گردید. امّا بعد از 8 قرن، نور این تمدن به خاموشی رفت و حسرت آن بر دل هر مسلمانی بر جای ماند.
افول تمدن عظیم اسلامی در آندلس، عوامل متعددی داشت که از مهمترین آن، فساد اخلاقی حاکمان اسلامی و مردم مسلمان آندلس بود. فساد اخلاقی، برآمده از عوامل گوناگی چون (انحراف در عقیده، تجمل پرستی، اختلاط و ازدواج با زنان مسیحی و دادن آزادی بیش ار حدّ به مسیحیان و مهمتر از همه تهاجم فرهنگی دشمن مسیحی) بود. در این مقاله، عوامل فساد اخلاقی (که منجر به انحطاط تمدن اسلامی در آندلس گردید) بررسی و تحلیل گردیده است.
خلاصه ماشینی:
»(عبدالجبار الرفاعي، بيداري اسلامي در اندلس امروز، مجله آينه پژوهش ، ترجمه سيد حسن اسلامي، مهر و آبان ٧١، شماره ١٥، ص ٤٩) اين گسترش ، شکوفايي و پيشرفت در همه زمينه هاي ممکن بود؛ لاين پل ؛ مستشرق انگليسي، مي گويد: «اسپانيا هشت قرن در دست مسلمانان بود و نور تمدن آن ، اروپا را نوراني ساخته بود و دشت هاي سوزان اين سرزمين در اثر کوشش ملت فاتح ، آباد گرديد و شهرهاي با عظمتي را در اين وادي بزرگ به وجود آوردند.
(کمال موسوي ، «نگاهي به فرهنگ و ادبيات عرب در اندلس »، مجله وحيد، نيمه دوم خرداد و نيمه اول تير ١٣٥٧ - شماره ٢٣٤- ٢٣٥، ص ١١١) تجمل گرايي در آندلس تا بدان جا رسيده بود که وقتي مالک بن عباد، سران لشـکر و عـمال و حـکام شهرستانها يعني امراي اطيليه (سويل )، طليطله ( ولدو)، بلنسمه (والانس )، مالقه (مالاگا)، غرناطه (کرنادا) و جزيره الخضراء را دعوت نمود تمامي آنان درحالتيکه بـا کمال غرور بر اسب هاي کوه پيکر سوار شده بودند به فاصله چند روز در قـرطبه حاضر شدند.
(اندلس سرزمين خاطره ها، سيد علي محقق ، صص ٧١-٧٢؛ عبدالجواد قريب ، غروب آفتاب در اندلس (٤)، مجله آيين اسلام ، شهريور١٣٢٤، شماره ٧٥، ص ٨) پس از اين واقعه و برادر کشي و سکوت امراي مسلمانان در برابر آن ، براي زمامداران مسيحي مسلم گرديد که نقشه ها و فعاليت هاي آنان کار خود را کرده و روح سلحشوري و شهامت و تعصب در حفظ دين و ناموس و کشور، از ميان مسلمانان رخت بر بسته ، و وقت آن رسيده است که آرزوي ديرين خود، يعني تصرف کشور اسلامي اندلس و اخراج مسلمانان از آن جا را عملي سازند.