چکیده:
پژوهش حاضر در پی شناسایی عوامل اجتماعی، روانی و فیزیولوژیک مرتبط با ازدواج زودرس دختران در شهر قم بوده است. جهت دستیابی به این هدف از روش نظریه زمینه‌ای استفاده شد و در مجموع، 38 نفر از زنانی که در شهر قم در سن کمتر از 18 سال ازدواج کرده‌اند مورد مصاحبه نیمه‌ساختار‌یافته عمیق قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که شرایط علی ازدواج زودرس دختران در بعد اجتماعی به‌ترتیب شامل"مورد تایید بودن خواستگار"، "اجبار"، "آزادی در تصمیم‌گیری"، "ترس از بی‌آبرویی"، "شرایط نابسامان خانوادگی" و "علاقه به تشکیل خانواده"؛ بعد اجتماعی-روانی نیز شامل "ترس از تجرد"، "آمادگی مهارتی و روانی" و "فرار از موقعیت-های تنش‌زای خانوادگی"؛ بعد روانی، "وابستگی عاطفی قبل از ازدواج" و بعد فیزیولوژیک نیز شامل "آمادگی جسمی" و "نیاز جنسی" است. همچنین "آداب و رسوم فامیلی" و "عقاید مذهبی" شرایط زمینه‌ای ازدواج زودرس دختران را ایجاد کرده‌اند. شرایط میانجی ازدواج زودرس زنان مورد مطالعه در بعد اجتماعی مقولات "حضور در جمع" و "وضعیت اقتصادی نامطلوب"؛ در بعد اجتماعی- روانی "کمبود توجه در خانواده"، "اختلاف سنی زیاد با والدین"، "ترس والدین از وضعیت اخلاقی نامطلوب جامعه"و در بعد روانی "نداشتن معیار درست برای ازدواج" است. همچنین در این تحقیق، راهبردها در دو گروه تحت عنوان راهبردهای جمعی شامل "دریافت حمایت‌های اجتماعی"، "اقدامات قانونی"، "تعامل طرفین در جهت برقراری ارتباط مطلوب" و "درمان" و راهبردهای فردی شامل"مدیریت تعارض"، "انفعالی" و "تلافی‌جویانه" دسته‌بندی شده‌است. پیامدهای ازدواج زودرس دختران شامل: "مشکلات اقتصادی"، "طلاق"، "عدم ادامه تحصیل"، "پایین بودن مهارت‌ها" و "بروز مخاطرات جسمی و بهداشتی برای مادر و جنین" است.
This study explains the early marriages of girls in Qom and the related social, psychological and physiological factors. The research applied the methodology of grounded theory; and overall, about 38 women in Qom who married under 18 year and had been interviewed in a deep semi-structured approach. The result of research reveal that the early marriage conditions for the girls in social aspect are respectively: meeting appropriate and acceptable suitor, compulsion, freedom in decision making, fear of scandal, inappropriate and unorganized status of the family, and being interested in starting a family; social-psychological aspects are: fear of staying single, psychological preparation and skills readiness, escaping from stressful condition of family; and psychological aspect are: premarital emotional bond; and finally physiological aspects are: physical fitness, and sexual need. It should be added that the family traditions and customs as well as religious believes were of the grounded conditions for girls’ early marriages. The facilitator factors from sociological viewpoint are: social interactions, inappropriate economic status; social-psychological viewpoints are: lack of affections in family, big age gap with the parents, parents’ concerns of inappropriate moral status in society; and the psychological viewpoint is the lack of correct criteria for marriage. The strategies applied were collective strategies consist of social supports, legal measures, interactions of parties in creating optimal communication, and treatment and individual strategies are conflict management, passivity and retaliatory. The consequences of girls’ early marriage include: economic problems, divorce, dropout, lack of communicational skills, physical and health problems for mother and fetus.
خلاصه ماشینی:
نتایج این تحقیق نشــان می دهد که شــرایط علی ازدواج زودرس دختران در بعد اجتماعی به ترتیب شامل "مورد تأیید بودن خواستگار"، "اجبار"، "آزادی در تصمیم گیری "، "ترس از بی آبرویی "، "شرایط نابســـامان خانوادگی " و "علاقه به تشـــکیل خانواده "؛ در بعد اجتماعی -روانی شـــامل "ترس از تجرد"، ١ این مقاله از رساله دکتری رضیه عمرانی نژاد استخراج شده است .
مقولات اصلی و زیرمقولات پیامدهای ازدواج زودرس دختران مدل پارادایمی تحقیق حاضر در شکل ١ ارائه گردیده است : شرایط علی : اجتماعی : مورد تأیید بودن خواستگار، اجبار، آزادی در تصمیم گیری ، علاقه به تشکیل خانواده ، شرایط نابسامان خانوادگی ، ترس از بی آبرویی اجتماعی -روانی : آمادگی مهارتی و روانی ، فرار از موقعیت های تنش زای خانوادگی ، ترس از تجرد روانی : وابستگی عاطفی قبل از ازدواج فیزیولوژیک : آمادگی جسمی ، نیاز جنسی شرایط میانجی : اجتماعی : حضور در جمع و دیده شدن ، وضعیت اقتصادی شرایط زمینه ای : نامطلوب اجتماعی : آداب و رسوم فامیلی ، عقاید اجتماعی -روانی : اختلاف سنی زیاد با والدین ، ترس والدین از مذهبی وضعیت اخلاقی نامطلوب جامعه ، کمبود محبت و توجه در خانواده روانی : نداشتن معیار درست برای ازدواج پدیده : ازدواج زودرس دختران راهبردها: راهبردهای جمعی : دریافت حمایت های اجتماعی ، اقدامات قانونی ، تعامل طرفین در جهت برقراری ارتباط مطلوب ، درمان راهبردهای فردی : مدیریت تعارض ، انفعالی ، تلافی جویانه پیامدها: مشکلات اقتصادی ، ادامه تحصیل ندادن ، طلاق رسمی ، پایین بودن مهارت ها، بروز مخاطرات جسمی و بهداشتی برای مادر و جنین شکل ١.
(
, 
, 
)
