چکیده:
در سالیان اخیر میزان فساد گزارششده در رسانهها و گفتمانهای عمومی درخصوص فساد و سلامت اداری رو به افزایش بوده است. فساد حتی در سازمانهای غیردولتی گسترش یافته است. رتبه شاخص ادراک فسادِ ایران، در ژانویه 2020، 146 از 180 کشور بوده است.[1] و رتبه کیفیت مقررات تنظیمی، 178 از میان 193 کشور است. مقاله حاضر به آسیبشناسی وضعیت سازمانهای غیردولتیِ مبارزه با فساد، ارزیابی نقش بازیگران دولتی «سازمانهای غیردولتی دولتگرا» و پیشگیری از آن در ایران میپردازد.
پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و بهلحاظ اجرا، توصیفی ـ تحلیلی، با استفاده از تکنیک دلفی سیاسی، ابزار اسنادی و کتابخانهای از پایگاههای معتبر ملی و بینالمللی صورت گرفته است. در بخش پیمایشی، جامعه آماری کل سمنهای مبارزه با فساد، اعلام شده در منابع اطلاعاتی رسمی ایران، (9) مورد است.
تحقیقات نشان داد اکثریت قریببهاتفاق مؤسسین سازمانهای غیردولتی مبارزه با فساد در ایران را مقامات تشکیل دادهاند. مقررات غیراستاندارد، سلب برخی از اختیارات پلیس و واگذاری آن به دیگر نهادها یا اشخاص، عدماعطای مجوز به غیرمقامات ازجمله مشکلات مشاهده شده در ایران است.
نحوه و شرایط اعطای مجوز تأسیس سازمانهای غیردولتیِ مبارزه با فساد که فقط برای افراد و گروههای خاص صورت گرفته است؛ منجر به کاهش اثربخشی فعالیتهای مبارزه با فساد شده است. سازمانهای غیردولتی مبارزه با فساد غیرِ دولتگرا، با توسل به اقدامات کنشی، واکنشی و پیشگیرنده میتوانند با فساد مبارزه کنند.
[1]. Transparency International, 2020
In recent years, reports on amount of corruption and administrative health in media and public discourse have increased. Corruption has widespread even in non-governmental organizations. Iran's Corruption Perceptions Index on January 2020 is 146 out of 180 countries and Regulatory quality index is 178 out of 193 countries. The present article deals with pathology of situation of anti-corruption non-governmental organizations and evaluate the role of state actors in anti-corruption NGOs (state-oriented NGOs) and its prevention in Iran. This survey is a qualitative one and in terms of implementation, is a descriptive-analytical method which have been obtained by using Political Delphi technique, documentary and library tools from national and international reputable databases. The statistical population is the total number of anti-corruption NGOs reported in official information sources, (9) cases. Findings showed the vast majority of founders of Anti-Corruption Non-Governmental Organizations in Iran are authorities. Non-standard Acts and regulations, depriving some of police duties and delivering it to other agencies or persons and lack of giving licenses to non-officials are some of observed problems in Iran. Ways and conditions of establishing and granting license to anti-corruption non-governmental organizations, which is issued only to specific individuals and groups, have reduced effectiveness of anti-corruption activities. Non-state-oriented anti-corruption NGOs can combat corruption by proactive, reactive and preventative measures.
خلاصه ماشینی:
آماده نبودن لوايح و آيين نامه هاي پيش بيني شده در اين قانون ، همچنين فقدان سازمان هاي غيردولتي غيردولت گراي فعال درزمينۀ مبارزه با فساد؛ محدوديت هاي ِ رسانه اي و بيم از افشاگري هايي که برخي از دولتمردان نام افشاگري غيرقانوني بر آن مي نهند و به ماده (٥) قانون رسيدگي به دارايي مقامات ، مسئولان و کارگزاران جمهوري اسلامي ايران مصوب ١٣٩٣/٠٩/١٣، استناد مي کنند؛ همچنين ترجيح مردم به بي تفاوتي براي محافظت از خود ازجمله موانع ديگر دراين زمينه است .
به موجب ماده (١) اين آيين نامه ، نهاد مدني نهادي غيردولتي است که به منظور فعاليت در راستاي توسعه اجتماعي ، فرهنگي و سياسي ايجاد شده يا مي شود و تبصره ذيل آن چنين اشعار مي دارد: منظور از غيردولتي ، عدم وابستگي به دولت و نهادهاي حاکميتي ، عدم دخالت دولت و نهادهاي حاکميتي در تأسيس ، اداره و استمرار و همچنين عدم فعاليت مقامات و Naseri, Nahid, Sadeg Salimi & Hooshang Shambayati “The Role of Anti-Corruption Non-Governmental Organizations in 88 Corruption ...
آگاهي نسبت به سير تقنين و راهبرد اتخاذ شده ، برخورد نظام عدالت کيفري با مفسدان اقتصادي /اداري ، نحوه اخذ مجوز تأسيس تا اجرا نه تنها بيانگر ناکارآمدي «سازمان هاي غيردولتي دولت گراي » مبارزه با فساد است بلکه نحوه عملکرد اين گونه سازمان ها مي تواند سبب پرسش هايي توسط عموم و بعضا سلب اعتماد عمومي شود.