خوانش پسااستعماری از شعر دفاع مقدس مقاله

زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا) بهار 1400 - شماره 25 ، B (دانشگاه آزاد (‎15 صفحه - از 11 تا 25 )

کلیدواژه ها: هویت فرهنگی استعمارزدایی شعر دفاع مقدس گفتمان پسااستعماری غرب وشرق Postcolonial discourse Cultural Identity Decolonization West and East Sacred Defense Poetry

fa en

چکیده:

در جهان پساسرمايه‌داري كنوني، مطالعه در مسألۀ استعمارگري جديد و روش‌ها و پيآمدهاي خرد و درشت آن، به يكي از نگرش‌هاي مهم و قابل توجه در نقدهاي بينافرهنگي تبديل شده است. اين تحقيقات كه خود منشعب از نظريه‌هاي پست‌مدرنیستي و پساساختگرايانه هستند، منجر به ارائۀ تئوري‌هاي جديد و تحقيقات وسيع پيرامون مسالۀ استعمار، استعمارزدايي و پسااستعمارگري در متن‌هاي مختلف ادبي و هنری گشته است. مطابق اين نظرگاه، جنگ هشت سالۀ ایران و عراق، اگر چه در روساخت خود هیچ علائمی از تظاهرات استعمارگرایانه نمایان نمی‌سازد، اما در نگرش زیربنایی، ابعاد گسترده‌ای از مفاهیم تسلط و یا میل به تسلط قدرت استعماری غرب را به نمایش می‌گذارد؛ مسالۀ اصلي اين تحقيق، مطالعه در شعر دفاع مقدس به‌مثابه ادبيات پسااستعماري بوده است و نتايج حاصل از تحقيق كه به روش تحليلي و توصيفي انجام يافت گوياي آن است كه بسياري از مؤلفه‌هاي پسااستعماري و استعمارزدايانه همچون افشاي سياست جنگ‌افروزانۀ استعمار به‌عنوان چهرۀ اصلي اما پنهان جنگ، مقابله با دسيسه‌ها و فرصت‌طلبي‌هاي استعمارگرايانۀ غرب، تقابل فرهنگي با استعمارگري شرق و غرب، تكيه بر حفظ شعائر هويت خودي و تماميت ارضي و هم‌چنين همبستگي با تمام ملت‌هاي استعمارديده و تحت سلطه در گفتمان شعر دفاع مقدس انعكاس يافته است.

خلاصه ماشینی:

مطابق اين نظرگاه ، جنگ هشت سالۀ ايران و عراق ، اگر چه در روساخت خود هيچ علائمي از تظاهرات استعمارگرايانه نمايان نمي سازد، اما در نگرش زيربنايي ، ابعاد گسترده اي از مفاهيم تسلط و يا ميل به تسلط قدرت استعماري غرب را به نمايش مي گذارد؛ مسالۀ اصلي اين تحقيق ، مطالعه در شعر دفاع مقدس به مثابه ادبيات پسااستعماري بوده است و نتايج حاصل از تحقيق که به روش تحليلي و توصيفي انجام يافت گوياي آن است که بسياري از مؤلفه هاي پسااستعماري و استعمارزدايانه همچون افشاي سياست جنگ افروزانۀ استعمار به عنوان چهرة اصلي اما پنهان جنگ ، مقابله با دسيسه ها و فرصت طلبي هاي استعمارگرايانۀ غرب ، تقابل فرهنگي با استعمارگري شرق و غرب ، تکيه بر حفظ شعائر هويت خودي و تماميت ارضي و هم چنين همبستگي با تمام ملت هاي استعمارديده و تحت سلطه در گفتمان شعر دفاع مقدس انعکاس يافته است . اين تفکر که دشمن حقيقي ايران در جنگ هشت ساله ، در اصل انديشۀ استعماري غربي است و عراق به نمايندگي از ابرقدرت هاي جهاني و با حمايت نيروهاي استکباري تن به اين جنگ داده ، به شکل بن مايۀ اصلي در گفتمان شعر دفاع مقدس وارد شده است : خاک خود را پس بگيريد اي دليران وطن از جهان خواران غرب و شرق و اين اکبيرها (اخوان ثالث ، ١٣٨٧: ٣٥) گر که استکبار چون صدام دارد خار و خس ملت اسلام هم سيل است و طوفاني هنوز (شهريار، ١٣٨٧: ٥٣٩) شاعران اين دوره با گرايش پسااستعماري ، عراق را دست نشاندة غرب براي ايستادگي در برابر استقلال و عامليت ايران در جهان مطرح نموده اند: «امسال سال موش است / سالي که هزار نقشه براي مردم کشيدي / و نيرنگ را/ در محضر موش اعظم تلّمذ کردي / مردم که هيزم تري به تو نفروخته اند/ ترا آمريکايي مي دانند...

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود

عضویت

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

ورود / عضویت

ورود

عضویت