چکیده:
در دهههای اخیر، شبکههای اجتماعی همراه، موردتوجه بسیاری از افراد جامعه قرار گرفتهاند، چرا که این شبکهها، از عوامل ظهور و شکلگیریِ اشکالِ جدیدی از ارتباطات انسانی هستند. امروزه گسترش روزافزون استفاده از این شبکهها در میان جوانان و تبدیل شدن آنها به ابژههای مشترکِ نسلی، توجه پژوهشگران علوم ارتباطات را به بررسی نقش و پیامدهای این شبکهها بر روابط بین نسلی جوانان با والدین معطوف کرده است. هدف اصلی این پژوهش، شناخت نقش شبکههای اجتماعی همراه در مناسبات نسلی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی است. روش پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری دادهها نیز پرسشنامۀ محققساخته است. با استفاده از فرمول کوکران، از جامعۀ آماری- که تمام دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشکدههای ارتباطات، حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی را شامل میشد- 400 نفر بهعنوان حجم نمونه انتخاب و بررسی شدند. یافتههای پژوهش نشان میدهد بین مدتزمان استفاده از شبکههای اجتماعی همراه و تحکیم مناسبات نسلی دانشجویان با والدین، همبستگی منفی وجود دارد. همچنین بین مدتزمان استفاده از شبکههای اجتماعی همراه و نوع مناسبات نسلی دانشجویان، بهلحاظ انسجام و همبستگی، روابط چهرهبهچهره با والدین و اعضای خانواده و میان میزان استفاده از شبکههای اجتماعی همراه و نوع مناسبات نسلی دانشجویان، از منظر تضعیف پیوند عاطفی در خانواده، رابطۀ معناداری وجود دارد. در مقابل، بین میزان استفاده از شبکههای اجتماعی همراه و نوع مناسبات نسلی دانشجویان، از منظر شکاف نگرشی در خانواده، رابطۀ معنادار تأیید نشده است. شبکههای اجتماعی همراه، روند نوسازی در عرصۀ روابط خانوادگی را تسریع و پیوندهای سنتی در خانواده را تضعیف میکنند، در این زمینه، با تقویت پیوندهای عاطفی میان والدین و فرزندان، میتوان از بروز بسیاری از عواقب جبرانناپذیر جلوگیری کرد.
واژههای کلیدی: شبکههای اجتماعی، مناسبات نسلی، شبکههای اجتماعی همراه، روابط بین نسلی، جوانان.
In recent decades, and due to the role of accompanying social media in shaping various forms of human communication, these media were at the forefront of people’s attention. Today, with the increasing use of social media among the youth, they changed to a common generational object and attracted communication experts’ attention to analyze the role and consequences of these social networks on the intergenerational relationship of the youth with their parents. The main purpose of this study is to identify the role of accompanying social media in generational relations of Allameh Tabataba'i University students. The research method is survey and the data collection tool is a researcher-made questionnaire. Using Cochran's formula from the statistical population -which included all students studying in the faculties of communication, law and political sciences of Allameh Tabataba'i University in Tehran- 400 people were selected as sample size. Findings: The findings indicate that there is a negative correlation between the time that the students spend on social media and strengthening their generational relations with their parents. Moreover, there is a significant relationship between the amount of time spent on accompanying social media and the kind of students’ generational relations in terms of cohesion and correlation, face-to-face relations with parents and family members, and between the amount of time spent on accompanying social media and the kind of students’ generational relations in terms of weakening the emotional bond in the family. In contrast, there is no significant relationship between the amount of time spent on accompanying social media and students’ generational relations in terms of the attitudinal divide in the family. Accompanying social media have accelerated the process of modernization in family relationships and weakened the traditional bonds in the family. Regarding that, by strengthening the emotional bonds between parents and children, many irreparable consequences can be prevented.
خلاصه ماشینی:
همچنیــن بیــن مدت زمــان اســتفاده از شــبکه های اجتماعــی همــراه و نــوع مناســبات نســلی دانش ــجویان ، به لحــاظ انســجام و هم بســتگی، روابــط چهره به چهــره بــا والدیــن و اعضــای خانـواده و میـان میـزان اسـتفاده از شـبکه های اجتماعـی همـراه و نـوع مناسـبات نسـلی دانش ـجویان ، از منظـر تضعیـف پیونـد عاطفـی در خانـواده ، رابطـه معنـاداری وجـود دارد.
ازجملــه تحقیقــات انجام شــده در ایــران ، میتــوان بــه پژوهــش غفــوری و صالحــی )١٣٩٩( اشــاره کــرد کــه بــا عنــوان »تجربــه زیســته بزرگســالان از فرصت هــا و تهدیدهــای فضـای مجـازی« انجـام شـده اسـت ؛ آنهـا دریافتنـد اسـتفاده از اینترنـت ، سـبب دگرگونـی ارزش هــا شــده و ایــن فضــا بــر ســلامت خانــواده و روابــط خانوادگــی و اجتماعــی نیــز تأثیرگــذار اســت ؛ به طوریکــه میــزان اســتفاده از اینترنــت ، میتوانــد روابــط بیــن اعضــای خانـواده - به ویـژه زوجیـن - را از روابـط رودررو بـه روابـط مجـازی، تغییـر دهـد و زمینه سـاز ایجــاد دلســردی و گاهــی جدایــی عاطفــی شــود.
مدت زمان استفاده از شبکه های اجتماعی همراه و مناسبات نسلی دانشجویان بیــن دو متغیــر مدت زمــان اســتفاده از شــبکه های اجتماعــی همــراه و مناســبات نســلی دانش ــجویان ، براســاس آزمــون کای اســکوئر محاسبه شــده بــه میــزان ٢٥/٧٦٥ بــا ٥ درصــد خطــا و ٩٥ درصــد اطمینــان ، رابطــه معنــیدار وجــود نــدارد و ایــن فرضیــه رد میشــود.