چکیده:
یکی از اجزای بسیار مهم بودجه دولت، درآمدهای مالیاتی کشور میباشد. اطلاع از میزان درآمدهای مالیاتی قابل حصول در منابع اشخاص حقوقی، به دلیل سهم بالا از منابع مالیاتی، علاوه بر تخصیص بهینه منابع در جهت وصول انها، دولت را در انجام برنامه ریزیهای مالی کمک میکند. در این مقاله، با هدف دستیابی به پیش بینیهای دقیق تر درآمدهای مالیاتی از دو روش زنجیره مارکف به عنوان یک روش احتمالی و تحلیل طیف منفرد به عنوان یک روش غیر پارامتریک استفاده میشود. ابتدا با استفاده از دادههای ۳۰۰۰ شرکت بزرگ که ۸۰ درصد رقم مالیات قطعی را تشکیل میدهند، به بررسی ماهیت و ساختار وصول مالیات بر اساس وقفههای زمانی در منبع مالیات بر درآمد شرکتها طی عملکرد سالهای ۹۴-۱۳۸۸ پرداخته شد و سپس با استفاده از زنجیره مارکف و تحلیل طیف منفرد ضمن انجام پیش بینی مالیات قطعی، عملکرد این دو روش با یکدیگر مقایسه و میزان خطای پیش بینی دو الگو بررسی شد. نتایج نشان میدهد دقت پیش بینی مدل زنجیره مارکف با اختلاف کمی بهتر از تحلیل طیف منفرد بوده است. همچنین از مالیات قطعی شده هرسال، ۳۰ درصد در سال پس از ان و مابقی در دو سال و بیشتر بعد از ان وصول میشود. از سویی دیگر پیش بینی انجام شده نشان داد؛ مالیات قطعی ۴۸ درصد شرکتها طی عملکرد سالهای ۱۳۹۵ لغایت ۱۳۹۷ افزایشی ۲ تا ۱۰ درصد خواهند داشت که عمدتا مربوط به شرکتهای نفتی و پالایشگاهها بوده و حدود ۱۵ درصد از شرکتها نیز دارای کاهش مالیات حداکثر ۵ درصدی خواهند بود که اکثرا مربوط به شرکتهای تولیدی است.
خلاصه ماشینی:
پیش بینی وصول مالیات بر درآمد شرکت ها در ایران : با استفاده از زنجیره مارکف و تحلیل طیف منفرد مرتضی روحی ١ عزت اله عباسیان ٢ منصور مؤمنی ٣ حنان عموزاد مهدیرجی ٤ تاریخ دریافت : ١٣٩٦/٨/١١، تاریخ پذیرش : ١٣٩٦/١٢/٢٤ چکیده یکی از اجزای بسیار مهم بودجه دولت ، درآمدهای مالیاتی کشور می باشد.
در این مقاله برانیم تا با دو روش تحلیل طیف منفرد (SSA) به عنوان یک روش غیر پارامتریک و زنجیره مارکف به عنوان یک روش احتمالی استفاده به پیش بینی مالیات قطعی شده بپردازیم (البته قبل از پیش بینی باید مراحل قطعیت و متوسط زمان قطعیت پرونده مورد مطالعه قرار گرفته شود) که تصمیم گیری در مورد وصول مالیات بر اساس آیتم های مطرح شده و روند قطعیت پرونده می تواند دستخوش تغییراتی گردد.
در مقاله رجبی (١٣٩٠) در مقاله ای با عنوان "کاربرد زنجیره مارکف برای ارائه سیاست های بخشودگی مالیاتی با رویکرد برنامه ریزی پویا" الگوی مناسبی برای اتخاذ سیاست بخشودگی مالیاتی ارائه شد در این مطالعه بررسی وصول مالیات شرکت ها در دوره های قبل نشان می دهد که بخشی از مالیات تعیین شده در زمان مقرر دریافت می شود، بخشی در طول یک دوره مالی و تا قبل از تحویل اظهارنامه در سال آینده دریافت شده و بخشی دیگر نیز اصلا وصول نمی شود.
به همین دلیل در این مقاله به منظور پیش بینی مالیات قطعی شرکت ها برای عملکرد سال های ٩٧-١٣٩٥ از روش های زنجیره مارکف و SSA استفاده شده است .