چکیده:
در ضرورت توجه به عوامل فرهنگی مؤثر بر تمکین مالیاتی، شواهد متقن و متعددی وجود دارد که نشان می‏دهد ‏تمکین مالیاتی مؤدیان در کشورهای مختلف دنیا فقط تحت تاثیر سازوکارها و اهرم‏های الزام‏آور قانونی نمی باشد. در این پژوهش به بررسی ارتقای فرهنگ مالیاتی و تأثیر آن بر گسترش چتر مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید، پرداخته شده است. در این تحقیق در ابتدا عوامل مؤثر بر فرهنگ مالیاتی در 9 گروه، شامل: هنجارهای فرهنگی و جمعیتی، ارزشهای اجتماعی، میزان فساد مالی و اداری در جامعه، قانونمداری، دانش مالیاتی، ضمانت اجرایی، رضایتمندی مؤدیان، رضایتمندی کارگزاران، عزم و اراده دولت مردان. با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) شناسایی و رتبه بندی شده اند. سپس به بررسی میزان تأثیر عوامل شناسایی شده، بر توسعه چتر مالیاتی، پرداخته شده است. این تحقیق در سطح خبرگان و متخصصان متشکل از اعضای هیأت علمی دانشگاه، ممیزین مالیاتی و مدیران سازمان امور مالیاتی کشور اجرا شده است. نتایج تحقیق نشان داد ضمانت اجرایی، دانش مالیات، هنجارهای فرهنگی، به ترتیب رتبه های اول تا سوم را به خود اختصاص داده اند. همچنین زیرمعیارهای تفاوت سنی افراد، بهبود اخلاق شاغلان هر حرفه، وجود فقر در جامعه و عدم رفاه کافی، رعایت قوانین، رعایت اخلاق و ارزش، آشنایی اشخاص با جرائم، شاخص نظارت نهاد مردمی بر مصرف مالیات، درک مؤدیان از اعمال تساوی قانون، تکریم کارگزاران، شفاف سازی قانون و کارآمد کردن آن، بالاترین امتیاز را در الویت بندی زیرمعیارها، به خود اختصاص داده است. نتایج بررسی میزان تأثیر عوامل شناسایی شده بر توسعه چتر مالیاتی، نشان داد هنجارهای فرهنگی، ارزشهای اجتماعی و میزان فساد مالی و اداری، به ترتیب، بیشترین میزان تأثیر را بهخود اختصاص داده اند
Regarding the cultural factors affecting tax compliance, there is strong evidence that taxpayers are not just affected by binding legal mechanisms and instruments in various countries. This paper examines the promotion of tax culture and its impact on the expansion of tax umbrella and the identification of new taxpayers. In this research, the factors affecting tax culture have first been identified and ranked using Analytical Hierarchy Process (AHP) in the following nine groups: cultural and demographic norms, social values, financial and administrative corruption in the society, the rule of law, tax knowledge, enforcement guarantees, satisfaction of taxpayers and tax officials and the determination of government officials. Then, the impact of factors so identified on the expansion of tax umbrella has been studied. This research has been conducted at the level of experts consisting of university faculty members, tax auditors, and directors of departments at the Iranian National Tax Administration. According to the results obtained, enforcement guarantee, tax knowledge and cultural norms ranked first to third. Also, the sub- criteria of age difference of individuals, improvement of the ethics of employees in each profession, the existence of poverty in society and insufficient prosperity, observance of laws, observance of morality and values, familiarity of individuals with criminal acts, index of public supervision over the spending of tax revenues, taxpayerchr('39')s perception of an equal application of law, reverence by tax officials, clarification of the law and its efficiency have been scored the highest in the sub-criteria prioritization. The results of the study in regard with the effect of the identified factors on the expansion of tax umbrella showed that cultural norms, social values and levels of financial and administrative corruption had the highest impacts.
خلاصه ماشینی:
ارتقای فرهنگ مالیاتی و تأثیر آن بر گسترش چتر مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید محمدحسین ایمانی خوشخو١ طیبه امیرمستوفیان ٢ تاریخ دریافت : ١٣٩٦/٨/١١، تاریخ پذیرش : ١٣٩٦/١٢/٢٤ چکیده در ضرورت توجه به عوامل فرهنگی مؤثر بر تمکین مالیاتی، شواهد متقن و متعددی وجود دارد که نشان میدهد تمکین مالیاتی مؤدیان در کشورهای مختلف دنیا فقط تحت تأثیر سازوکارها و اهرم های الزام آور قانونی نمیباشد.
در این تحقیق عوامل مؤثر بر فرهنگ مالیاتی در ٩ گروه ، شامل : هنجارهای فرهنگی و جمعیتی، ارزش های اجتماعی، میزان فساد مالی و اداری در جامعه ، قانون مداری، دانش مالیاتی، ضمانت اجرایی ، رضایتمندی مؤدیان ، رضایتمندی کارگزاران ، عزم و اراده دولت مردان با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) شناسایی و رتبه بندی شده اند.
Brizi et al برینک و همکاران ١ (٢٠١٦) نیز در بررسی تأثیر فرهنگ و ساختار اقتصادی بر اخلاق مالیاتی و فرار مالیاتی، نشان دادند که متغیرهای فرهنگی و ساختاری به طور مستقیم بر میزان مالیات پرداختی تأثیر دارد و سیاست گذاران در زمان سیاست گذاری باید به ابعاد رفتاری مؤثر بر مؤدیان مالیاتی توجه کنند.
در بررسی میزان تأثیر عوامل فرهنگی بر توسعه چتر مالیاتی (شناسایی مؤدیان جدید)، نتایج نشان داد که هنجارهای فرهنگی، ارزش های اجتماعی و میزان فساد مالی و اداری، به ترتیب ، بیشترین میزان تأثیر را به خود اختصاص داده است .
A Critical Review of Fischer Tax Compliance Model: A Research Synthesis, Journal of Accounting and Taxation, Vol. 1, No. 2, pp.
Tax Evasion and Compliance; from the Neoclassical Para digm to Behavioural Economics, a Review, Journal for Accounting and Organi zational Change, Vol. 10, No. 2.