چکیده:
مقدمه و هدف: با توجه به اهمیت مسائل زیستمحیطی، شناسایی عوامل مؤثر بر آلودگی محیطزیست بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. از این رو، مطالعه حاضر به بررسی اثرات مصرف برق، توسعه مالی، سرمایهگذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی بر انتشار در ایران طی سالهای 1970-2016 پرداخته است.
مواد و روشها: برای این منظور، از روش خود توضیح با وقفههای گسترده استفاده گردید و جهت بررسی مانایی، از آزمونهای ریشه واحد دیکی فولر تعمیمیافته، زیوت-اندریوز و لی- استرازیسیچ استفاده شد. همچنین جهت بررسی هم انباشتگی، آزمون گریگوری-هانسن به کار گرفته شد.
یافتهها: نتایج حاصل از تخمین بلندمدت نشان میدهد که مصرف برق و رشد اقتصادی اثری مثبت بر میزان انتشار کربن دارند و با افزایش یک درصدی آنها، میزان انتشار کربن به ترتیب 58/0 و 05/0 درصد افزایش مییابند. رابطه توسعه مالی و انتشار کربن منفی است و با افزایش یک درصدی توسعه مالی، انتشار کربن به میزان 09/0 درصد کاهش خواهد یافت. رابطه سرمایهگذاری مستقیم خارجی و انتشار کربن (آلودگی) مثبت است و نشان میدهد فرضیه پناهگاه آلودگی در ایران دارای اعتبار است و با افزایش یک درصدی سرمایهگذاری مستقیم خارجی، میزان انتشار کربن، 01/0 درصد افزایش خواهد یافت.
بحث و نتیجهگیری: با توجه به نتایج به دست آمده و از آنجایی که ایران از نظر منابع تجدید پذیر جز کشورهای غنی محسوب میگردد، ضروری است کشور ایران با یک برنامهریزی مدون، ضمن رهایی بودجه و تولید ناخالص داخلی از دام درآمدهای نفتی، به سمت جایگزینی منابع تجدید ناپذیر حرکت کند تا ضمن حفظ منابع انرژی، آلودگیهای زیستمحیطی نیز کاهش یابد. همچنین ضروری است که دولت و قانونگذاران در ایران به دنبال جذب سرمایه در زمینه بازسازی بخش تولیدی کشور به ویژه صنعت و بهکارگیری فناوریهای دوستدار محیطزیست باشند.
طبقهبندی JEL: Q50, P18,C50.
واژههای کلیدی:
مصرف برق، رشد اقتصادی، آلودگی زیستمحیطی، سرمایهگذاری مستقیم خارجی، توسعه مالی، شکست ساختاری.
Regarding the importance of environmental issues, identification of the factors affecting environmental pollution has been considered more than ever.The present study examines the effects of electricity consumption, financial development, foreign direct investment and economic growth on carbon emissions in Iran over the years 1970-2016. For this purpose, the Autoregressive Distributed Lag method was used. To verify the Stationary, Augmented Dickey Fuller, Zivot - Andrews and Lee-Strazicich tests were used. Also, to investigate co-integration, Gregory-Hansen test were used. The results of the ARDL model with presence of Structural Break show, electricity consumption and economic growth has a positive effect on carbon emissions and the relationship between financial development and carbon emissions is negative. The relation between foreign direct investment and Pollution is positive, which shows that the Pollution haven hypothesis has been approved in Iran. According to the results, it is necessary that Iran, with a planned program, while releasing the budget and GDP from the oil revenue trap, will move towards the replacement of non-renewable resources, while preserving energy resources, environmental pollution will also decrease.