چکیده:
تردیدی نیست که فرآیند تولید و توزیع دارویی، متفاوت از سایر کالاها هستند لذا در اعمال قوانین و مقررات کلی در خصوص آنها بایستی دقت لازم بشود. در کشور ما نه تنها قوانین جامع و کاملی در این زمینه وجود ندارد بلکه آگاهی عموم در ارتباط با این کالاها بسیار اندک است که این امر از چند حقیقت نشات میگیرد؛ یکی وضعیت و نیاز مصرف کنندگان این نوع کالا و دیگر پیچیدگی این کالا که موجب میشود عیوب آن با بررسی عادی قابل شناسایی نباشد و گاه متخصصان نیز در بررسی آن دچار اشتباه شوند. در این مورد جهت حمایت از مصرف کننده داروها باید با ارائه مصادیق جدید و خاص از موارد عیب و نقص در داروها از دشواری اثبات تقصیر کاست همانطور که در کشورهایی نظیر انگلستان به جهت همین دشواریها مسئولتی محض در خصوص خسارات ناشی از فرآوردههای دارویی پذیرفته شده است برای جبران خسارت ناشی از دارو علاوه بر مواد عام قانون مسئولیت مدنی میتوان به ق. ا. پ. د نیز دست یازد. تبصره 4ماده 14 قانون فوق الذکر الحاقی 1367 اشعار میدارد: «چنانچه شرکتهای توزیع کننده، داروهای فاسد یا داروهای با تاریخ مصرف کوتاه یا منقضی شده که مخالف آیین نامه مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشد را توزیع نمایند و یا داروهایی را بیش از قیمت رسمی به فروش برسانند، با رعایت شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم و مراتب تادیب، شرکت علاوه برجبران خسارت وارده به مجازاتهای ذیل من جمله جزای نقدی و تعلیق اشتغال محکوم میشود.» برای جبران خسارت ناشی از فرآوردههای دارویی میتوان به آن استناد نمود ماده 6 ق. م. خ. آ. ب میباشد که تصریح دارد: «هرگاه در نتیجه بیاحتیاطی یا بیمبالاتی یا عدم مهارت تهیه کننده یا سازنده یا فروشنده یا عرضه کننده یا هریک از عاملین آنها مواد خوردنی، آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی به صروت آید که مصرف آن موجب بیماری یا آسیب گردد که معالجه آن کمتر از یک ماه باشد مجازات آن حبس جنحهای و... است.» این ماده به عنوان وحدت ملاک در فرآرودههای دارویی نیز قابل استفاده است، زیرا دارو نیز از حساسیت و اهمیت مواد خوردنی و بهداشتی در حفظ سلامت عمومی برخوردار میباشد از ویژگیهای این ماده، احصاء خواندگان و مسئولین صدمات ناشی از این نوع کالا (تولیدکنندگان، عرضه کنندگان، فروشندگان و عاملین آنها) است که بیشک تقسیم مسئولیت مدنی بین انها به تناسب تقصیر بوده و شاید بتوان به جهت اهمیت مسئله و سکوت قانونگذار، مسئولیت را تضامنی دانست. مضافا اینکه مسئولیت آنها تصریحا مبتنی بر تقصیر دانسته شده و نمیتوان گفت که تقصیر، مبنای مسئولیتی در کشور ما نیست. در خصوص فرآوردههای دارویی، میان قانون برخی کشورها با انگلیس تفاوت مهم و قابل توجهی وجود دارد زیرا بر خلاف انگلیس که قوانین قابل اجرای مساوی و برابری را در خصوص سایر کالاها و فرآوردههای دارویی اعمال میکند (یعنی فرآوردههای دارویی را به لحاظ رژیم مسئولیتی همانند سایر کالاها میداند.) لازم به ذکر است که منبع اصلی قانون قابل اعمال در حقوق انگلیس در رابطه با مسئولیت تولید در فرآوردههای دارویی مانند سایر کالاها CPA میباشد البته قانون دارویی 1968 انگلیس به قوت خود باقی است و در موارد عدم تضاد اعمال میگردد.
There is no doubt that the process of producing and distributing drugs is different from other commodities;
therefore, it is necessary to be precise in applying the general rules and regulations regarding them. In our
country, not only there are no comprehensive and comprehensive laws in this field, but public awareness about
these goods is very small, which comes from a few truths; one is the situation and need of consumers of this type
of goods and other complexity of this commodity. It makes it hard to detect its defects by normal review, and
sometimes experts will make mistakes in its investigation. In this case, in order to protect the consumer of drugs,
it is difficult to prove the fault by presenting new and specific examples of defects in medications, as in countries
such as the United Kingdom, for the sake of these difficulties, the sole responsibility for the damage caused by
pharmaceuticals has been accepted. To compensate for the damage caused by drugs, in addition to the general
materials of civil liability law, you can also use the ADR. Note 4 of article 14 of the aforementioned
supplementary law states: "If distribution companies distribute corrupted drugs or drugs that are short or expired,
which are contrary to the regulations of the Ministry of Health, Medical Education and Medicines From the
official price, the company, in addition to the damage caused by the turret, will be sentenced to the following
penalties, including a cash penalty and suspension of employment, subject to the terms and conditions of the
offense and the amount and severity of the offense. "To compensate for the damage caused by pharmaceutical
products It can be cited. Article 6 of the Criminal Code, which states: "When in the end Inconcidance or lack of
skill of the supplier or the manufacturer or the seller or supplier or any of their agents, the food, beverage and
cosmetics and sanitation that their consumption causes a disease or injury that treatment is less than one month.
Penalties It is a prison sentence, and so on. "This article is also applicable as a criterion of unity in
pharmaceutical treatments because the medicine also has the sensitivity and importance of food and health in
maintaining public health. The features of this article, Claimants and officials of injuries caused by this type of
goods (manufacturers, suppliers, sellers and perpetrators) Undoubtedly, the division of civil responsibility among
them is in proportion to the fault, and it is possible that the responsibility of the legislator can be guaranteed due
to the importance of the issue and the silence of the legislature. In addition, their responsibility is explicitly based
on fault and it can not be said that the fault is not the basis of responsibility in our country. With regard to
pharmaceutical products, there is a significant difference between the law of some countries with England,
because, unlike Britain, it applies equally applicable laws and regulations on other pharmaceuticals and
pharmaceuticals (ie, pharmaceutical products Regarding the regime of responsibility, it is similar to other goods.)
It should be noted that the main source of the law applicable to British law is the CPA in relation to the
responsibility for producing pharmaceuticals like other commodities. However, the English law of 1968 remains
in force and in Non-conflict cases apply.
خلاصه ماشینی:
موضوعی که در این جا شایسته بررسی است این میباشد که آیا نظام مسئولیت مدنی به تحقق ایمنی دارو و جبران خسارات ناشی از مصرف داروی معیب منتهی میگردد؟ علاوه بر این باید مشخص شود مقررات سازمان غذا و دارو چه تأثیری بر ایمنی محصولات دارویی و جبران خسارات وارده به مصرف کنندگان دارد؟ نکته حائز اهمیت دیگر این است که آیا قواعد مزبور مکمل یکدیگر میباشد یا اینکه این قواعد در تقابل با هم قرار دارد؟ تردیدی نیست که فرآیند تولید و توزیع دارویی، متفاوت از سایر کالاها هستند لذا در اعمال قوانین و مقررات کلی در خصوص آنها بایستی دقت لازم بشود.
(کاتوزیان، 1390: 45) در این مورد جهت حمایت از مصرف کننده داروها باید با ارائه مصادیق جدید و خاص از موارد عیب و نقص در داروها از دشواری اثبات تقصیر کاست همانطور که در کشورهایی نظیر انگلستان به جهت همین دشواریها مسئولتی محض در خصوص خسارات ناشی از فرآورده های دارویی پذیرفته شده است و انگلستان نیز در زمره کشورهایی است که شدیدترین قانون را به لحاظ مسئولیت محض در خصوص فرآورده های دارویی دارد.
در این پژوهش به مفاهیم، ماهیت و منابع مسئولیت مدنی ناشی از فعالیت های دارویی اختصاص دارد که در آن اصطلاحات اختصاصی در مورد داروها تشریح شده است و مسئولیت مدنی قراردادی و قهری و مبانی متعدد آن در خصوص فرآورده های دارویی اختصاص یافته که در تکمیل سایر ارکان، مفهوم ضرر و رابطه سببیت نیز مورد بررسی قرار گرفته است همچنین این پژوهش بدنیال شناساندن مسئول اصلی جبران خسارت در سلسله ایادی متعدد تولید تا مصرف این کالا یعنی تولید کننده، عرضه کننده فروشنده و به دفاعیات و عوامل رافع مسئولیت این اشخاص نیز نظر دارد (کاتوزیان، 1386).