چکیده:
جرایم مواد مخدر یکی از چالش های اساسی جمهوری اسلامی ایران است که دامنه گسترده ای از رفتارهای مجرمانه دیگری را نیز در برمیگیرد. در این راستا قانون گذار سیاست کیفری و مجازات ویژه ای را در برخورد با این جرایم قرار داده است . مجرمین مواد افیونی اعم از خریدار، فروشنده ، توزیع کننده ، مصرف کننده ، حامل و نگهدارنده مواد مخدر، همه در حکم مفسد فی الارض قلمداد شده و محکوم به اعدام میباشند. اگرچه حامل و نگهدارنده مواد مخدر، مجرم است ولی هنوز افسادی در جامعه صورت نگرفته تا مشمول آیه شریفه ٣٣ سوره مائده در حکم مفسد فیالارض قرار گیرد و به اعدام محکوم شود. در واقع قبل از تحقق جرم ، حد جاری شده و اصطلاحا قصاص قبل از جنایت رخ داده است . طبق آیه ٣٢ سوره مائده ، نجات یک فرد به منزله نجات تمام مردم و کشتن یک فرد به منزله کشتن تمام مردم است و قوانین جمهوری اسلامی ایران نیز متاثر از احکام شرعی اسلام میباشد که با توجه به «اول ما یحکم الله فیه یوم القیامه الدماء االمسلمین »، میتوان از . ١. دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد تهران مرکزی، Mehri.toutounchian@gmail.com ٢ کارشناسیارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی آزاد تهران مرکزی، Mohammad.Ahmadi@gmail.com ٣.کارشناسیارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد تهران مرکزی، shariati@gmail.com٢٠٥ خلاف قاعده احتیاط در دماء مسلمین جلوگیری کرد و تخفیف مجازات و جایگزین مناسبی را برای محکومین به اعدام در خصوص حامل و نگهدارنده مواد مخدر قائل شد. این تخفیف مجازات اعدام ، میتواند عاملی بازدارنده از تکرار جرم ، اصلاح مجرم و بازگشت او به خانواده و اجتماع باشد. پژوهش کاربردی حاضر، با هدف بررسی امکان حذف کیفر اعدام در جرایم حاملین و نگهدارنده های مواد مخدر صورت گرفته و با روش اسنادی به جمع آوری مطالب و تجزیه و تحلیل آن ها پرداخته است .
خلاصه ماشینی:
اگرچه حامل و نگهدارنده مواد مخدر، مجرم است ولي هنوز افسادي در جامعه صورت نگرفته تا مشمول آيه شريفه ٣٣ سوره مائده در حکم مفسد فيالارض قرار گيرد و به اعدام محکوم شود.
با توجه موضوع مورد پژوهش در خصوص حامل و نگهدارنده مواد مخدر، بايد گفت ؛ اگرچه مجرم هستند اما از آن جا که هنوز مرتکب جرم و افساد در جامعه نشده اند تا مشمول آيه شريفه ٣٣ سوره مائده در حکم مفسد فيالارض قرار گيرند.
با توجه به اين نکته بسيار مهم که در آيه ٣٢ سوره مبارکه مائده هم به آن اشاره شده ؛ نجات جان يک انسان به منزله نجات تمام مردم جامعه است و در مقابل کشتن يک فرد به منزله کشتن تمام مردم ميباشد، و از طرفي قوانين جمهوري اسلامي ايران نيز متأثر از احکام شرعي اسلام است ، ميتوان با نظر به اين که «اول ما يحکم الله فيه يوم القيامه الدماء المسلمين »، از خلاف قاعده احتياط در دماء مسلمين جلوگيري کرد و براي محکومين به اعدام خصوص حامل و نگهدارنده مواد مخدر تخفيف مجازات و جايگزين مناسبي را قائل شد.
٢-مفهوم و مصاديق مفسد في الأرض در آيات قرآن (إنما جزاء الذين يحاربون الله و رسوله و يسعون في الأرض فسادا أن يقتلوا أو يصلبوا أو تقطع أيديهم و أرجلهم من خلاف أو ينفوا من الأرض ذلک لهم خزي في الدنيا و لهم في الآخرة عذاب عظيم ) ؛ (مائده /٣٣)همانا کيفر آنان که با خداوند و پيامبرش به محاربه برميخيزند و (با سلاح و تهديد و غارت ) در زمين به فساد ميکوشند، آن است که کشته شوند، يا به دار آويخته شوند، يا دست و پايشان بطور مخالف بريده شود يا آنکه از سرزمين (خودشان ) تبعيد شوند.