چکیده:
ادهم عزلتی خلخالی، ملقّب به «واعظ»، از عارفان قرن یازدهم هجری قمری است. وی رسائل بسیاری در مسائل اعتقادی، اخلاق و عرفان اسلامی دارد که از جملۀ آثار او، رسالۀ صحائف‌الوداد و مکاتیب‌الإتّحاد است. از آنجا که با مطالعۀ آثار این عارف صافی‌ضمیر، می‌توان به شناخت و جایگاه تصوّف، عرفان شیعی و همچنین ادبیّات عرفانی در سدۀ یازدهم هجری دست یافت، تحقیق دربارۀ این اثر، به‌عنوان یکی از آثار وی که از حیث سادگی، روانی و تواناییِ انتقال موضوعات عقیدتی، اخلاقی و عرفانی شایان توجّه است، برای ما اهمّیّت می‌یابد؛ و از همین‌رو، وجود متنی خالی از اشکال و منقّح از این رساله، ضروری به نظر می‌رسد. این اثر، پیش‌تر در مجموعه‌ای با عنوان مجموعۀ رسائل فارسی ادهم عزلتی خلخالی با تصحیح عبداللّه نورانی به چاپ رسیده است؛ امّا انتقادی‌نبودن این تصحیح، به‌دورماندن آن از تحقیق و تعلیق، فقدان مقدّمه یا توضیحاتی در چگونگی تصحیح اثر و معرّفی و تبیین‌نکردن جایگاه مؤلّف در میان عارفان و اندیشمندان هم‌عصر خود و نیز وجود کاستی‌هایی در روش تصحیح و به‌کارنگرفتن نسخه‌بدل‌ها در آن، موجب شده است نظریّه‌های ناصواب، بدخوانی‌ها، گزینش‌ها و گزارش‌های نادرستی در متن رساله راه یابد که این مقاله بر آن است تصحیح انجام‌شده را بر اساس مراحل دوگانۀ تصحیح، یعنی «تصحیح متن» و «تحقیق در اثر»، از جهات گوناگون نقد و ضرورت تصحیحی انتقادی از اثر را پیشنهاد کند.
Adham ‘Uzlati Khalkhali, nicknamed "Waiz", is one of the mystics of the 11th century AH. He has compiled many treatises on Islamic beliefs, ethics and mysticism, including Sahaif Al-Wadad wa Makatib Al-Ittihad. Since by studying the works of this bright mind mystic, one can understand the nature and place of Sufism, Shiite mysticism and mystical literature in the eleventh century AH, it is important to us to study on this work while it is simple, smooth and able to transmit the ideological, moral, and mystical issues; Therefore, it seems necessary to have a revised version of this treatise without of wrongs. This work has already been published in a collection entitled Adham ‘Uzlati Khalkhali’s Persian treatises, edited by Abdullah Nourani; However, the lack of critical method in this correction, its avoidance of research and annotation and comments, the lack of methodological introduction or any explanation about the method which used by editor of the work and lack of introduction on the treatise and also lack of explanation about the author's position among his contemporary mystics and thinkers, as well as the editor’s defects and slipping during the procedures of correction of the manuscript, Leads him to incorrect theories, misreading, bad selections, and incorrect reports about the text of the treatise. So the presented article suggests a new correction of the treatise in a critical way according two steps of a standard method of edition of manuscripts: correction of the text and study on the texts.
(
, 
, 
)
