چکیده:
احزاب سیاسی (political parties) به عنوان ابزار اصلی دموکراسیهای مدرن امروزی شناخته میشوند، آنگونه که در اهمیت آن میتوان گفت: که بدون احزاب، نمیتوان از دموکراسی و حکومت دموکراتیک سخن به زبان آورد. در این میان کشور ایران نیز از این روند مستثنی نبوده و در تاریخ سیاسی خود، شاهد احزاب سیاسی متعددی بوده است. که جرقه آن از انقلاب مشروطه ایران در تاریخ 14 مرداد 1285 زده شد. متناسب با حضور احزاب متعدد و فراوان، دولت و پارلمان لاجرم، به تصویب قوانین ویژهای در این عرصه شدند. که اصل 21 متمم قانون اساسی مشروطه بارزترین مصداق آن شمرده میشود. هر چند این قوانین بدون ایراد نمیباشند، و گاها نقض غرض در تصویب آنها وجود داشته است، اما تصویب متکثر قوانین خاصی که بر گرد احزاب میچرخد، حکایت از حضور فعال و جدی آنها در تاریخ ساسی کشورمان (ایران) دارد. که در این مقاله به تمامی قوانینی که به نوعی در ارتباط با احزاب سیاسی مطرح است؛ را از ابتدای تاریخ ایران، تا انقلاب اسلامی در تاریخ 1357 خواهیم پرداخت.