چکیده:
سلامت و بهداشت روانی به معنای حالت رفاه جسمی، روانی و اجتماعی یا به معنای سلامت
فکر است. سلامت و بهداشت روانی از دیرباز مورد توجه مسلمانان بوده است که سرچشمه های
آن را می توان در آیات قرآن و احادیث اهلبیت علیهم السلام جستجو نمود. در آیاتی متعددی،
یاد شده؛ بطوریکه گاه قرآن شفا دهنده دلها معرفی شده و در کنار آن » شفا « از قرآن با عنوان
مایه هدایت نیز دانسته شده است. گستره شفابخشی قرآن مانند زلال باران رحمت الهی شامل
همگان است ولی تفاوت در افراد و زمینه های فکری و درونی آنهاست. بیماریهایی که قرآن
درمان می کند عبارتند از: بیماریهای فکری و عقیدتی، بیماریهای اجتماعی و بیماریهای
اخلاقی. برای هر کدام از این بیماریها راهکارهای مناسبی در قرآن معرفی شده است. فشار
روانی که نقطه مقابل سلامت و بهداشت روانی است عوامل گوناگونی دارد که قرآن کریم برای
درمان آن راهکارهای متعددی نظیر راهکارهای معرفتی، راهکارهای رفتاری و راهکارهای
عاطفی ارائه نموده است. قرآن کریم به روابط اجتماعی سالم نیز توجه کرده و توصیه هایی در
این باب دارد که زمینه ساز روابط بهتر مسلمانان و پیوندهای عاطفی و حمایتی در اجتماع
است.
خلاصه ماشینی:
فشار رواني که نقطه مقابل سلامت و بهداشت رواني است عوامل گوناگوني دارد که قرآن کريم براي درمان آن راهکارهاي متعددي نظير راهکارهاي معرفتي، راهکارهاي رفتاري و راهکارهاي عاطفي ارائه نموده است .
راهکارهاي تأمين سلامت و بهداشت رواني قرآن به دو طريق جان هاي آدميان را شافي است : اول : اينکه گاه قرآن از بيماريهاي روحي، اخلاقي و اجتماعي جلوگيري کرده ، بدين طريق بهداشت رواني انسان را تأمين ميکند و يا با سفارش به «توکل » و «ذکر»، مانع از احساس تنهايي ميشود.
بر اساس اين بينش ، همه نيکيها و مصيبت ها بر پايه تقدير الهي است و خداوند براساس حکمت و مصلحت کارها را سامان داده و خير و خوبي انسان ها را ميخواهد و مشکلات نيز براي امتحان و رشد آنهاست : (بقره / ١٥٥؛ عنکبوت /٣-٢) «أ حسب الناس أن يترکوا أن يقولوا آمنا و هم لا يفتنون * و لقد فتنا الذين من قبلهم فليعلمن الله الذين صدقوا و ليعلمن الکاذبين ؛ آيا مردم پنداشتند که تا گفتند ايمان آورديم ، رها ميشوند و مورد آزمايش قرار نميگيرند؟ و به يقين ، کساني را که پيش از اينان بودند آزموديم ، تا خدا آنان را که راست گفته اند معلوم دارد و دروغگويان را {نيز} معلوم دارد.
ارتباط با منبع قدرت معنوي ارتباط با سرچشمه هستي و انجام اعمال مذهبي تأمين کننده بهداشت رواني انسان است و اين مطلب در آيات قران اشاره شده است و برخي پژوهش هاي تجربي روانشناختي نيز آن را تأييد ميکند.