چکیده:
رهبران شیعی همواره در تنگنای فراگیر دوران قرار داشته و به منابع بنیادین قدرت مانند: حکومت و اقتصاد دسترسی نداشتهاند؛ بنابراین پاسخ به این مساله که «مهمترین مؤلفههای امامان برای امتداد حیات اجتماعی شیعه چه بوده است؟» استفهام مهمی است که این مقاله بر اساس منابع تاریخی و با بهرهگیری از روش تحلیلِ محتوایِ سخنانِ باقیماندهِ از امامان معصوم علیهم السلام در پی پاسخ به آن میباشد. یافتههای تحقیق نشان میدهد؛ مهمترین راهبرد ایشان برای خروج از این وضعیت، «اقتدارفرهنگی» بوده است که «مرجعیت علمی» و «سرمایهگذاری فرهنگی» از مهمترین ارکان آن بهشمار میآیند و در اثر آن، تقویت و استمرار حیات شیعه خارج از دایره قدرت و غلبه بر گفتمان اکثریتِ حاکم، حاصل شده است؛ تا جاییکه ایشان با اتخاذ این راهبرد حیاتی توانستند، جانِ تازهای به کالبد نیمهجان شیعیان بخشیده و علاوه بر اثرگذاری عمیق بر دیگر فرهنگها، توسعه نفوذ قلمرو جغرافیایِ فرهنگی تشیع؛ به اوج اقتدار حقیقی دست یافته و فراتر از قلمرو سیاسی حاکمان، به قدرت اجتماعی تبدیل شوند تا امتداد اجتماعی خود را نیز تضمین نمایند. بدیهی است بهکارگیری این بنیادهای حرکتآفرین، میتواند چراغ راه شیعه در جهانیسازیِ فرهنگِ تشیع و نقشآفرین در ارتقای اقتدار اجتماعی آنان در مسیر شکوفائی تمدن نوین اسلامی باشد.
Shiite leaders have always been in a pervasive dilemma of their eras and have not had access to basic sources of power, such as government and the economy. Therefore, the answer to the question "What have been the most important components of the Imams for the extension of Shiite social life?" is an important question that this study seeks to answer based on historical sources and through using the method of analyzing the content of the remaining sayings of the 12 Infallible Imams. The findings show that their most important strategy to get out of this dilemma has been "cultural authority", of which "scientific authority" and "cultural investment" are the most important pillars and as a result, the strengthening and continuation of Shiite life has been achieved outside the sphere of power and overcoming the discourse of the ruling majority. As far as they were concerned, by adopting this vital strategy, they were able to give new life to the half-dead body of the Shiites. In addition to the profound impact on other cultures as well as the development of the influence of the Shiite cultural geography, they reached the pinnacle of true authority and became social power beyond the political realm of the rulers in order to guarantee their social extension. Obviously, using these motivating foundations can be a beacon for the Shiites in the globalization of Shiite culture and play a role in promoting their social authority on the path to the flourishing of the new Islamic civilization.
خلاصه ماشینی:
مقاله پژوهشی نقش راهبردی اقتدار فرهنگی در امتداد حیات اجتماعی شیعیان (با تأکید بر مؤلفههای امامان معصوم^) محمودرضا محمددوست 1 محمد اصغریان دستنایی 2 عیسی مولوی وردنجانی 3 تاریخ دریافت:09/11/1399 تاریخ پذیرش: 17/07/1400 چکیده رهبران شیعی همواره در تنگنای فراگیر دوران قرار داشته و به منابع بنیادین قدرت مانند: حکومت و اقتصاد دسترسی نداشتهاند؛ بنابراین پاسخ به این مساله که «مهمترين مؤلفههای امامان برای امتداد حیات اجتماعی شیعه چه بوده است؟» استفهام مهمی است که این مقاله بر اساس منابع تاریخی و با بهرهگیری از روش تحلیلِ محتوایِ سخنانِ باقیماندهِ از امامان معصوم^ در پی پاسخ به آن میباشد.
یافتههای تحقیق نشان میدهد؛ مهمترین راهبرد ایشان برای خروج از این وضعیت، «اقتدارفرهنگی» بوده است که «مرجعیت علمی» و «سرمایهگذاری فرهنگی» از مهمترین ارکان آن بهشمار میآیند و در اثر آن، تقویت و استمرار حیات شیعه خارج از دایره قدرت و غلبه بر گفتمان اکثریتِ حاکم، حاصل شده است؛ تا جاییکه ایشان با اتخاذ این راهبرد حیاتی توانستند، جانِ تازهای به کالبد نیمهجان شیعیان بخشیده و علاوه بر اثرگذاری عمیق بر دیگر فرهنگها، توسعه نفوذ قلمرو جغرافیایِ فرهنگی تشیع؛ به اوج اقتدار حقیقی دست یافته و فراتر از قلمرو سیاسی حاکمان، به قدرت اجتماعی تبدیل شوند تا امتداد اجتماعی خود را نیز تضمین نمایند.