چکیده:
یکی ازحوزههای اخلاق کاربردی در بُعد حرفهای، «اخلاق تبلیغ» است که ساحتهای مختلف تبلیغات را در بر میگیرد. در این بین، تبلیغ دین درکارآیی و اثربخشی و جذب حدّاکثری مخاطبان، محتاج اخلاق دینی تبلیغ است. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی، به بیان خصوصیات حرفهای مبلّغ دینی دررسالتِ دعوت پرداخته و روشن میسازد که مبلّغ دین علاوه برمهارت دینشناسی و برخورداری از «چشم مسألهیاب» در رصدکردن شبهات، باید درخودسازی وتعامل اخلاقی باخویشتن، پیشقدم بوده و اهل جاذبه باشد.
استنباط و تحلیل مؤلفههای «الگوی اخلاق ارتباطی» مؤثّر در تبلیغ مکتب تشیّع با تأکید بر آموزههای رضوی، از مسائل و یافتههای مهم این پژوهش محسوب میشودکه عبارتنداز: گفتگوی صلح آمیز «درون مذهبی» و «برون مذهبی»؛ تقویت «هوش عاطفی ـ هیجانی» (EQ)؛ نیازسنجی و ظرفیت شناسی مخاطبان (آشنایی با نیازها، روحیه و زبانِ پیامگیرندگان)؛ دعوت به دین با غیر زبان (شیوه نفوذ در دل)؛ تعصّبگریزی و التزام به عقلانیت؛ و مهرورزی و احترام به عقیده مخالف.
One of the areas of applied ethics in the professional dimension is " propagating ethics", which covers various areas of advertising. In the meantime, propagating religion in the efficiency and effectiveness and attracting the maximum audience, requires the religious ethics of propaganda. This article uses a descriptive-analytical method to express the characteristics of a professional missionary in its mission. The study clarifies that a missionary, in addition to his theological skills and being a "problem-finder" in observing doubts, should be pioneering in self-creation and moral interaction. The inference and analysis of the components of the "model of communication ethics" effective in propagating the Shiite school with emphasis on the teachings of Razavi, is one of the important issues and findings of this study. These components are: peaceful dialogue "inside religion" and "outside religion"; Strengthening "emotional intelligence" (EQ); Assessment of needs and capacity of the audience (familiarity with the needs and language of the recipients); Invitation to religion by penetrating into the hearts rather than orally; Avoidance of Bias and commitment to rationality; and showing affection and respect for anyone who disagrees.
خلاصه ماشینی:
امّا ازآنجاكه حلّ موفق مسئله، مسبوق به تشخيص دقيق مسئله است، پيش از ورود به اصل مطلب بايد با طرح چند پرسش، به رفع ابهام از آن پرداخت: مسئلۀ نخست پژوهش، معطوف به شرايط تبليغ است؛ اينكه مبلّغ تشيّع بايد از چه خصوصيات و شرايط ويژهاي در امر دعوت و تبليغ اين مكتب برخوردار باشد؟ مسئله مهم و محوري ديگر ـ كه اساساً در حيطۀ اخلاق كاربردي قابل طرح است ـ آن است كه تكليف اخلاقي مبلّغ تشيّع در قبال مخاطبان خودي و غيرخودي (همكيشان و غيرهمكيشان) چيست؟ آيا از ديدگاه اسلام و بهطور خاص از نگاه علي بن موسي الرضا×، صاحبان عقايد مخالف نيز در امر دعوت، شايستۀ تكريم و احتراماند؟ سنّت و سيرۀ تبليغي حضرت در مواجهه با گيرندگان پيام اسلام چگونه بوده است؟ اخلاق ارتباطي مبلّغان تشيّع با آنها بر مبناي چه الگوي رفتاري بايد باشد؟ ظرفيت و قابليت فرهنگ و سيره رضوي در استنباط و ارائه مؤلفههاي اين الگوي اخلاقي براي تبليغ تشيع در جهان مدرن چگونه است؟ پاسخ به اين پرسشها با تكيّه بر آموزههاي رضوي و تحليل سيرۀ نظري و عملي حضرت رضا×، هدف نوشتار حاضر است كه علاوه بر رفع پارهاي ابهامات و چالشهاي نظري اين حوزه، در عالم واقع و جهان امروز نيز از كارآيي و اثربخشي عيني آيي آيي برخوردار خواهد بود و ميتواند در پويايي و كارآمدي روابط مبلّغان و پيروان تشيّع با حقجويان مسلمان و غيرمسلمان، مؤثّر واقع شود.