نارساخوانی و توانایی‌های دیداری-فضایی: مروری انتقادی از پژوهش‌های نوین تفاوت-محور مقاله

نویسنده: رجب پور عزیزی، زهرا ؛ محسن پور، مریم ؛

سلامت روان کودک زمستان 1399، دوره هفتم - شماره 4 ، علمی-پژوهشی (وزارت بهداشت/ISC (‎14 صفحه - از 201 تا 214 )

کلیدواژه ها: توانایی‌های دیداری- فضایی گوناگونی عصب‌شناسی نارساخوانی dyslexia visual-spatial talents neurodiversity

چکیده:

زمینه و هدف: بیشتر پژوهش‌ها درباره شناسایی مشکلات نارساخوانی از ابتدا تاکنون، مبتنی بر روی‌آورد پزشکی و آسیب‌محور بوده ‌است که همگی بر وجود نقص و اختلال تاکید دارند. اما از چند دهه‌ گذشته پژوهش‌هایی رو به گسترش است که تاکید دارند نارساخوانی لزوما ً به معنای نقص و آسیب نیست، که شکل متفاوتی از کارکردهای ذهنی- پردازشی است و در گوناگونی عصب‌شناسی ریشه دارد؛ به‌ویژه این که افراد نارساخوان از استعدادهای دیداری - فضایی متفاوت و حتی برتری برخوردارند. با این حال داده‌های تجربی محدود در زمینه توانایی‌های دیداری- نارساخوان‌ها نتایج متناقضی را ارائه داده‌اند. هدف پژوهش حاضر بررسی این موضوع با تمرکز بر پژوهش‌های مربوط به تفاوت‌های پردازش‌های دیداری- فضایی و وجود/عدم وجود این توانمندی‌ها در افراد نارساخوان بود. روش: این پژوهش‌از نوع مطالعه توصیفی مروری انتقادی است. ابتدا جستجوی گسترده‌ای در پایگاه‌های اطلاعاتی علمی SID, Magiran, Ensani, Civilica, Web of Science, ERIC, EBSCO, ScienceDirect, PubMed, Psych INFO and Google Scholar, با کلید واژه‌های نارساخوانی، اختلال خواندن، ناتوانی خواندن، تجسم فضایی، توانایی دیداری-فضای، خلاقیت و نارساخوانی، مهارت‌های غیرکلامی، گوناگونی عصب‌شناسی، و روی‌آورد تفاوت‌محور انجام شد. پس از مطالعه و بررسی اولیه 124 مقاله و سپس با حذف مطالعات نامرتبط، 28 مقاله با روش پریزما به مرحله تحلیل وارد شد. یافته‌ها: بررسی مقالات منتخب نشان داد در 18 مطالعه (5/20 درصد) عملکرد افراد نارساخوان از افراد غیرنارساخوان بالاتر بود. در 36 مطالعه (9/40درصد) تفاوت عملکرد دیداری- فضایی بین افراد نارساخوان و غیرنارساخوان معنادار نبود و عملکرد گروه نارساخوان معادل با افراد غیرنارساخوان بود. در 34 مطالعه (6/38 درصد) عملکرد افراد نارساخوان پایین‌تر از غیرنارساخوان بود. نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان می‌دهد که عملکرد نارساخوان‌ها در درک کلی تصویر، تجسم کلی اشکال پیچیده و اشکال نامعمول نسبت به غیرنارساخوان بهتر بود و زمان واکنش سریع‌تری نشان داده‌اند. اما شواهد کمی در حمایت از وجود توانمندی‌های دیداری- فضایی در همه زمینه‌ها در افراد نارساخوان وجود دارد. درمجموع با وجود محدودیت‌های پژوهشی مانند انتخاب نمونه‌هایی از گروه‌های سنی، تحولی و آموزشی متفاوت؛ یکسان نبودن روش‌ها؛ و ابزارهای سنجش به‌کار رفته در هر پژوهش، رسیدن به نیمرخ شناختی دقیق‌تر از نقاط قوت و ضعف نارساخوان‌ها، نیازمند پژوهش‌های بیشتری است.

چکیده:

Background and Purpose: Since the beginning of the identification of dyslexia problems, most research in this field has been based on medical and deficit-oriented approaches, all of which emphasize mostly on the existence of defects and disorders. However, over the past few decades, several studies have shown that dyslexia does not necessarily mean impairment but it is a different form of mental processing that is rooted in a diverse neurological functioning. Some findings specifically propose that individuals with dyslexia have different and even some superior visual-spatial talents. However, the limited experimental evidence has yielded conflicting results. The aim of the present study was to investigate this issue by focusing on the research on the differences between visual-spatial processing and the existence/lack of such capabilities in individuals with dyslexia. Method: This research is a kind of descriptive-critical review study. Extensive searches were performed in Iranian and international databases, including SID, Magiran, Ensani, Civilica, Web of Science, ERIC, EBSCO, ScienceDirect, PubMed, Psych INFO and Google Scholar, using the following keywords: dyslexia, reading disorder, reading disability, visual-spatial perception, visual-spatial ability, creativity in dyslexia, nonverbal skills, neurodiversity, and difference-oriented approach. After preliminary study of 124 papers, the unrelated studies were excluded, and 28 papers entered the analysis stage. Data were analyzed by PRISMA model. Results: ‌ Examination of selected papers showed that in 18 tests (20.5%) the performance of participants with dyslexia ‌ was higher than their non-dyslexia counterparts. In 36 tests (40.9%) the difference in visual-spatial ‌performance between dyslexia and non-dyslexia group was not significant, and the performance of ‌dyslexic group was equivalent to that of non-dyslexic group. Results of 34 tests (38.6%) showed that dyslexic group had a lower performance compared to the non-dyslexic participants. Conclusion: The findings show that the performance of the dyslexics was better in the overall understanding of the whole image, holistic processing, and representation of complex and impossible figures, and they showed a faster reaction time. But there is little evidence to support the existence of visual-spatial talents in all the visual perceptual areas among individuals with dyslexia. Finally, with various research limitations such as the selection of samples with different developmental and training levels and from various age groups, the different methodologies, and the assessment tools used in each study, achieving a more accurate profile of the cognitive strengths and weaknesses of individuals with dyslexia requires further research.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود

عضویت

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

ورود / عضویت

ورود

عضویت