چکیده:
یسعی البحث الحالی إلی تحلیل العملیه التصریفیه التجویدیه للأفعال المضارعه بعد زیاده السوابق التصریفیه علیها. اعتمدنا فی البحث علی المنهج الوصفی- التحلیلی فیما اعتمدنا أیضاً علی قاموس دهخدا (2011م)، وسخن (2003م) فی جمع البیانات والمعلومات. وقد اخترنا من المجتمع الإحصائی الذی کان عباره عن 486 جذراً فعلیا وفق دراسه طباطبائی (1997م)، 159 جذراً یفتقد اللواصق السببیه ودون أصول مقترضه أو إضافیه. تمّ تحلیل البیانات صوتیاً حسب اتجاه النحو الإنتاجی، ونسخت هذه البیانات علی أساس الأبجدیه الصوتیه الدولیه (أصد). أظهر التحلیل بأنّ "الهمزه" أو الصامت الحنجری الوقفی [ʔ] یقعان فی بدایه أفعال المصوت الأول فی مستوی بنیه الکلام الرسمی. کما أنّ البنیه السطحیه للکلام غیر الرسمی وبعد إضافه السوابق التصریفیه الالتزامیه والأمریه/be-/ و الناهیه /na-/ من أجل رفع التقاء المصوتات بین السوابق وجذر حال المصوت الأولی، یتمّ وضع حرف [j] بینها. من جانب آخر نجد أنّ مصوت/e/ الأول السابق یرفع تسکینه من خلال السوابق الالتزامیه والأمریه من خلال مجاورته لحرف [j] ومجاورتها لمصوت [i] السابق. عند إضافه سابق " می" الاستمراری، وبسبب التقاء مصوتین سابقین وجذر الفعل المضارع تصبح عملیه الدمج لمصوت وصامت [-ej-] عملیه متتابعه. ثمّ یمکن ملاحظه ارتقاء مصوت السابق الوسط [e] فی مکان قبل حرف [j] بشکل متوال بعد مصوت وحرف [-ij-]. أظهرت نتائج البحث بأنّ نطق بعض الحروف فی الکلام غیر الرسمی أسهل وأخف من نطقها فی الکلام الرسمی، وعدد مقاطع المفرده الواحده فی بعض الأحیان تکون أقل مقارنه مع الکلام الرسمی.
هدف از نگارش پژوهش حاضر، تحلیل فرایندهای واژ- واجی ستاک حال پس از افزودن پیشوندهای تصریفی است . روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و شیوه گرداوری دادهها، مبتنی بر دو فرهنگ لغت دهخدا (1390) و سخن (1382) است . از کل جامعه اماری که شامل 486 ستاک فعلی بر اساس طباطبايی (1376) است ، تعداد 159 ستاک حال فاقد وند سببی ، بدون ستاکهای جعلی و قرضی انتخاب شدهاند. دادهها در رویکرد واجشناسی زایشی تحلیل و بر اساس الفبای اوانویسی بین المللی «ای، پی ، ای» اوانگاری شده است .
بررسی ها نشان می دهد که در ابتدای فعل های واکه اغازین ، در روساخت گفتار رسمی «همزه» یا انسداد چاکنایی [ʔ] درج می شود. همچنین در روساخت گفتار غیر رسمی ، پس از افزودن پیشوندهای تصریفی التزام و امر/beV/ و نهی /naV/ برای رفع التقاء واکه میان پیشوندها و ستاک حال واکه اغازین ، غلت کامی [j] درج می شود. از سوی دیگر، واکه پیشین میانی /e/ از پیشوندهای التزام و امر در مجاورت با غلت [j] به واکه پیشین افراشته [i] ارتقاء می یابد. هنگام افزودن پیشوند استمرار «می -» به دلیل التقاء دو واکه پیشوند و ستاک حال، فرایند غلت شدگی واکه که حاصل کوتاهشدگی واکه پیشین افراشته /i/ از پیشوند /miV/ هست ، به صورت توالی واکه کوتاه و غلت [VejV] رخ می دهد. سپس ارتقاء واکه پیشین میانی [e] در محیط پیش از غلت [j]
به صورت توالی واکه و غلت [VijV] مشاهده می شود. نتایج این تحقیق نشان می دهد که الف ) در گفتار غیر رسمی ، وزن برخی هجاها سبکتر از وزن ان در گفتار رسمی می شود. ب) تعداد هجاهای یک واژه در برخی موارد، کمتر از گفتار رسمی است .
The present research aims to analyze the morphophonemic processes of present stem after adding inflectional affixes. The research method is descriptive-analytical and the method of data collection is base on Dehkhoda Dictionary (2011), and Sokhan Dictionary (2003). There are 159 present stem based on Tabatabachr('39')i (1997) which are uncusative affixes, undenominative and unborrowing stems. The data have been analyzed in the framework of Generative Phonological theory and then transcribed according to the International Phonetic Alphabet "I.P.A". Results show that in formal speaking "Hamza" or the glottal stop [ʔ] is added to verbs that begin with vowel. After adding the implication and command prefix /be-/ to the present stem of simple verbs in Persian Language, because of the hiatus and the initial vowel stems, the glide [j] is inserted and then the process of raising the vowel /e/ of the implication and command prefix will happen; therefore, the vowel shortening process in informal spoken Persian Language is not seen but only the process of gliding and raising the vowel happens. On the other hand after adding the continuance prefix / mi- /, "Hamza" is not inserted in informal spoken Persian Language and instead, the front vowel shortening process /i/ and gliding as short vowel sequence and gliding [-ej-] and then raising the front central vowel [e] before gliding [j] as vowel sequence and glide [-ij-] are observed. In such structures, there is no "Hamza" or the glottal stop [ʔ] in the hiatus in informal spoken. . The results of the present study show that a) in informal spoken, the weight of some syllables becomes lighter than its weight in formal spoken. b) The number of syllables of a word is in some cases less than the formal.