چکیده:
حقوق شهروندی از جمله مفاهیمی است که دربردارنده حقوق و تکالیف متقابل شهروندان و حکومت در قبال یکدیگر است. وقوع هر انقلابی باعث ایجاد تحولهای بنیادین در بنیانهای نظری و عملی آن کشور میشود. به دنبال وقوع انقلاب مشروطه، در متمم قانون اساسی مشروطه، فصلی تحت عنوان حقوق ملت به رسمیت شناخته شد لکن به شکل جامع و مانعی به برخی از موضوعات از جمله حقوق شهروندی زنان نپرداخته بود. اما به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران و استقرار حکومت جمهوری اسلامی و تعیین قانون اساسی، فصل سوم این قانون با نام حقوق ملت به تبیین حقوق شهروندی مردم ایران اختصاص یافت و به میزان قابل توجهی نسبت به قانون اساسی مشروطه و متمم آن، حقوق شهروندی مردم را به رسمیت شناخت. پژوهش و تحقیق حاضر با روش تحلیلی ـ تطبیقی به بررسی تأثیر انقلاب اسلامی در تأمین و تضمین حقوق شهروندی مردم ایران در مقایسه با قانون اساسی مشروطه و متمم آن و ذکر برخی از مصادیق این تأثیر پرداخته است.
citizenship rights are among the concepts which include the rights and obligations of citizens and the government towards each other. the occurrence of any revolution creates fundamental changes in theoretical and practical bases of the country. Following the constitutional revolution, the amendment of the constitutionalism era’s constitution was recognized as the rights of the nation, but had not raised a comprehensive view of some issues, including women's citizenship rights. but after the victory of the islamic revolution of iran and establishment of islamic republic and constitution determination, the third chapter of this law was devoted to the declaration of citizen rights of the people of iran, which significantly recognized the constitutional rights of the people. this study examines the influence of islamic revolution in the supply and guarantees of citizenship rights of iranian people in comparison to constitutionalism era’s constitution and the Amendment of it and some examples of this effect
خلاصه ماشینی:
اما به دنبال پيروزي انقـلاب اسـلامي مـردم ايـران و اسـتقرار حکومـت جمهوري اسلامي و تعيين قانون اساسي، فصل سوم اين قانون با نـام حقـوق ملـت بـه تبيـين حقـوق شهروندي مردم ايران اختصاص يافت و به ميزان قابل توجهي نسبت به قانون اساسي مشروطه و متمم آن، حقوق شهروندي مردم را به رسميت شناخت .
پژوهش و تحقيق حاضر با روش تحليلي ـ تطبيقي به بررسي تأثير انقلاب اسلامي در تأمين و تضمين حقوق شهروندي مردم ايران در مقايسـه بـا قـانون اساسي مشروطه و متمم آن و ذکر برخي از مصاديق اين تأثير پرداخته است .
در تحـول مفهوم حقوق شهروندي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، دو عنصـر از جايگـاه ويـژهاي برخوردار بوده است ، نخست اسلام که به عنوان عنصر اساسي انقلاب اسـلامي ايـران، باعث بازتعريف حقوق شهروندي در جامعه ايران شده است و دوم، انديشه هاي سياسي امام خميني که به عنوان بنيانگذار انقلاب اسلامي، تأثير قابل توجهي بر اين تحول داشته است (فقيه حبيبي، ١٣٩٨، صص .
عدالت در تأمين حقوق شهروندي بدين معناست که همه شهروندان در مقام عمل به طـور عادلانـه و مسـاوي حقـوق خـود را استيفاء کنند و قانون اساسي جمهوري اسلامي نيز به تبعيت از اسـلام، جايگـاه والايـي براي اصل عدالت قائل است .
از طرفـي در اصل ٢١ قانون اساسي به صراحت حقوقي براي زنان در نظر گرفته شـد کـه دولـت جمهوري اسلامي ايران را موظف به تضمين و ايفاي اين حقوق کـرد.