چکیده:
شورایاریها در راستای مدیریت بهینه شهر و دریافت صحیح و دقیق مقتضیات محلی که باید با توجه به آنها مبادرت به تصمیمگیری نماید، به عنوان بازوی کمکی و مشورتی شورای اسلامی شهرها، نقش مهمی در دریافت مسائل و مطالبات محلی ایفا نمودهاند. شورایاریها نه تنها نهاد تصمیمگیری و مدیریتی مستقل نیستند بلکه به عنوان یار و مشاور شوراهای اسلامی در شهرهای بزرگ تلقی می شوند که در ابعاد مدیریت بهینه شهری، حفظ هویت محلات قدیمی و تاریخی و هویت بخشی به ساکنان محلات، کمک به برنامه ریزی عادلانه برای توزیع منابع و خدمات در سطح محلات مختلف شهر و شکل دهی سازوکار اجتماعی برای پیگیری خواستهها و مطالبات ساکنان محلات به ایفای نقش میپردازند. به طور کلی نظام مدیریت شهری در یک تحول کلی از نظام متمرکز و ساختار از بالا به پایین به سوی نظام مشارکتی و از پایین به بالا حرکت کرده است و به تبع آن نقش لایههای خرد اجتماعی و نهادهای محلی در این سطح بیش از پیش آشکارا گردیده است و به تبع این تحول ساختاری و مدیریتی محور اصلی مورد توجه مشارکت شهروندان در سطوح محلی است و بر حسب این ضرورت در سطوح محلات شهری نهاد شورایاریها تشکیل گردید. بر همین اساس بازشناسی مفهوم و ضرورت شورایاریها امری ضروری است. در این پژوهش ضمن بازشناسی مفهوم شورایاری و تبیین جایگاه آن در نظام مشارکتی مدیریت شهری، به بررسی اهداف کارکردی شورایاریها نیز پرداخته خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
به طور کلی نظام مدیریت شهری در یک تحول کلی از نظام متمرکز و ساختار از بالا به پایین به سوی نظام مشارکتی و از پایین به بالا حرکت کرده است و به تبع آن نقش لایههای خرد اجتماعی و نهادهای محلی در این سطح بیش از پیش آشکارا گردیده است و به تبع این تحول ساختاری و مدیریتی محور اصلی مورد توجه مشارکت شهروندان در سطوح محلی است و بر حسب این ضرورت در سطوح محلات شهری نهاد شورایاریها تشکیل گردید.
بر این اساس و با توجه به نقش موثر سیاست عدم تمرکز در اداره عمومی کشور و ضرورت سپردن امور محلی به دست مردم محل، تشکیل شورای اسلامی مردمی مورد توجه قرار گرفت و برای تامین مشارکت مردم در پیشبرد سریع برنامههای اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی جایگاه ویژهیی در قانون اساسی به آن اختصاص یافت.
شورایاران به عنوان حلقه ارتباطی میان شهروندان و اعضای شورای شهر میتوانند در انعکاس مناسب انتظارات شهروندان و مسایل آنان برای اداره مطلوب شهر و تقویت وظیفه نظارتی شورا و اجرای برنامههای شهری بسیار موثر باشند، ضمن اینکه مشارکت دادن مردم در اداره امور محله خود آنها را از شهرنشین صرف به شهروندان مسئولیت پذیر تبدیل و به هم افزایی ظرفیت های شهر در تحقق برنامهها کمک می کند.
در واقع میتوان گفت شورای اسلامی شهر تهران برای تشویق مشارکت گسترده شهروندان در امور شهری به ویژه خدمات شهری، شورایاران را تشکیل داده است.