چکیده:
اصل استحکام قراردادها هرچند از اصول مهم قراردادی است، اما اجرای بدون قید و شرط آن، مخالف اصل انصاف و عدالت است. جهت جلوگیری از ضرر به متعهد در هنگام اجرای تعهد، لازم است راه حل هایی در راستای رفع ضرر اتخاذ گردد. حقوق ایران دراین مورد، راه حل صریحی پیش بینی نکرده و مسأله را به سکوت برگزار نموده است. با این حال در خصوص غبن حادث می توان به مواردی از جمله دگرگونی ماهیت تعهد، شرط ضمنی، قاعده نفی عسر و حرج، لاضرر، در جهت رفع حکم ضرری و جلوگیری از حرج ناروا به شخص متعهد در راستای فسخ قرارداد و یا تعدیل آن توسل جست.
خلاصه ماشینی:
البته، به نظر دکترامیر حسین آبادی بایستی در خصوص حل غبن و ضرر به وجود آمده، در زمان پس از انعقاد قرارداد، به مبنای غبن نظر نمود، اگر چنانچه مبنای غبن را عیب اراده بدانیم، با توجه به اینکه اراده در زمان انعقاد عقد عاری ازعیب بوده است، عیوب به وجود آمده بعدی نمی تواند در عقدی که صحیح واقع شده اثری داشته باشد ولی اگر شرط ضمنی و یا قاعده لاضرر را مبنای غبن بدانیم، این سؤال پیش می آید که، آیا می توان گفت شرط ضمنی یا لزوم جلوگیری از ضرر تا هنگام اجرای كامل قرارداد همچنان اعتبار دارد؟ به نظر می رسد که با بررسی غبن حادث در فقه و نظرات موافق و مخالف حقوقدانان می توان چنین نتیجه گرفت که با استفاده از قاعده لاضرر، می توان از این بی عدالتی و ضرری که به شخص متضرر در جریان اجرای قرارداد، وارد می شود جلوگیری نمود، و برای ضمانت اجرای غبن حادث با عنایت به مواد قانونی و عدالت و اراده طرفین قرارداد، فسخ را بر تعدیل ترجیح داده اند که البته این موضوع با چند ایراد مواجه است و آن اینکه غبن از قواعد معاملات نیست تا مورد تفسیر موسع قرار گیرد چه اینکه اصل لزوم است.