چکیده:
زمینه و هدف: هرچند براساس مفروضات کلاسیک دانش اقتصاد، ورود تکنولوژی در تمامی بخشها از جمله بخش سلامت میتواند به واسطه کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری سبب انتقال منحنی امکانات تولید یک کشور شود؛ اما به نظر میرسد از نقطهای به بعد توسعه استفاده از فناوری در حوزه سلامت، با وجود افزایش سهم سلامت در تولید ناخالص داخلی، اما به جهت ظهور انواع پیامدهای منفی خارجی و بروز تقاضای القایی، تأثیر مشخصی در ارتقای رفاه اجتماعی و دسترسی ارزان و راحت عموم مردم به خدمات درمانی نخواهد داشت. بر همین اساس، همواره این پرسش مطرح است که مرز و حد بهینه ورود فناوری در بخش سلامت که منجر به بهبود شاخصهای کل خواهد شد چیست؟ پاسخ به این پرسش، موضوعی به نام ارزیابی فناوری سلامت را به موضوعی کلیدی در سیاستگذاری سلامت تبدیل نموده است که نقش بیبدیلی در شناخت ارتقای تابآوری و سطح مقاومت نظام سلامت یک کشور خواهد داشت. از آنجا که همواره موضوع ارزیابی فناوری سلامت در ایران نسبت مستقیمی با سیاستهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی داشته است؛ لذا بررسی و آسیبشناسی نوع مواجهه ساختار سیاستگذاری کشور در بخش سلامت با موضوع فناوری نیازمند ارزیابی و آسیبشناسی رویکردها و عملکردهای این وزارتخانه است.
روش: پژوهش حاضر مبتنی بر روش اسنادی و استفاده از مصاحبههای نیمه ساختاریافته انجام شده است.
یافتهها: براساس بررسیهای انجام شده، آسیبشناسی ارزیابی فناوری سلامت در ایران در 5 محور تعریف فناوری، معیارهای ارزیابی فناوری، تربیت نیروی انسانی مورد نیاز، نقش نظام بیمه در ارزیابی فناوری و در نهایت نقش فناوریهای نوین انجام پذیرفت.
نتیجهگیری: آنچه از نتایج حاصل از این ارزیابی مشخص شد، ضرورت بازنگری اساسی در الگوی ارزیابی فناوری کشور و ساختار تصمیمگیری درخصوص ورود فناوری به عرصه سلامت بهویژه با توجه به در پیش بودن امواج جدید فناوری در بخش سلامت را مطرح میکند که تا کمتر از 10 ساله آینده الگوی کنونی سیاستگذاری و ارزیابی فناوری را برای کشوری نظیر ایران به شدت با چالش مواجه میسازد.
Background: According to economics classic assumptions, entrance of technology in health, can transit curve of a country's production facilities by reducing costs and increasing productivity, but from one time, development of technology which is used in the field of health, despite its increase share of health in GDP, will not have a significant effect on promoting social welfare and cheap and easy access to health services. So, the permanent question is where is the limit and border for technology entrance in the health sector for improving indicators? The answer of this question has made an issue named health technology assessment as a main point in health policy, which has an important role for promoting of country's health system's resilience and its level. Health technology assessment in Iran always related to policies of Ministry of Health and Medical Education. Evaluation the approach of country's health policy structure for technology issue needs to assess performance of this ministry.
Methods: This study performed by using scientific published references and semi-structured interviews.
Results: Evaluation of health technology in Iran was performed in 5 areas including definition of technology, criteria for evaluating of technology, training of human resources, role of insurances in technology assessment and the role of new technologies.
Conclusion: Revising of the country's technology assessment model and decision-making structure regarding the entry of technology in the health sector is needed, especially considering the new types of technology in the health sector.