چکیده:
در این مقاله بر شناسایی و طبقه بندی میزان فقر روستایی در سطح روستاهای شهرستان سبزوار اهتمام شده است. برای تحقق این هدف، آمار افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) در سطح روستاهای شهرستان مذکور مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت؛ و با استفاده از نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی پراکندگی گستره جغرافیایی پدیده فقر روستایی در سطح منطقه مشخص شد. سپس ارتباط بین این الگوهای پراکندگی فقر با سه متغیر، فاصله از مرکز شهرستان، تعداد چاه های عمیق و تیپ توپوگرافیک روستاها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل، حاکی از آن است که اولا در سطح شهرستان سبزوار با حرکت از تیپ توپوگرافیک روستاهای دشتی به کوهستانی بر میزان فقر و محرومیت روستایی اضافه می شود. ثانیا عواملی چون میزان فاصله از مرکز شهرستان و تعداد چاه های عمیق در مالکیت روستاییان، نتوانسته تاثیر معنی داری بر توزیع میزان فقر روستایی داشته باشد.
خلاصه ماشینی:
٢- فرضیه های تحقیق ٢ -١- به نظر می رسد با افزایش فاصله جاده ای روستاها از مرکز شهرستان بر میزان فقر روستایی (درصـد افراد تحت پوشش کمیته امداد ) افزوده می شود.
(رجوع شود به تصویر صفحه) در جدول شماره ٢ رابطه تیپ توپوگرافیک روستاها با عوامل دیگر، مانند جمعیت ، متوسط فاصله از مرکـز شهرستان ، تعداد چاه های عمیق و متوسط درصد افراد تحت پوشش سنجیده شده است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) از سوی دیگر در زمینه ارتباط بین نسبت جمعیت به چاه های عمیق با درصد افراد تحت پوشش می توان گفت ضریب همبستگی بسیار ضعیفی در سطح روستاها وجود دارد که از لحاظ آماری معنـی دار نیسـت ؛ هـر چند در سطح برخی دهستان ها و بخش ها این ضریب معنـی دار مـی گـردد.
فرضیه اول : به نظر می رسد با افزایش فاصله جاده ای روستاها از مرکز شهرستان بر میزان فقر روسـتایی (درصـد افراد تحت پوشش کمیته امداد) افزوده می شود.
در مجموع می توان علل زیر را در عدم وجود یک ارتباط و ضریب همبستگی قوی منفی بین تعـداد چـاه - های عمیق و درصد افراد تحت پوشش در سطح روستاها دخیل دانست : ١- آب کشاورزی بـه عنـوان یکـی از منابع تأمین درآمد و اشتغال ، محدود به چاه عمیق که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته نیسـت و چـاه های نیمه عمیق ، چاه دستی ، قنات و چشمه هر یک سهمی در ایجاد اشتغال و تأمین درآمد دارند.